Τις τελευταίες μέρες, γίναμε μάρτυρες των σεισμικών ερευνών για εξεύρεση κοιτασμάτων αερίου και πετρελαίου στο Ιόνιο.
Τι ακριβώς είναι όμως οι έρευνες αυτές, πώς γίνονται και τι πλοία τις διεξάγουν;
Πού ακριβώς γίνονται οι έρευνες τώρα και από ποιον;
Πρόσφατα ολοκληρώθηκαν οι σεισμικές έρευνες στο “οικόπεδο 10” στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, έκτασης 3.421 τετρ. χλμ., και διήρκησαν τρεις εβδομάδες.
Από τις 9 Φεβρουαρίου περίπου, το SW Cook βρίσκεται στο οικόπεδο “Ιόνιο”, έκτασης 6.671 τετρ. χλμ., και συνεχίζει τις έρευνες εκεί.
Οι έρευνες αυτές δεν γίνονται συνήθως από τις ίδιες εταιρείες ορυκτών καυσίμων, έχουν τα δικαιώματα εκμετάλλευσης για υδρογονάνθρακες στα οικόπεδα, αλλά οι εταιρείες τις αναθέτουν σε άλλες εταιρείες . Στην περίπτωση του Ιουνίου, οι σεισμικές έρευνες έχουν ανατεθεί σε διεθνή εταιρεία πρόσκτησης και επεξεργασίας θαλάσσιων γεωφυσικών δεδομένων. Στον στόλο της εταιρείας αυτής ανήκει και το SW Cook.
Τα πλοία ειδικού τύπου σαν το SW Cook
Για να βρεθεί η ακριβής τοποθεσία και το μέγεθος των κοιτασμάτων, χρειάζεται πρώτα να γίνουν οι σεισμικές έρευνες, οι οποίες απαιτούν ειδικά σκάφη σαν το SW Cook που αυτή τη στιγμή βρίσκεται ανοιχτά της Κέρκυρας. Είναι ένα πλοίο ειδικού τύπου, που μπορεί να αντέξει 54 μέρες συνεχόμενες στη θάλασσα χωρίς να πιάσει λιμάνι και μπορεί να συνεχίσει τη δουλειά του σε όλες τις καιρικές συνθήκες, ακόμα και στην Αρκτική. Το πλοίο αυτό ειδικεύεται στις σεισμικές έρευνες, έχει σχεδόν 89 μέτρα μήκος και 19 μέτρα πλάτος.
Τέτοια πλοία χρησιμοποιούνται συχνά από εταιρείες ορυκτών καυσίμων για να βρουν πού θα κάνουν εξόρυξη και να κατανοήσουν καλύτερα τα υποθαλάσσια κοιτάσματα. Με βάση την έρευνα από αυτά, οι εταιρείες αποφασίζουν ποια είναι τα πιο κατάλληλα σημεία για να εγκατασταθούν οι πλατφόρμες εξόρυξης αερίου και πετρελαίου και τα τρυπάνια τους.
Πώς γίνονται πρακτικά οι έρευνες
Οι σεισμικές έρευνες στην ουσία δημιουργούν ένα ηχητικό κύμα - στην ουσία μία ηχητική βόμβα - που διαδίδεται στο νερό και το υπέδαφος και καταγράφεται από υδρόφωνα. Στη θάλασσα, χρησιμοποιούνται συστοιχίες αεροβόλων (δηλαδή airguns) τα οποία ρυμουλκούνται από το ερευνητικό πλοίο. Τα αεροβόλα αυτά παράγουν ήχους υψηλής έντασης και χαμηλής συχνότητας ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Αυτό το κάνουν εκτοξεύοντας αέρα με πολύ υψηλή πίεση, ώστε οι ήχοι που παράγονται να μπορούν να διαπεράσουν το νερό και το υπέδαφος. Στη συνέχεια, γίνεται επεξεργασία στο ηχητικό αυτό κύμα (που όπως είπαμε έχει καταγραφεί στα υδρόφωνα) και έτσι βρίσκονται οι πληροφορίες για τη δομή του υπεδάφους και τα ακριβή σημεία για εξόρυξη υδρογονανθράκων.
Αυτές όμως οι ηχητικές “βόμβες” είναι εξαντλητικοί υπέρηχοι που έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στα θαλάσσια είδη.
Όπως είδαμε να συμβαίνει τώρα στο Ιόνιο, οι βόμβες ήχου γίνονται κάθε 12 δευτερόλεπτα, δηλαδή 5 εκρήξεις το λεπτό, 300 εκρήξεις κάθε ώρα! Και αυτό δεν σταματάει ούτε κατά τη διάρκεια της νύχτας. Επίσης, τα οικόπεδα προς εκμετάλλευση έχουν πολύ μεγάλη έκταση, άρα τα ερευνητικά πλοία που δημιουργούν τις ηχητικές βόμβες πλέουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Στον Κυπαρισσιακό, η έρευνα διήρκησε 3 ολόκληρες εβδομάδες!
Αυτή η διαδικασία κρύβει πολύ μεγάλους κινδύνους για τα θαλάσσια θηλαστικά και άλλα είδη. Μάλιστα, οι κίνδυνοι αυτοί δεν περιορίζονται στα όρια των συγκεκριμένων οικοπέδων, αφού ο ήχος στο νερό ταξιδεύει πολύ μακρύτερα απ’ ό,τι στον αέρα, φτάνοντας σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, άρα πιθανόν να βάλουν σε κίνδυνο και θαλάσσια είδη εκτός των συγκεκριμένων οικοπέδων.
Τεράστια πλοία, εκκωφαντική και συνεχόμενη ηχορύπανση, μέσα σε οικοσυστήματα ευαίσθητα που χρήζουν προστασίας. Τα καταστροφικά πλάνα για εξορύξεις αερίου και πετρελαίου δυστυχώς καλά κρατούν, ακόμα και σε προστατευόμενες, ευάλωτες περιοχές, την ώρα που βρισκόμαστε σε κλιματική κρίση, η βιοποικιλότητα χάνεται με ταχύτατους ρυθμούς και κινδυνεύει όχι μόνο η υγεία του πλανήτη και της θαλάσσιας ζωής, αλλά και η δική μας! Τώρα είναι η στιγμή να ενωθούμε για την προστασία των μοναδικών ειδών που ζουν στις θάλασσές μας.
***
Προσαρμογή και συγγραφή κειμένου: Σμαράγδα Σκούλου, τμήμα Επικοινωνίας, ελληνικό γραφείο Greenpeace