Τα παγωτά του εμπορίου διακρίνονται σε 3 είδη.
1. Το φρέσκο, το οποίο μπορεί κάποιος να προμηθευτεί από καλά ζαχαροπλαστεία και το οποίο έχει παρασκευασθεί από φρέσκα συστατικά, όπως το γάλα, τα αυγά, η πάστα από φιστίκι, το φρέσκο κακάο, οι φράουλες κ.τ.λ.
2. Τα τυποποιημένα παγωτά καλής ποιότητας, στα οποία το πρώτο συστατικό που αναγράφεται στην ετικέτα είναι το γάλα. Το πρώτο αναγραφόμενο συστατικό στο οποιοδήποτε τρόφιμο, σημαίνει ότι το τρόφιμο αυτό αποτελείται σε ποσοστό πάνω από το 50% από το συγκεκριμένο συστατικό. Άρα στα καλής ποιότητας παγωτά, λοιπόν, πρώτο συστατικό είναι το γάλα, μετά κάποιο άλλο φρέσκο συστατικό (π.χ. κακάο, φρούτα) και μετά όλα τα άλλα. Όταν στις πρώτες θέσεις της διατροφικής επισήμανσης υπάρχουν “καλά” συστατικά, τόσο λιγότερα συντηρητικά και ζάχαρη περιέχει το παγωτό, άρα τόσο πιο υγιεινό είναι».
3. Τα παγωτά ή τα επιδόρπια παγωτού ή τα παγωμένα γλυκίσματα τα οποία δεν έχουν ως πρώτο συστατικό το γάλα, αλλά σκόνη γάλακτος ή ακόμα και φοινικέλαιο ή άλλα υδρογονωμένα φυτικά έλαια που περιέχουν τρανς λιπαρά. Η σκόνη γάλακτος αποτελεί προϊόν επεξεργασίας που δεν διαθέτει τα θρεπτικά συστατικά, τις βιταμίνες και το ασβέστιο του φρέσκου γάλακτος. Συνεπώς τα παγωτά που περιέχουν σκόνη γάλακτος έχουν μειωμένη θρεπτική αξία. Πέρα από αυτό είναι άγνωστες οι επιτώσεις της σκόνης γάλακτος στην υγεία.
Τι πρέπει να προσέχω ως προς τη συντήρηση των παγωτών:
1. Τα παγωτά πρέπει να είναι καλά συντηρημένα. Πρακτικά αυτό σημαίνει σταθερή θερμοκρασία στους -18 βαθμούς Κελσίου και ο καταψύκτης δεν έχει προβλήματα λειτουργίας. Τα παγωτά που έχουν λιώσει και ξαναπαγώσει δεν πρέπει να καταναλώνονται, γιατί είναι πιθανόν αλλοιωμένα.
2. Δεν αγοράζουμε τα τυποποιημένα παγωτά, όταν:
Δεν έχουν την απαιτούμενη σκληρότητα ή παρατηρούμε προβλήματα στη λειτουργία του καταψύκτη.
Το χαρτί της συσκευασίας είναι υγρό ή κολλημένο πάνω στο παγωτό ή σχισμένο ή η συσκευασία έχει σχήμα διαφορετικό από αυτό που φαίνεται στα διαφημιστικά της παρασκευάστριας εταιρίας.
Αυτά που είναι συσκευασμένα σε κύπελλα παρουσιάζουν υπερχύλιση στο καπάκι.
Είναι μαλακά, υδαρή, η υφή τους μοιάζει με αυτή του γιαουρτιού ή του βουτύρου ή με κόκκους άμμου.
Εμφανίζουν ίζημα ή θρυμματίζονται σε μικρά κομματάκια ή περιέχουν μικροκρυστάλλους ή έχουν σχήμα παραμορφωμένο. Αυτά τα χαρακτηριστικά δείχνουν ότι το παγωτό αποψύχθηκε και ξανακαταψύχθηκε.
Έχουν γεύση πικρή, ξινή ή αλμυρή.
Η οσμή τους δεν είναι ευχάριστη.
Το ειδικό κουτάλι σερβιρίσματος δεν βρίσκεται μέσα σε διαφανές δοχείο με νερό συνεχούς ροής (το στάσιμο νερό που δεν ανανεώνεται είναι ιδανικό περιβάλλον ανάπτυξης βακτηρίων).
Τα σκεύη, όπου φυλάσσεται το χύμα παγωτό, έχουν υπολείμματα παγωτού ή γάλακτος στα τοιχώματά τους.
Το χρώμα στα παγωτά είναι συνήθως αποτέλεσμα χρωστικών ουσιών. Προσοχή, λοιπόν, στα έντονα χρώματα, γιατί οι χρωστικές ουσίες είναι χημικά.
Αν μεταφέρουμε τα παγωτά στο σπίτι, τα βάζουμε αμέσως στον καταψύκτη. Η μεταφορά σε μεγάλες αποστάσεις πρέπει να γίνεται σε ισοθερμικές συσκευασίες.
Διατροφικά TIPS:
Προσοχή στην συχνή κατανάλωση γιατί ένα κανονικό παγωτό δίνει περίπου 300 θερμίδες. Παρόλο που το παγωτό έχει θρεπτική αξία, δεν πρέπει να καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες, καθώς είναι πλούσιο σε θερμίδες και μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους, γεγονός ιδιαίτερα επικίνδυνο για τα ήδη υπέρβαρα παιδιά αλλά και ενήλικες.
Τα παγωτά “light”, που αναγράφουν ότι περιέχουν 0% λιπαρά και 0% ζάχαρη, δίνουν μέχρι και 200 θερμίδες, γιατί περιέχουν γλυκαντικές ουσίες. Αν έχουν επικάλυψη, οι θερμίδες αυξάνονται, γιατί περιέχουν και λιπαρά.
Επίσης, οι γλυκαντικές ύλες που περιέχει το παγωτό μπορεί να συμβάλλουν και στην εμφάνιση τερηδόνας.
Στα παιδιά συστήνεται η κατανάλωση παγωτού 1-2 φορές την εβδομάδα, είτε σαν επιδόρπιο, είτε σαν μικρό γεύμα. Στους ενήλικες συστήνεται η κατανάλωση παγωτού ή οποιουδήποτε άλλου γλυκίσματος 1-2 φορές την εβδομάδα στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής.
Αν θέλουμε το παιδί μας να εφοδιάζεται με πληθώρα θρεπτικών συστατικών, είναι προτιμότερο να παρασκευάζουμε σπιτικό παγωτό, επιλέγοντας τις καλύτερες πρώτες ύλες.
Αν η παρασκευή παγωτού δεν είναι εφικτή, καλό είναι να επιλέγουμε για τα παιδιά μας παγωτά χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και ζάχαρη και χωρίς έντονο χρώμα, γιατί το χρώμα στα παγωτά είναι συνήθως αποτέλεσμα χρωστικών ουσιών.
Μια καλή επιλογή είναι οι γρανίτες ή τα σορμπέ, που δεν περιέχουν σχεδόν καθόλου λιπαρά και είναι φτωχά σε θερμίδες.
Τέλος, για να το απολαύσετε χωρίς ενοχές είναι καλό να γνωρίζετε ότι:
Μείνετε στη μία μερίδα παγωτού, η οποία αντιστοιχεί σε μισό φλιτζάνι.
Μειώστε την ποσότητα του παγωτού κατά λίγο και ανακατέψτε μερικά φρούτα. Τα φρούτα περιέχουν φυτικές ίνες που βοηθούν στον πιο γρήγορο κορεσμό.
Όταν θελήσετε να φάτε παγωτό, μειώστε την ποσότητα των υδατανθράκων στο προηγούμενο γεύμα ή στο επόμενο.
Ακόμη, μην προβείτε στη διαδικασία να φάτε παγωτό ενώ είστε πολλές ώρες με κενό το στομάχι γιατί σίγουρα δε θα αρκεστείτε στη λίγη ποσότητα. Εάν έχει συμβεί κάτι τέτοιο πρώτα καταναλώστε ένα μικρό υγιεινό σνακ και μετά από 15-20 λεπτά το παγωτό που επιθυμείτε. Με αυτό τον τρόπο σίγουρα θα καταναλώσετε λιγότερη ποσότητα σε σχέση με αυτή που θα καταναλώνατε πριν ή και καθόλου.
Προτιμήστε παγωτά με απλές γεύσεις. Αποφύγετε παγωτά με κομμάτια σοκολάτας, μπισκότου ή σιρόπια. Επίσης το παγωτό γιαούρτι δε διαφέρει σημαντικά από το κλασσικό παγωτό σε ότι αφορά την περιεκτικότητά τους σε υδατάνθρακες.
Στο παγωτό γάλακτος, παγωτό κρέμας και παγωτό καϊμάκι μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο (αποκλειστικά) συστατικά γάλακτος, ενώ στα σορμπέ απαγορεύεται η χρήση λιπαρών υλών.
Συμπερασματικά, το παγωτό αποτελεί μία γευστική απόλαυση, με υψηλή διατροφική αξία εφόσον καταναλώνεται με σύνεση και πάνω από όλα με προσοχή, ειδικά από ευαίσθητες ηλικιακά ομάδες όπως είναι τα παιδιά ή οι διαβητικοί.
Θυμηθείτε ότι: η μέτρια κατανάλωση παγωτού μπορεί να είναι ωφέλιμη, η υπερκατανάλωση βλάπτει!
Αν δοκιμάσεις να φτιάξεις το δικό σου σπιτικό παγωτό, ιδού μερικά μυστικά επιτυχίας.
Αβγά ή ζελατίνα; Η ζελατίνη διαθέτει καλύτερες πηκτικές ιδιότητες και προσδίδει μια πιο ελαφριά υφή στο παγωτό ενώ, αντίθετα, οι κρόκοι αβγών το κάνουν πιο βαρύ και του προσθέτουν λιπαρά, χοληστερίνη και θερμίδες. Αν χρησιμοποιήσεις αβγά, αυτά θα πρέπει να είναι παστεριωμένα ή να τα επεξεργαστείς για λίγο σε θερμοκρασία ασφαλείας –απόφυγε τα ωμά!
Για λιγότερες θερμίδες: Απόφυγε την προσθήκη ξηρών καρπών, σοκολάτας ή μπισκότων. Χρησιμοποίησε γάλα και κρέμα γάλακτος με μειωμένα λιπαρά. Αντικατάστησε τους κρόκους με ζελατίνη, τη σοκολάτα με κακάο και τη ζάχαρη με γλυκαντικό μειωμένων θερμίδων, π.χ. σουκραλόζη ή στέβια.
Συντήρηση: Μην φτιάχνεις μεγάλες ποσότητες. Το σπιτικό παγωτό δεν πρέπει να παραμένει στην κατάψυξη περισσότερο από 1-2 μέρες.
Κι αν έχω αλλεργία;
Να προτιμάς τα προσυσκευασμένα με πλήρη διατροφική ετικέτα. Στην περίπτωση που αναφέρεται συστατικό στο οποίο είσαι αλλεργική, μην το καταναλώσεις!
Συμβουλή: Αν παρουσιάζεις δυσανεξία στη λακτόζη, προτιμάς παγωτά με την ένδειξη «χωρίς λακτόζη» ή παγωμένα γλυκίσματα που φτιάχνονται με πραγματικό γιαούρτι (όχι σκόνη!) ή υποκατάστατα γάλακτος όπως η σόγια.
Κι αν έχω διαβήτη;
Το παγωτό έχει χαμηλό έως μέτριο γλυκαιμικό δείκτη (GI) και στη συνήθη μερίδα χαμηλό έως μέτριο γλυκαιμικό φορτίο (GL). Επομένως, άτομα με σακχαρώδη διαβήτη αλλά καλά ρυθμισμένο σάκχαρο στο αίμα, μπορούν να καταναλώνουν περιστασιακά κάποια μικρή ποσότητα παγωτού αντί άλλου γλυκίσματος, εκτός κι εάν ο θεράποντας γιατρός έχει συμβουλέψει κάτι διαφορετικό.
Συμβουλή: Όταν επιλέγεις παγωτό με γλυκαντικά αντί ζάχαρης, θα πρέπει αυτό να έχει επίσης χαμηλή περιεκτικότητα σε σύνολο υδατανθράκων, σάκχαρα, λιπαρά και θερμίδες.
Απαγορεύεται στη δίαιτα;
Η διαδεδομένη άποψη ότι τα υπέρβαρα άτομα και όσοι κάνουν δίαιτα αδυνατίσματος θα πρέπει να αποφεύγουν εντελώς το παγωτό, είναι εσφαλμένη: η απόλυτη απαγόρευση και η προσπάθεια αποφυγής του όταν υπάρχει έντονη επιθυμία για κατανάλωσή του, μπορεί να προκαλέσει περισσότερα προβλήματα, π.χ. κρίση υπερφαγίας ή/και διακοπή της δίαιτας. Εντούτοις, είναι σημαντικό να γίνεται η σωστή επιλογή παγωτού, να τρώγεται σε μικρή ποσότητα και όχι πολύ συχνά. Για παράδειγμα, 1-2 φορές εβδομαδιαίως κάποιο παγωτό χαμηλών θερμίδων.
Πόσο να τρώει το παιδί μου;
Παρότι το παγωτό αποτελεί πηγή ενέργειας και πηγή ορισμένων αναγκαίων διατροφικών στοιχείων, όπως π.χ. ασβεστίου, είναι προφανές ότι δεν μπορεί να υποκαταστήσει κανένα βασικό γεύμα και κανένα βασικό τρόφιμο στη διατροφή του παιδιού, όπως π.χ. το γάλα. Επομένως, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται όπως όλα τα άλλα γλυκίσματα, δηλαδή η κατανάλωσή του να είναι περιορισμένη, 2-3 φορές εβδομαδιαίως από μια μικρή ποσότητα, π.χ. 1 μπάλα 50-65 γραμμ., όχι περισσότερο, όχι καθημερινά και όχι αντί άλλων χρησιμότερων τροφίμων.
Η διατροφική του αξία;
Οι πρώτες ύλες και η σύσταση κάθε παγωτού διαφέρει, επομένως διαφέρουν τόσο τα διατροφικά του στοιχεία όσο και η ενεργειακή του αξία. Σε γενικές όμως γραμμές, το παγωτό που φτιάχνεται από πλήρες νωπό γάλα και ζάχαρη αποτελεί πηγή υδατανθράκων (ως επί το πλείστον σακχάρων), λιπαρών (εκ των οποίων αρκετά κορεσμένα) και πρωτεϊνών. Περιέχει επίσης ασβέστιο, φώσφορο, μαγνήσιο και μικρές ποσότητες των βιταμινών Α, D, Β1, Β2 και Β12. Παγωτά ειδικού τύπου με ξηρούς καρπούς, φρούτα ή άλλα συστατικά, αποδίδουν συνήθως επιπλέον διατροφικά στοιχεία, π.χ. αντιοξειδωτικά, ενώ άλλα μπορεί να περιέχουν λιγότερα ή καθόλου λιπαρά.
Η μέση περιεκτικότητα του παγωτού γάλακτος σε ασβέστιο είναι περί τα 120mg ανά 100 γραμμ.
Πόσες θερμίδες αποδίδει;
Ένα παγωτό φτιαγμένο με τις βασικές πρώτες ύλες, αποδίδει κατά μέσο όρο 130 θερμίδες σε μια τυπική μερίδα 65 γραμμ. Ωστόσο, οι θερμίδες επαυξάνονται όταν η μερίδα κατανάλωσης είναι μεγαλύτερη ή όταν το παγωτό περιέχει επιπρόσθετα συστατικά όπως πλήρη κρέμα γάλακτος, καραμελωμένους ξηρούς καρπούς, μπισκότο, επικάλυψη ή σιρόπι σοκολάτας.
4 παγωτά με χαμηλές θερμίδες
Είδος παγωτού - Θερμίδες.
Ξυλάκι 0% λιπαρά και 0% ζάχαρη, τεμάχιο 65g 49
Γρανίτα, σερβίρισμα 85g 90
Σορμπέ φράουλα, σερβίρισμα 85g 100
Βανίλια, σερβίρισμα 65g 103
Σοκολάτα γάλακτος, σερβίρισμα 65g 124
4 παγωτά με υψηλές θερμίδες
Είδος παγωτού - Θερμίδες.
Πύραυλος σοκολάτα, τεμάχιο γίγας 135g 393
Παρφέ σοκολάτα, σερβίρισμα 85g 379
Μπισκότα και κρέμα, κυπελλάκι 100 ml 343
Σάντουιτς με μπισκότα, τεμάχιο 98g 320
Τα χαρακτηριστικά του καλού παγωτού!
Το «καλό παγωτό» πρέπει να είναι μαλακό, απαλό και αφρώδες, με γεύση ευχάριστη και γλυκιά (με εξαίρεση παγωτά που περιέχουν ξινά φρούτα) και το άρωμά του να θυμίζει γάλα σε συνδυασμό με οποιαδήποτε άλλα υλικά περιέχει. Αλλαγές στο αρχικό σχήμα/μορφή, στον όγκο, στην υφή ή στη γεύση, αποτελούν χαρακτηριστικές ενδείξεις πιθανής αλλοίωσης του παγωτού.