Τι πρέπει να προσέξουμε όταν αγοράζουμε μια κρέμα για το δέρμα; Υπάρχουν επικίνδυνα συστατικά και κατά πόσο ενημερωνόμαστε σωστά από πηγές όπως οι τηλεοπτικές διαφημίσεις και το Διαδίκτυο;
Αναζητώντας απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, η HuffPost Greece απευθύνθηκε στη δερματολόγο-αφροδισιολόγο Βασιλική Μουσάτου.
Η δρ. Μουσάτου μιλά για την προστασία του δέρματος και τη σωστή χρήση στις κρέμες, τον τρόπο με τον οποίο μια κρέμα μπορεί να θεωρηθεί «επικίνδυνη» για κάποιους συγκεκριμένους τύπους δέρματος και δίνει συμβουλές για την καλή υγεία του οργανισμού.
Επιλέγουμε κρέμα ημέρας με κριτήριο την ηλικία και τις ειδικές ανάγκες του δέρματος μας. Τι πρέπει να γνωρίζουμε ωστόσο για τα συστατικά; Υπάρχουν κάποια «βασικά» συστατικά που περιέχονται εν γένει στις κρέμες; Και ποια είναι αυτά;
Δρ. Βασιλική Μουσάτου: Αρχικά όσον αφορά την αντιγήρανση, χρησιμοποιούμε κυρίως τις κρέμες νύχτας ως αντιγηραντική προστασία, ενώ τις κρέμες ημέρας ως αντιοξειδωτική προστασία. Κατά τη διάρκεια της ημέρας το δέρμα μας δέχεται οξειδωτικές επιθέσεις από ελεύθερες ρίζες, λόγω της έκθεσης στη ρύπανση, στον ήλιο και λόγω του καπνίσματος. Πρέπει να προστατευτεί το δέρμα από τις «επιθέσεις» της καθημερινότητας και γι’αυτό επιλέγουμε κρέμες που να έχουν αντιοξειδωτικά συστατικά. Κάποια από αυτά είναι γνωστά ως βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, συνένζυμο Q10, φλαβονοειδή. Υπάρχουν δηλαδή πολλά συστατικά για αυτή τη λειτουργία που μπλοκάρουν τις ελεύθερες ρίζες έτσι ώστε να σταματούν οι οξειδωτικές επιθέσεις και να μην φθείρεται το δέρμα, στο μέτρο του δυνατού. Και φυσικά, ένα απαραίτητο συστατικό που πρέπει να έχουν οι κρέμες ημέρας, ανάλογα με την εποχή, είναι ο δείκτης προστασίας. Διότι δεν νοείται αν δεν χρησιμοποιήσουμε αντηλιακό, να χρησιμοποιούμε μια κρέμα ημέρας που να μην έχει αντηλιακό δείκτη προστασίας SPF 15.
Τα συστατικά για τις κρέμες ημέρας είναι κυρίως οι αντιοξειδωτικές ουσίες, ενώ για την αντιγήρανση στις κρέμες νύχτας, μπορεί να έχουμε συστατικά πιο δραστικά όπως είναι τα οξέα φρούτων και η ρετινόλη, που βοηθούν στην κολλαγονογένεση. Άρα την ημέρα προασπίζουμε το δέρμα από τις οξειδωτικές επιθέσεις και το βράδυ το δέρμα αναπλάθεται. Αυτή είναι η ρουτίνα. Ένα άλλο κριτήριο για το πώς θα επιλέξει κάποιος την κρέμα ημέρας είναι το αντηλιακό, οι νεαρότερες ηλικίες ενδεχομένως να έχουν προβλήματα λιπαρότητας, ενώ οι μεγαλύτερες-σε ηλικία-γυναίκες να έχουν πιο ξηρό δέρμα.
Ακόμα και οι μεγαλύτερες γυναίκες, αν έχουν ένα μικτό προς λιπαρό δέρμα, παρά το γεγονός ότι μπορεί να είναι από 40 ετών και πάνω, αν δεν λάβουν υπόψη τους και τη σύσταση της κρέμας, μπορεί να τους φανεί «βαριά», να είναι πιο λιπαρή από αυτό που το δέρμα τους χρειάζεται και να μπλοκάρουν οι πόροι, να μην απορροφάται καλά, να γυαλίζει το δέρμα, να μην έχει την αίσθηση άνεσης, να προκαλέσει ακόμα και ακμή από καλλυντικά, μια κρέμα που είναι λιπαρή. Πολλοί συγχέουν το αφυδατωμένο δέρμα με το ξηρό δέρμα όπου στο ξηρό δέρμα λείπουν τα λιπίδια, ενώ στο αφυδατωμένο, το νερό. Από εκεί και πέρα, κάθε εταιρεία έχει τα δικά της επιμέρους συστατικά, τα οποία είναι σίγουρα κάποιες αντιοξειδωτικές ουσίες, αλλά υπάρχουν και ουσίες που ενυδατώνουν, δηλαδή μπορεί να υπάρχει και υαλουρονικό οξύ στη σύστασή τους. Αναλόγως την εταιρεία, το κοινό και την πολιτική μάρκετινγκ που ακολουθεί.
«Θαυματουργά συστατικά» δεν υπάρχουν -οι γυναίκες είναι πλέον πολύ πιο σωστά ενημερωμένες και προϊδεασμένες γύρω από το marketing των εταιρειών. Επικίνδυνα συστατικά υπάρχουν; Ποιες επιστημονικές ονομασίες (στα «ψιλά γράμματα») πρέπει να προσέξουμε όταν αγοράζουμε κρέμα;
Δρ. Β.Μ: Καταρχάς η κρέμα πρέπει να προέρχεται από μια αξιόπιστη εταιρεία. Οι εταιρείες που κυκλοφορούν προιόντα, συνήθως έχουν πραγματοποιήσει δερματολογικούς ελέγχους και έχουν δοκιμάσει τις κρέμες προκειμένου να εξασφαλισθεί η προστασία αλλά και η ασφάλεια. Μια κρέμα, για παράδειγμα, μπορεί να μην έχει επικίνδυνα συστατικά, ωστόσο το άτομο το οποίο θα τη χρησιμοποιήσει, πιθανόν να είναι αλλεργικό, να έχει δυσανεξία ή ευερεθιστότητα σε κάποιο από τα συγκεκριμένα συστατικά. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει μια κρέμα η οποία έχει βιταμίνη C και να έχει ένα πολύ λαμπερό δέρμα γιατί δίνει λάμψη, έχει και αντιοξειδωτική δράση, σε κάποια άλλη γυναίκα, να κάνει έντονη δερματίτιδα. Δεν σημαίνει δηλαδή ότι είναι βλαβερή ουσία ή φταίει κάτι ως προς τη σύσταση της κρέμας, είναι λόγω του ότι είναι το άτομο δυσανεκτικό ως προς το συγκεκριμένο προϊόν.
Μάλιστα τα άτομα που έχουν δυσανεκτικό δέρμα, όπως για παράδειγμα άτομα με ροδόχρους ακμή, συνήθως δεν ανέχονται εύκολα τα καλλυντικά. Θα πρέπει να είναι προσεκτικά όταν χρησιμοποιούν κρέμες, με όσο το δυνατόν λιγότερα συστατικά στη σύνθεσή τους. Υπάρχουν ορισμένες κρέμες είτε αρωματικές είτε βραδινές που δεν κάνει να χρησιμοποιούνται το πρωί για να μην προκαλέσουν φωτοευαισθησία.
Αν οι κρέμες περιείχαν επικίνδυνα συστατικά, δεν θα είχαν την έγκριση να κυκλοφορούν. Συστατικά που μπορεί και να είναι αθώα, υπάρχει περίπτωση να προκαλέσουν πρόβλημα και να δημιουργούν δερματίτιδες σε συγκεκριμένο τύπο δέρματος. Δεν αναφέρομαι μόνο στις καλλυντικές κρέμες, φυσικά υπάρχουν και οι θεραπευτικές, οι οποίες χορηγούνται μόνο από δερματολόγο και μπορεί να καταπολεμούν προβλήματα όπως για παράδειγμα ακμή. αυτές θέλουν συγκεκριμένες οδηγίες και προσοχή στη χρήση.
Όλες οι κρέμες, ακόμα και εκείνες φυτικής προέλευσης, έχουν συντηρητικά. Αλλιώς θα τις ανοίγαμε και θα έπρεπε σε 3-4 μέρες να τις πετάξουμε. Μπορεί η κρεμα να ειναι φυτικης προέλευσης για παράδειγμα κατα ένα ποσό 98%, ωστόσο αν δεν εχει τα συντηρητικα, δεν διατηρειται. Αλλιώς θα τη φτιάχναμε μόνοι στο σπίτι με προιόντα όπως γάλα, γιαούρτι κλπ. Για μια ομοιογενή υφή και για να μην διαχωρίζονται τα συστατικά σε υδατική και λιπαρή φάση, θα πρέπει να υπάρχουν γαλακτοποιητές δηλαδή ειδικά συστατικά. Επομένως είναι και λίγο μύθος οι αποκλειστικά φυτικές κρέμες γιατί δεν θα μπορέσουν ούτε να συντηρηθούν, ούτε να έχουν την εν λόγω υφή η οποία είναι και καλλυντικά σωστή.
Κι ενώ είμαστε ενημερωμένοι και υπάρχει υπερπληροφόρηση, πιστεύετε ότι πηγές όπως το Διαδίκτυο ή οι τηλεοπτικές διαφημίσεις μας ενημερώνουν σωστά και πλήρως για τα προϊόντα ομορφιάς ή υπάρχει έλλειψη πληροφοριών;
Κατά την άποψή μου, υπάρχει τόσο μεγάλη πληροφόρηση-και πολλές φορές οι πληροφορίες είναι αντιφατικές-που δεν είναι δυνατόν κάποιος χωρίς επιστημονικό υπόβαθρο να κρίνει ποια πληροφορία είναι σωστή και ποια λάθος. Ίσως παρασυρθεί από το marketing γύρω από μια κρέμα και το Διαδίκτυο όπου υπάρχουν διάφορα forums με ψευδείς πληροφορίες ή κατεύθυνση προς μια συγκεκριμένη αγορά. Για να λάβει σωστή και έγκυρη πληροφόρηση, θεωρώ ότι κάποιος, αν θέλει να είναι ενημερωμένος σωστά, πρέπει να απευθύνεται στο δερματολόγο του. Είναι πολύ δύσκολο από μόνος του να φιλτράρει όλες αυτές τις πληροφορίες και να έχει και τη γνώση της λειτουργίας της δικής του επιδερμίδας για να κρίνει ποια κρέμα είναι κατάλληλη ή όχι. Ίσως αυτό επιτευχθεί με τη δοκιμή ενός προϊόντος.
Τι είναι αυτό που δεν θα μας πει η πωλήτρια / αισθητικός στο σταντ της εταιρείας καλλυντικών ενός beauty shop και ο φαρμακοποιός, στην περίπτωση που επιλέγουμε καλλυντικά φαρμακείου (τα οποία κατά κανόνα, θεωρούνται φυτικά και υποαλλεργικά);
Δεν θα μας πει αυτό που δεν γνωρίζει. Γιατί ο φαρμακοποιός ή η αισθητικός δεν έχουν τις γνώσεις του δερματολόγου. Η αισθητικός συνήθως έχει μια πληροφόρηση που κατευθύνεται από την εταιρεία, της οποίας το προϊόν προωθεί. Δεν μπορεί να γνωρίζει, για παράδειγμα, τις ανεπιθύμητες ενέργειες μιας κρέμας η οποία είναι πιο λιπαρή, ενός συστατικού που οξειδώνεται και δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί το πρωί ή δυο κρέμες οι οποίες δεν συνδυάζονται. Επιπλέον, ο φαρμακοποιός ή η πωλήτρια δεν γνωρίζουν το ιστορικό του ασθενούς, υπάρχει ειδική θεραπεία, κάποιες κρέμες που τις δίνουμε για συγκεκριμένο λόγο. Άρα λοιπόν είναι ελλιπής ή μονομερής η πληροφόρηση. Ο πιο έγκριτος και κατάλληλος είναι ο δερματολόγος και γι αυτό το λόγο τον επισκεφτόμαστε, για να έχουμε όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική και πλήρης πληροφόρηση.
Ποιες συνήθειες πρέπει να ακολουθήσουμε ώστε να έχουμε μια καλή υγεία του δέρματός μας;
Αφενός οι κρέμες δεν αρκούν, ούτε καν οι θεραπείες στο δερματολόγο ο οποίος είναι ένα στάδιο παραπάνω αλλά χρειάζεται να ακολουθήσουμε έναν υγιεινό τρόπος ζωής που να αναφέρεται στην καθημερινή, ή συστηματική άσκηση. Πρέπει να αποφεύγουμε τις αυξομειώσεις βάρους γιατί χαλαρώνει το δέρμα, να αποφεύγουμε το κάπνισμα που είναι πηγή ελεύθερων ριζών, να χρησιμοποιούμε πάντα αντηλιακό χειμώνα-καλοκαίρι, να επιλέγουμε τροφές όσο το δυνατόν βιολογικής προέλευσης και καλής ποιότητας, να τρώμε φρούτα και λαχανικά.
Είναι απαραίτητη μια σωστή διατροφική συνήθεια και η αποφυγή των κορεσμένων λιπαρών. Όλα τα παραπάνω συντελούν στη γενικότερη καλή υγεία. Επίσης, να αποφεύγουμε όσο είναι δυνατόν τον πολύ ξηρό-θερμό αέρα και το σημαντικότερο, να κοιμόμαστε οπωσδήποτε όσο το δυνατόν περισσότερο, καθώς η έλλειψη ύπνου φαίνεται στην ενέργειά μας και στο δέρμα μας. Αυτές οι συμβουλές θα βοηθήσουν στο να έχουμε την ομορφιά μας ακέραιη για πολλά χρόνια.
Η δρ. Βασιλική Μουσάτου γεννήθηκε στην Αθήνα όπου και κατοικεί μόνιμα. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, το 1999.
Στη συνέχεια εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή της με θέμα το δερμογραφισμό και ορκίστηκε διδάκτωρ της Ιατρικής σχολής του Παν/μιου Αθηνών με ‘Άριστα’ τον Ιανουάριο 2011.
Ιδιαίτερο πεδίο ενδιαφέροντός και επιστημονικής ενασχόλησης αποτελεί η Αισθητική - Επεμβατική Δερματολογία και η Παιδοδερματολογία. Είναι μόνιμη συνεργάτης της Ευρωκλινικής Παίδων και της Ευρωκλινικής Αθηνών και παράλληλα στο ιδιωτικό της ιατρείο ασχολείται με όλο το εύρος της Αισθητικής και επεμβατικής Δερματολογίας
Έχει υπάρξει επιστημονική συνεργάτης του Νοσοκομείου Α.Συγγρός και είναι σύμβουλος της L’Oreal σε θέματα Δερματολογίας. Έχει συνεργασία σε ερευνητικό επίπεδο με το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Stonybrook ,στη Ν.Υόρκη των ΗΠΑ.
Από τον Ιούνιο του 2014 η Βασιλική Μουσάτου είναι εκπαιδεύτρια σε γιατρούς για την τοποθέτηση νημάτων MLT για την Ελλάδα.