Ανησυχητική αύξηση της χρήσης μελατονίνης από παιδιά ως βοήθημα για να κοιμηθούν καταγράφεται στις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, μια νέα μελέτη υπολογίζεται πως χορηγείται στο 18% - δηλαδή περίπου ένα στα πέντε- των παιδιών ηλικίας πέντε έως εννέα ετών. Η δε χρήση μελατονίνης χαρακτηρίζεται ως «υπερβολικά συχνή» γενικότερα μεταξύ παιδιών, ηλικίας 5 ετών έως 14 ετών.
Μάλιστα, η Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Ύπνου είχε προχωρήσει πέρυσι σε συστάσεις τονίζοντας ότι οι γονείς θα πρέπει να συμβουλεύονται γιατρό πριν την χορήγηση της μελατονίνης.
Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται στον εγκέφαλο και ρυθμίζει τον κύκλο του ύπνου ενός ατόμου. Είναι ένα από τα πιο κοινά συμπληρώματα που δίνουν οι γονείς στις ΗΠΑ στα παιδιά τους, σύμφωνα με το Harvard Health.
Στις ΗΠΑ, όπως αναφέρει το ΒΒC, η μελατονίνη θεωρείται συμπλήρωμα διατροφής -σε αντίθεση με πολλές χώρες, όπου ταξινομείται ως φάρμακο- και μπορεί να αγοραστεί χωρίς ιατρική συνταγή. Επίσης, όπως τονίζει το Sleep Foundation ο FDA (Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων στις ΗΠΑ) δεν έχει εγκρίνει την μελατονίνη ως για θέματα διαταραχών ύπνου, ούτε για παιδιά ούτε για ενήλικες.
Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JAMA Pediatrics αυτό τον μήνα μίλησε βασίστηκε σε συνεντεύξεις με γονείς 993 παιδιών, ηλικίας ενός έως 14 ετών, και διαπίστωσε σημαντική αύξηση στην αναφερόμενη χρήση μελατονίνης τα τελευταία χρόνια.
Αν και η μελατονίνη μπορεί να είναι μια βραχυπρόθεσμη λύση για να βοηθήσει στην διευκόλυνση ύπνου, η μελέτη έδειξε ότι οι γονείς καταφεύγουν υπερβολικά τακτικά στην χορήγησή της: για διάστημα κατά μέσο όρο 12 μηνών σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, για 18 μήνες σε παιδιά δημοτικού σχολείου και για 21 μήνες σε παιδιά προεφηβικής ηλικίας.
Οι συγγραφείς τονίζουν πως αν και το δείγμα της μελέτης είναι σχετικά μικρό και δεν αντικατοπτρίζει την εικόνα σε εθνικό επίπεδο, καταγράφει μια γενικότερη τάση αύξηση της χρήσης μελατονίνης, σε όλες τις ηλικίες τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Επίσης, μια διαδικτυακή έρευνα νωρίτερα φέτος από την Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Ύπνου έδειξε ότι περίπου το 46% των γονέων έχουν δώσει μελατονίνη σε παιδιά κάτω των 13 ετών για να τα βοηθήσουν να κοιμηθούν.
Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι οι πατέρες είναι πιο πιθανό να δίνουν στα παιδιά μελατονίνη από τις μητέρες και οι νεότεροι γονείς είναι πιο πιθανό να παρέχουν το βοήθημα ύπνου από τους μεγαλύτερους γονείς.
Τα δε κέντρα δηλητηριάσεων στις ΗΠΑ σημείωσαν αύξηση 530% στις αναφορές κατάποσης μελατονίνης σε παιδιά μεταξύ 2012-2021, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Τα περισσότερα κρούσματα ήταν τυχαία και η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών -πάνω από το 84%- δεν είχε συμπτώματα, αν και στο 1% των αναφερόμενων περιπτώσεων τα παιδιά κατέληξαν στην εντατική.
Προηγούμενη έρευνα υποδηλώνει επίσης ότι η δόση της μελατονίνης στα συμπληρώματα συχνά διέφερε από την ποσότητα που αναγράφεται στην ετικέτα της συσκευασίας - μια μελέτη διαπίστωσε ότι η μελατονίνη κυμαινόταν από λιγότερο από το μισό έως περισσότερο από τέσσερις φορές την ποσότητα που αναγράφεται στην ετικέτα.
Ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες - όπως υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, πονοκέφαλος, ναυτία και ζάλη - εμφανίζονται μερικές φορές από τη λήψη μελατονίνης, αλλά λίγα είναι γνωστά για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της κατανάλωσης μελατονίνης σε παιδιά και εφήβους.
Η Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Ύπνου συμβουλεύει τους γονείς να αντιμετωπίζουν τη μελατονίνη όπως κάθε φάρμακο και να την κρατούν μακριά από τα παιδιά.
Προτείνουν επίσης στους γονείς να συμβουλευτούν έναν παιδίατρο εκ των προτέρων και να κατανοήσουν τι «τα προβλήματα ύπνου μπορούν να αντιμετωπιστούν καλύτερα με μια αλλαγή στα προγράμματα, τις συνήθειες ή τις συμπεριφορές αντί να λαμβάνουν μελατονίνη».
Πηγές: BBC, Sleep Foundation