Ορος Αραράτ: Μύθοι και πραγματικότητα για το μέρος που προσάραξε η Κιβωτός του Νώε

Το Όρος Αραράτ στην Ιουδαϊκή-Χριστιανική παράδοση συνδέεται με τα «όρη του Αραράτ», όπου, σύμφωνα με το βιβλίο της Γένεσης προσάραξε η Κιβωτός του Νώε.
Open Image Modal
Stefan Cristian Cioata via Getty Images

Το όρος Αραράτ είναι χιονοσκεπής ηφαιστειακός κώνος στο ανατολικό άκρο της Τουρκίας. Αποτελείται από δύο ηφαιστειακούς κώνους που έχουν παραμείνει αδρανείς για πολλά χρόνια: το Μεγάλο Αραράτ και το Μικρό Αραράτ.

Το Μεγάλο Αραράτ είναι η (η υψηλότερη κορυφή της Τουρκίας και όλου του Αρμενικού οροπεδίου με υψόμετρο 5.137 μέτρα) και το Μικρό Αραράτ (με υψόμετρο 3.896 μέτρα).

Ο Δρ. Φρίντριχ Πάροτ, με τη βοήθεια του Καχατούρ Αμποβιάν, ήταν ο πρώτος εξερευνητής τη σύγχρονη εποχή, που έφτασε στην κορυφή του Αραράτ, μετά την έναρξη της Ρωσικής κυριαρχίας το 1829.

Το Όρος Αραράτ στην Ιουδαϊκή-Χριστιανική παράδοση συνδέεται με τα «όρη του Αραράτ», όπου, σύμφωνα με το βιβλίο της Γένεσης προσάραξε η Κιβωτός του Νώε.

Παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην κουλτούρα και την εθνική ταυτότητα της Αρμενίας. Το βουνό φαίνεται στο Εθνόσημο της Αρμενίας.

Σύμφωνα με το βιβλίο της Γένεσης στην Παλαιά Διαθήκη, η Κιβωτός του Νώε προσάραξε στα όρη του Αραράτ. Αυτό δεν αναφέρεται σε κάποιο συγκεκριμένο βουνό ή κορυφή, αλλά μάλλον σε μια οροσειρά μέσα στην περιοχή του Αραράτ, που ήταν το όνομα ενός αρχαίου Πρωτοαρμενικού βασιλείου, γνωστού επίσης ως Ουραρτού.

 

Open Image Modal
.
Simon de Myle / Public Domain

Η ταυτοποίηση του Όρους Αραράτ με αυτά τα Βιβλικά βουνά είναι αρχαία, εισαχθείσα στη Δυτική Χριστιανοσύνη τον τέταρτο αιώνα, με την ανάγνωση του Ιώσηπος από τον Ιερώνυμο. Η Βουλγάτα* αποδίδει το Εβραϊκό «χαρέι Αραράτ» ως «montes Armeniae».

Ανεξάρτητα από αυτό, έχει θεωρηθεί ο τόπος ανάπαυσης της Κιβωτού του Νώε και θεωρείται βιβλικό βουνό.

Ο Γουίλιαμ Κόνιμπιρ έγραψε τον 19ο αιώνα ότι το βουνό ήταν κέντρο παγανιστικών μύθων και επίκεντρο λατρειών. Μόλις τον 11ο αιώνα οι Αρμένιοι θεολόγοι τόλμησαν να περπατήσουν στα βουνά για να βρουν την Κιβωτό του Νώε Ο Γουλιέλμος του Ρουμπρούκ, ένας ταξιδιώτης και ιστορικός του 11ου αιώνα, θεωρείται μία από τις πρώτες αναφορές για την παράδοση στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία.

Τον 14ο αιώνα, ο ιστορικός και χρονικογράφος Τζον Μαντερίλ, ένας άλλος κατέγραψε ότι το όρος Αραράτ ήταν το μέρος όπου βρισκόταν το πλοίο του Νώε και επιβεβαίωσε ότι ήταν ακόμα εκεί. Σε αυτό το σημείο έχουμε να κάνουμε με μια γενεαλογική συνωμοσία χαρτογραφικής φαντασίας.

Ένας Αμερικανός ιεραπόστολος ονόματι Χάρισον Γκρέι Ότις Ντουάιτ έγραψε το 1856 ότι το μεγαλύτερο μέρος της Ευρωπαίων πίστευε ότι το Αραράτ ήτα τελευταίο σημείο ανάπαυσης της κιβωτού.

 

 

Αναζητώντας την Αλήθεια

Το Αραράτ ήταν το επίκεντρο πολλών ερευνών για να βρεθεί η Κιβωτός του Νώε. Ο Γάλλος Βενεδικτίνος μοναχός Αντουάν Αγκουστίν Καλμέ έγραψε το 1722 ότι ενώ επιβεβαιώθηκε ότι τα ερείπια της Κιβωτού ήταν στην κορυφή του βουνού, τίποτα δεν είχε βρέθηκε σε εκείνο το σημείο.

Ένας Γάλλος ταξιδιώτης τον προηγούμενο αιώνα βρέθηκε στο βουνό, αλλά δεν μπορούσε να το φτάσει στην κορυφή, καθώς το βουνό ήταν χιονισμένο.

Από τότε, το όρος Αραράτ έχουν προσεγγίσει αρκετές αρχαιολογικές αποστολές, χρηματοδοτούμενες από ευαγγελικές εκκλησίες. Το 1974, μια αποστολή 200 ατόμων από περίπου 20 χώρες προσπάθησε να προσεγγίζει την κορυφή με την ελπίδα να επιβεβαιώσει ότι η κιβωτός ήταν στην κορυφή του βουνού.

Ένα κομμάτι της κιβωτού λέγεται μάλιστα ότι βρέθηκε στο βουνό και μεταφέρθηκε στο μουσείο στον καθεδρικό ναό Βαγαρσαπάτ. Ωστόσο, παρά τις πολυάριθμες αναφορές, δεν έχουν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να το επιβεβαιώνουν. Πολλοί μελετητές θεωρούν τώρα την αναζήτηση της κιβωτού ως παράδειγμα ψευδοαρχαιολογίας.

 

 

Πιο πρόσφατα, το 2010, μια ομάδα ευαγγελικών χριστιανών εξερευνητών πίστευαν ότι είχαν βρει την κιβωτό κάτω από το χιόνι του βουνού. Πιστεύουν ότι είχαν βρει επτά μεγάλα ξύλινα διαμερίσματα που είχαν θαφτεί σχεδόν 4.000 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Το ξύλο στη συνέχεια χρονολογήθηκε με άνθρακα και δείχνει ότι ήταν περίπου 4.800 ετών, γεγονός που συμπίπτει με την ύποπτη ημερομηνία της πλημμύρας σε ορισμένες χρονολογίες. Τα στοιχεία αυτά δεν τα έχει επιβεβαιώσει η επιστημονική κοινότητα.

Ωστόσο, ένας άλλος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι είναι σκεπτικοί είναι ότι πουθενά δε διευκρινίζει η Βίβλος ότι η κιβωτός προσάραξε στο βουνό. Μόλις τον 11ο αιώνα συνδέθηκε με το Αραράτ.

Επίσης, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι το ξύλο που βρέθηκε προήλθε από πλοίο. Μπορεί να ήταν ένα παλαιοχριστιανικό ιερό ή ακόμα και ένα πρώιμο καταφύγιο.

Το Όρος Αραράτ σχηματίζει ένα σχεδόν τετραεθνές μεταξύ Τουρκίας, Αρμενίας, Αζερμπαϊτζάν και Ιράν. Η κορυφή του βρίσκεται περίπου 16 χλμ. δυτικά, τόσο της Ιρανικής μεθορίου, όσο και της μεθορίου του θύλακα Ναχιτσεβάν του Αζερμπαϊτζάν, και 32 χλμ. νότια της Αρμενικής μεθορίου.

Στην Αρμένικη μυθολογία το Όρος Αραράτ είναι η κατοικία των Θεών, όπως και ο Όλυμπος στην Ελληνική μυθολογία, και στη σύγχρονη εποχή το Αραράτ χαίρει σεβασμού από τους Αρμένιους ως σύμβολο της εθνικής τους ταυτότητας. Το Αραράτ δεσπόζει στον ορίζοντα της πρωτεύουσας της Αρμενίας Γερεβάν. Το Αραράτ είναι το εθνικό σύμβολο της Δημοκρατίας της Αρμενίας και απεικονίζεται στον θυρεό της. Ο θυρεός αυτός προέρχεται από εκείνον της ΣΣΔ Αρμενίας, που απεικόνιζε το Όρος Αραράτ μαζί με το Σοβιετικό σφυροδρέπανο και το κόκκινο αστέρι πίσω του. Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης υιοθετήθηκε μια ελαφρώς τροποποιημένη εκδοχή του θυρεού της Δημοκρατίας της Αρμενίας (1918-1920) και παραμένει από τότε σε ισχύ. Η ταινία του 2002 Αραράτ του Αρμένιου-Καναδού κινηματογραφιστή Ατόμ Εγκογιάν τονίζει ιδιαίτερα τον συμβολισμό του Αραράτ.

Το Όρος Αραράτ απεικονίσθηκε σε διάφορα Αρμενικά χαρτονομίσματα που εκδόθηκαν μεταξύ 1993 και 2001 και στην πίσω όψη του χαρτονομίσματος των 100 Τουρκικών λιρών του 1972-1986.

............................................................
*  Η λατινική μετάφραση της Αγίας Γραφής που έγινε στο τέλος του 4ου αιώνα μ.Χ. από τον Ιερώνυμο κατ′ εντολή του Πάπα Δάμασου Α΄ και υιοθετήθηκε από τη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία. Η διεθνής συντομογραφία της είναι Vg.