Σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ο.Η.Ε, οι Ευρωπαίοι πολίτες δαπανούν κάθε χρόνο το αστρονομικό ποσό των 30 δισεκατομμυρίων Ευρώ για χρήση διαφόρων ναρκωτικών ουσιών, καθιστώντας έτσι την αγορά ναρκωτικών τη σημαντικότερη πηγή εισοδήματος για τις ομάδες οργανωμένου εγκλήματος που δρουν σε διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκή Ένωσης.
Συγκεκριμένα, το 40% περίπου αυτών των χρημάτων δαπανώνται στην αγορά κάνναβης, το 30% περίπου για κοκαΐνη, το 25% για ηρωίνη και το 5% για αμφεταμίνες και άλλα συνθετικά ναρκωτικά. Μάλιστα, οι χώρες που αποτελούν τις μεγαλύτερες αγορές ναρκωτικών ουσιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι η Γαλλία με πάνω από 5 δισ. ευρώ, το Ηνωμένο Βασίλειο με περίπου 3, 5 δισ. , η Γερμανία με πάνω από 2,5 δισ.και η Ιταλία με 1,5 δισ. ευρώ.
Η διακίνηση του συνόλου των ναρκωτικών ουσιών προερχόμενες από χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας μέσω της Τουρκίας, για να καταλήξουν σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, πραγματοποιείται μέσω των χωρών των δυτικών Βαλκανίων. Με δεδομένο ότι οι χώρες των δυτικών Βαλκανίων βρίσκονται σε μία εξαιρετικά ευαίσθητη μεταβατική διαδικασία εδραίωσης των δημοκρατιών τους, καθίστανται αυτομάτως ευάλωτες για τις ομάδες του οργανωμένου εγκλήματος.
Κατά συνέπεια, οι χώρες των δυτικών Βαλκανίων αποκτούν ιδιαίτερη γεωπολιτική και στρατηγική σημασία για τα δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος, προκειμένου να επιτύχουν την ασφαλή διακίνηση των ναρκωτικών ουσιών στον ευρύτερο Ευρωπαϊκό χώρο. Σε αυτό το πλαίσιο και δεδομένων των τεράστιων παράνομων κερδών από τις εγκληματικές δραστηριότητες τους, είναι ευνόητο ότι στους κύκλους του οργανωμένου εγκλήματος υφίσταται ένας συνεχής και ανελέητος πόλεμος μεταξύ διαφόρων ομάδων, που δυστυχώς τις περισσότερες φορές καταλήγει σε αιματοχυσία και δολοφονίες με κίνδυνο ακόμη και την απώλεια ζωών αθώων πολιτών, όπως στο πρόσφατο περιστατικό της Βάρης.
Ένα εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη στην αντιμετώπιση των οργανωμένων εγκληματικών ομάδων, είναι το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η χώρα μας δέχεται αυξημένες εισροές μεταναστών. Οι εκτιμήσεις του Frontex, ως αρμόδιου οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης, είναι ότι η διαδρομή μέσω των χωρών των δυτικών Βαλκανίων αποτελεί έναν από τους κύριους μεταναστευτικούς δρόμους προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το γεγονός ότι η διαδρομή των χωρών των δυτικών Βαλκανίων στη διακίνηση ναρκωτικών ουσιών συμπίπτει με τη διαδρομή της διακίνησης του μεγαλύτερου όγκου της παράνομης μετανάστευσης προς τις πλούσιες ευρωπαϊκές χώρες, πρέπει να εκληφθεί ως σημαντικό στοιχείο μελέτης και αξιολόγησης στις στρατηγικές καταπολέμησης των οργανωμένων εγκληματικών δικτύων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την αρμόδια υπηρεσία της για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος που είναι η Europol. Πολύ δε περισσότερο από τις αρμόδιες Ελληνικές Αρχές, δεδομένου ότι η Ελλάδα αποτελεί μέρος του Βαλκανικού άξονα. Και τούτο διότι βασικό συστατικό στοιχείο της συνεχούς, σύνθετης και πολύπλευρης δράσης των οργανωμένων εγκληματικών ομάδων, είναι η στρατολόγηση νέων μελών κατά κύριο λόγο από ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες.
Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη ότι το οργανωμένο έγκλημα έχει εξελιχθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιώντας νέες τεχνικές και μεθόδους και κατά κύριο λόγο χρησιμοποιώντας τις νέες τεχνολογίες, είναι πλέον αδήριτη η ανάγκη σήμερα για την ανάπτυξη και υλοποίηση νέων στρατηγικών αντιμετώπισης του, με έμφαση στον τομέα της πρόληψης.-
*Ο κ. Ευάγγελος Στεργιούλης είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και ε.α. Υποστράτηγος της Ελληνικής Αστυνομίας. Εργάστηκε στην έδρα της Europol στη Χάγη ως υπεύθυνος εξωτερικών σχέσεων και διετέλεσε προϊστάμενος των Εθνικών Γραφείων Interpol και Europol. Έχει διδάξει στις Αστυνομικές Σχολές της Κυπριακής και Ελληνικής Αστυνομίας, καθώς και στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου.