Η αρχαία πόλη Κίφας (Hasankeyf) στην Τουρκία ίσως σύντομα να αποτελεί απλά μια ανάμνηση. Και αυτό, επειδή κινδυνεύει να πλημμυρίσει εξαιτίας των έργων που γίνονται σε φράγμα, παρά την κατακραυγή της τοπικής κοινωνίας και τις εκκλήσεις να σταματήσουν οι εργασίες. Φαίνεται, πως τα 12.000 χρόνια ιστορίας της δεν πτοούν τους κυβερνώντες.
Η πόλη Χάσανκειφ είναι χτισμένη στις όχθες του ποταμού Τίγρη. Εκεί δημιουργήθηκε η παλαιότερη συνοικία του κόσμου. Τα σπήλαια της πόλης χρονολογούνται από τη νεολιθική εποχή και μερικές από τις σπηλιές συνεχίζουν να αποτελούν κατοικίες για τους ντόπιους μέχρι και σήμερα. Όλοι οι πολιτισμοί που κυριάρχησαν στην αρχαία Μεσοποταμία - Βυζαντινοί,Άραβες Οθωμανοί - άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους στην πόλη για χιλιετίες. Δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα υπαίθριο, ζωντανό μουσείο.
Το φράγμα Ilusi και ο υδροηλεκτρικός σταθμός που θα τροφοδοτούταν από αυτό, σχεδιάστηκαν για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1950, αλλά οι νομικές μάχες που ακολούθησαν έκαναν φανερό ότι οι συνθήκες δεν ήταν ώριμες, ώστε να ολοκληρωθούν μέχρι το 2006. Πλέον, το τέταρτο μεγαλύτερο φράγμα στην Τουρκία θα συμβάλει στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας και την άρδευση των γεωργικών εκτάσεων που την περιβάλλουν. Μόλις ολοκληρωθεί, η μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα παράγει ετησίως 4.200 γιγαβάτ (μέτρηση ισχύος) ηλεκτρικής ενέργειας, παρόμοια σε ισχύ με ένα μικρό πυρηνικό εργοστάσιο.
Το «ξερίζωμα» των κατοίκων
Το έργο θα επηρεάσει 199 οικισμούς στην περιοχή και θα διώξει από τα σπίτια τους χιλιάδες ανθρώπους. Η κυβέρνηση έχει χτίσει μια νέα πόλη με 710 σπίτια για τους εκτοπισμένους, αλλά ορισμένοι δεν είναι ικανοποιημένοι από την αναγκαστική μετεγκατάσταση.
Για παράδειγμα, η οικογένεια του Φιράν Αργκούν, ζει στο Χασανκειφ τα τελευταία 300 χρόνια. Τα έξι παιδιά του γεννήθηκαν εκεί, όπως και ο ίδιος. Τους επόμενους μήνες, ο Αργκούν θα πρέπει να «ξεριζώσει» την οικογένειά του και να εγκαταλείψει το μικρό του σπίτι για να κάνει μια νέα αρχή.
«Χάσαμε την ελπίδα μας, μας έδωσαν προθεσμία τρεις με πέντε μήνες», εξηγεί στο CBS News. «Πρέπει να κάνω μια νέα αρχή. Νιώθω ότι τώρα ήρθα στον κόσμο. Και δεν ξέρω αν θα είναι καλή αρχή ή όχι», συμπληρώνει.
Ο Ακίφ Αϊχάν, που έχει κατάστημα με χαλιά στην παλιά αγορά της πόλης, αποκαλύπτει ότι στη νέα πόλη που έχει χτιστεί υπάρχουν προβλήματα στα έργα υποδομών. «Πολλοί άνθρωποι θα κηρύξουμε πτώχευση», ενημερώνει «Χρειαζόμαστε ένα πρόγραμμα απασχόλησης, αλλά δεν έχει δοθεί τέτοια υπόσχεση».
Η ιστορία ξεγράφεται
Η πόλη αποτελεί δημοφιλή προορισμό για τους λάτρεις της ιστορίας και της αρχαιολογίας. Οι ειδήσεις για τις επικείμενες πλημμύρες οδήγησαν μισό εκατομμύριο ανθρώπους να επισκεφθούν την πόλη πέρυσι. Οι τοπικές αρχές προειδοποιούν ότι όλοι οι δρόμοι που οδηγούν στον παλιό οικισμό θα μπλοκαριστούν από τις 8 Οκτωβρίου και θα απαγορευθεί η είσοδος με οποιονδήποτε τρόπο.
Η πρωτοβουλία για τη διατήρηση του οικισμού έχει συγκεντρώσει ακτιβιστές και 86 τοπικές και εθνικές οργανώσεις, που αγωνίζονται κατά της δημιουργίας του εν λόγω φράγματος. Υποστηρίζουν ότι ενώ το φράγμα και ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής αναμένεται να διαρκέσουν 50 χρόνια, οι πολιτισμικές και περιβαλλοντικές ζημίες θα είναι μη αναστρέψιμες.
Οι ακτιβιστές συγκέντρωσαν χιλιάδες υπογραφές σε μια προσπάθεια να πιέσουν την κυβέρνηση να επιδιώξει την ένταξη της πόλης στην UNESCO ως περιοχή σημαντικής ιστορικής σημασίας, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Η κυβέρνηση έχει χτίσει ένα μουσείο στη νέα πόλη για να θυμίζει ό,τι θα μείνει πίσω. Μια κίνηση που σηματοδοτεί τον επίσημο πολιτιστικό θάνατο της Χάσανκειφ.