Πως φαντάζεστε ένα γραφείο στο οποίο θα χαίρεστε να πηγαίνετε; Πολυθρόνες σαν δεντρόσπιτα, πολλά χρώματα, τσουλήθρες, think tanks σαν cocoons και πουφ για άνετες συσκέψεις;
Τα τελευταία χρόνια, ένα καλό γραφείο που εμπνέει τον εργαζόμενο, έχει συνδεθεί με την εικόνα ενός παιχνιδότοπου για μεγάλους. Η νέα αισθητική απαιτεί γραφεία που μας κάνουν να νιώθουμε άνετα, μας χαλαρώσουν και ενεργοποιούν τη φαντασία. Πρέπει όμως να κάνουν πολλά περισσότερα απ’ αυτό. Όπως για παράδειγμα να είναι και ενεργειακά βιώσιμα. Αυτή την ποιότητα δεν τη βλέπουμε, αλλά απολαμβάνουμε τα οφέλη της.
Ζητήσαμε από την αρχιτέκτονα Μαρία Δέδα να μας δώσει ιδέες για το πως θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε τέτοια γραφεία. Το παράδειγμα που μας έδωσε είναι τα Ευρωπαϊκά Κεντρικά Γραφεία του Bloomberg στο Λονδίνο. Το υπογράφουν οι starchitects Foster + Partners που για αυτή τους τη δουλειά πήραν το βραβείο RIBA Stirling – κάτι σαν ένα Όσκαρ αρχιτεκτονικής.
Με πρωτοποριακά συστήματα φωτισμού, ενέργειας και εξαερισμού, που τρέλανε τους κριτές του διαγωνισμούς, το κτίριο εξοικονομεί 25 εκατομμύρια λίτρα ετησίως και «καταναλώνει» περίπου 40% λιγότερη ενέργεια από το μέσο όρο γραφείων. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του κτιρίου αποτελούν τα «βράγχια» του, τα χάλκινα πτερύγια της πρόσοψης, που ανοιγοκλείνουν παρέχοντας φυσικό αερισμό χωρίς να βασίζεται η λειτουργία εξαερισμού των χώρων σε μηχανικά μέσα.
«Σημαντικό είναι επίσης ότι προτεραιότητα των αρχιτεκτόνων ήταν να δημιουργήσουν ένα κτίριο το οποίο δεν θα επισκιάζει τα άλλα αξιόλογα κτίρια που βρίσκονται κοντά του, μιας και τα γραφεία στεγάζονται στο μεγαλύτερο πέτρινο κτήριο της βρετανικής πρωτεύουσας, αμέσως μετά το St Paul’s Cathedra. Καλό feeling για τους εργαζόμενου είναι να ξέρουν πως δουλεύουν σ’ έναν τεράστιο, δυνατό οργανισμό, σε ένα χώρο όμως που σέβεται την ανθρώπινη κλίμακα, την ιστορία της πόλης και γίνεται αρεστός στο μάτι κάθε περαστικού. Γι’ αυτό το λόγο, δημιούργησαν όχι μία δομή αλλά δυο μπλοκ 8 ορόφων, που συνδέονται μεταξύ τους με γέφυρα», σχολιάζει η κ. Δέδα.
Εσωτερικά, χωρίς να απουσιάζει η σοβαρότητα που ταιριάζει στο brand name Bloomberg, οι χώροι είναι συνεργατικοί, ουσιαστικά ανθρώπινοι και ευχάριστοι:
Η σκάλα – μία σπειροειδής ράμπα - έχει διττή σημασία, ως χώρος κυκλοφορίας και σύνδεσης επιπέδων, αλλά και ως χώρος συναναστροφής και αλληλεπίδρασης.
Χρησιμοποιούνται φυτά εσωτερικών χώρων, φυτεμένοι τοίχοι και φυσικά υλικά για να δημιουργήσουν μια αίσθηση επαφής με το φυσικό περιβάλλον.
Τα μεγάλα ανοίγματα εκμεταλλεύονται το φυσικό φως, αλλά παράλληλα προβλέπεται η δυνατότητα περιορισμού του με συστήματα σκίασης
Οι χώροι εργασίας μετατρέπονται σε ευέλικτους χώρους δράσης, χωρίς προσωπικά γραφεία. Ως ένδειξη ενός πολυμορφικού, κυκλικού τρόπου εργασίας και όχι αυστηρά ιεραρχικού. Ως νέα μορφή δημιουργικότητας και ανάπτυξης της φαντασίας.
Χρησιμοποιούνται καμπύλες στο χώρο και στην επίπλωση. Υποσυνείδητα, λειτουργούν πολύ θετικά στη διάθεση και αμβλύνουν τις εντάσεις.
Ο φωτισμός επίσης οφείλει να είναι σωστά μελετημένος ώστε να καλύπτει τις εκάστοτε ανάγκες των εργαζομένων, αλλά και να δημιουργεί ενδιαφέρουσα ατμόσφαιρα μέσα από μια ποικιλία φωτιστικών πηγών.
Από τους χώρους συσκέψεων, υπάρχει θέα στο ιστορικό και σύγχρονο Λονδίνο. Σε κάνει να αισθάνεσαι τη μεγαλειώδη πλευρά της πόλης, ενισχύει το όραμα, την περηφάνεια, την αίσθηση αυταξίας κάθε ανθρώπου και εταιρείας που σήμερα δουλεύει για να δώσει τη δική του συμβολή στην εξέλιξη της ιστορίας.
Το παράδειγμα της Αθήνας
Ένα άλλο παράδειγμα τέτοιων γραφείων βρίσκεται στην Αθήνα. Ανακαινίστηκε πρόσφατα από το Deda & Architects. Το σημαντικό προσόν του χώρου είναι η φανταστική θέα προς την Ακρόπολη και το Λυκαβηττό, η οποία ήταν και αυτή που αναδείχθηκε περισσότερο σχεδιαστικά.
Κύριο στοιχείο της κάτοψης αποτελεί ο μεγάλος διάδρομος κατά μήκος του οποίου αναπτύσσεται ένα γραμμικό pattern, στο οποίο εναλλάσσονται γυάλινες επιφάνειες σε meeting rooms και working area ενώ για τους βοηθητικούς χώρους, την κουζίνα και το wc επιλέχθηκαν ξύλινες επενδύσεις.
Ο φωτισμός έχει ένα πιο «σπιτικό» ύφος, γι’ αυτό και επιλέχθηκαν επιδαπέδια και επιτραπέζια φωτιστικά στοιχεία ανάλογης αισθητικής και design. Το λευκό, το μαύρο και οι γήινοι τόνοι του μπεζ, μαζί με το μάρμαρο λευκού και μαύρου χρώματος, το ξύλο δρυός, το δέρμα και τις μεταλλικές υφές που κυριαρχούν σε όλους τους χώρους του έργου, δίνουν ένα αρμονικό αποτέλεσμα.
Το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης
Ένα παράδειγμα εξωστρεφούς, ενιαίου χώρου εργασίας είναι το παρακάτω στη Θεσσαλονίκη.
Εδώ εφαρμόστηκε μια νέα, αλλά διαχρονική προσέγγιση εκμεταλλευόμενη το φυσικό φωτισμό που οφείλεται στα μεγάλα ανοίγματα από το δάπεδο μέχρι την οροφή.
Το άπλετο φυσικό φως οδήγησε στην εκτεταμένη εφαρμογή λευκών επιφανειών και επίπλων. Η διαφάνεια από τα μεγάλα παράθυρα της πρόσοψης επαναλαμβάνεται στα γυάλινα εσωτερικά χωρίσματα, δημιουργώντας ένα ρευστό χώρο με ποικίλους βαθμούς ιδιωτικότητας, ενώ οι επιφάνειες με καθρέφτες δημιουργεί ένα παιχνίδι αντανακλάσεων και δημιουργία βάθους.
Η εκτεταμένη χρήση του ξύλου σε δάπεδα, ράφια και επενδύσεις τοίχων προσθέτει ζεστασιά και αναδεικνύει ακόμα περισσότερο τις λευκές και λείες επιφάνειες.