Συνήθεια: ενέργεια που με τη συχνή επανάληψη έχει κατά κάποιο τρόπο τυποποιηθεί έτσι ώστε, αν και την εκτελούμε σκόπιμα, να μην απασχολεί ιδιαίτερα τη σκέψη μας ούτε να απαιτεί κάποια προσπάθεια.
Αποτέλεσμα της συνήθειας είναι η ρουτίνα: η συνήθεια της καθημερινής, μηχανικής και τυποποιημένης επανάληψης των ίδιων δραστηριοτήτων και η δυσάρεστη έλλειψη εναλλαγής, πρωτοτυπίας, δημιουργικότητας.
Λέξεις που σε πολλούς δημιουργούν μια αίσθηση ασφάλειας και κανονικότητας. Για άλλους πάλι, η συνήθεια και η ρουτίνα είναι συνώνυμα της φυλακής και της έλλειψης παραγωγικότητας και εξέλιξης.
Υπάρχουν καλές συνήθειες που μας βοηθούν να έχουμε μια σταθερότητα στη ζωή μας και άλλες συνήθειες που μπορούν να αποβούν καταστροφικές.
Σε ατομικό επίπεδο η ρουτίνα είναι μέρος της ζωής μας, και οι συνήθειες του καθενός είναι αυτές που ταυτίζονται με τον χαρακτήρα του και αντανακλούν πτυχές της ζωή του.
Συνήθειες σε κοινωνικό και εθνικό επίπεδο, όπως οι παραδόσεις κάθε τόπου αποτελούν μια ευχάριστη υπενθύμιση ότι “ανήκουμε κάπου” και έχουμε μεταξύ μας ένα κοινό σημείο αναφοράς.
Τι είναι αυτό όμως που εθίζει τους πιο πολλούς από εμάς στη συνήθεια και την ρουτίνα;
Πιστεύω ότι είναι θέμα ελέγχου. Η συνήθεια δημιουργεί μια αίσθηση ασφάλειας που επέρχεται από την ιδέα ότι ελέγχουμε τι, και πότε συμβαίνει κάτι. Τι γίνεται όμως όταν η εξαίρεση γίνει συνήθεια;
Τι γίνεται όταν η συνήθεια που θεωρούσες δεδομένη και βολική αντικατασταθεί από την εξαίρεση στον κανόνα που έρχεται να σου ταράξει τα νερά; Και αυτό ακριβώς πιστεύω ότι έχει γίνει τον τελευταίο χρόνο της ζωής μας.
Η συνήθεια; Να περνάς έξω από σχολεία και να ακούς τις φωνές των παιδιών που παίζουν στην αυλή την ώρα του διαλείμματος.
Σαββατόβραδα να ξεκινάνε τα μεσάνυχτα, με το δίλλημα “πού θα πάμε απόψε”.
Πρωινό ξύπνημα και μποτιλιάρισμα μέχρι την δουλειά.
Να περπατάς διαδρόμους σε αεροδρόμια που ξεχειλίζουν από κόσμο που ταξιδεύει από την μια άκρη της γης στην άλλη και να αναρωτιέσαι που πάει ο καθένας ή από που έρχεται.
Γεμάτες αίθουσες σε σινεμά που μας μεταφέρουν σε άλλους κόσμους.
Σαββατοκύριακα με απρογραμμάτιστες εκδρομές και η απότομη προσγείωση στο “αύριο είναι Δευτέρα”.
Να μπαίνεις σε ανοιχτά μαγαζιά γεμάτα κόσμο, χρώματα, ομιλίες και παραστάσεις.
Μεταμεσονύκτιες βόλτες χωρίς συγκεκριμένο προορισμό και ώρα επιστροφής.
Να τρως και να πίνεις ανέμελα σε εστιατόρια και μπαρ, κάθε παρέα ένας μικρόκοσμος.
Να χάνεις την αίσθηση του χρόνου σε συναυλίες που εύχεσαι να μην τελειώσουν ποτέ.
Μέρες που ούτε 24 ώρες δεν είναι αρκετές.
Σε μια εποχή όμως που ο χρόνος δείχνει να έχει σταματήσει, πόσο γρήγορα συνηθίσαμε τις εξαιρέσεις;
Πόσο καιρό μας πήρε να αγνοήσουμε τις συνήθειες μας και να δεχτούμε καινούργια δεδομένα;
Μπορεί οι συνήθειες να άλλαξαν, οι επιθυμίες όμως όχι.
Μπορεί να ζούμε σε πόλεις φαντάσματα υπό περιορισμούς, η έντονη επιθυμία όμως για θόρυβο, για παραστάσεις, για εικόνες, για ζωή, δεν έχει αλλάξει.
Και το σίγουρο είναι ότι στα σχολεία θα ακουστούν ξανά παιδικές φωνές.
Και τα μαγαζιά θα ξαναγεμίζουν κόσμο.
Και θα τραγουδήσουμε ξανά τα αγαπημένα μας τραγούδια σε συναυλίες.
Και θα τρέξουμε ξανά στο αεροδρόμιο με την κάρτα επιβίβασης στο χέρι καθώς ανακοινώνεται ότι η πύλη κλείνει.
Και θα πάμε εκδρομές μόνο για να ανακαλύψουμε τα πιο όμορφα και κρυφά μονοπάτια και να μοιραστούμε φωτογραφίες την Δευτέρα στην δουλειά με συναδέλφους.
Όλα θα γίνουν ξανά. Πόσο όμως θα έχουμε αλλάξει;
Πόσο θα μας έχει επηρεάσει αυτή η ιστορία στην οποία η εξαίρεση έγινε συνήθεια;
Τα “πρόσωπα” κατά πόσο θα είναι ίδια όταν φύγει η μάσκα;
Και όταν η εξαίρεση γίνει ανάμνηση, κατά πόσο θα μας είναι γνώριμη και βολική ξανά η συνήθεια;
Κατά πόσο θα είναι προσιτή και πάλι η ρουτίνα;
Ο χρόνος θα δείξει. Μπορεί να απελπιστήκαμε πολλές φορές αυτόν τον χρόνο, όμως δεν χάσαμε την ελπίδα. Μπορεί να λυγίσαμε αλλά δεν σπάσαμε. Γιατί η ελπίδα, η χαρά και τα όνειρα είναι πιο δυνατά από την εξαίρεση.