O Πολ Ρόμερ δεν είναι ένας τυχαίος οικονομολόγος. Πριν λίγες μέρες του απονεμήθηκε το Νόμπελ Οικονομίας γιατί το έργο του βοήθησε να δοθούν απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα για το πώς να προωθηθεί η μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη και να βελτιωθεί η ευημερία των ανθρώπων, ενώ έχει θητεύσει και ως επικεφαλής οικονομολόγος και υψηλόβαθμος αντιπρόεδρος στην Παγκόσμια Τράπεζα έως τις αρχές του 2018.
Το όχι και τόσο μακρινό 2010, ο Νομπελίστας είχε ασχοληθεί με την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας, δημοσιεύοντας τα συμπεράσματά του σε άρθρο στο voxeu, όπου έκανε λόγο για την γραφειοκρατία και την κουλτούρα του βολέματος.
Χαρακτηριστικά, έγραφε ο Πολ Ρόμερ:
«Η διαφθορά και η γραφειοκρατική αναποτελεσματικότητα αποτελούν φόρο δυσβάσταχτο για όλες τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Ο φόρος είναι ιδιαίτερα υψηλός για τις startups και τις ξένες επιχειρήσεις που θα ήθελαν να επενδύσουν εκεί.
Ένας μεγάλος επιχειρηματίας, ας τον πούμε Τζον, μου περιέγραψε μια πρόσφατη συνάντηση με έναν τοπικό αξιωματούχο. Ο υπάλληλος απέσυρε την άδεια μιας επιχείρησης του Τζον και θα του ξαναέδινε την άδεια μόνο αν ο Τζον προσλάμβανε τη σύντροφο του υπαλλήλου ως σύμβουλο στην εταιρία του και την πλήρωνε μέσω off shore λογαριασμού. ΟΤζον ήξερε ότι είχε περιορισμένες δυνατότητες αντίδρασης, καθώς αν κατέφευγε στη δικαιοσύνη η μήνυση κατά του υπαλλήλου θα παρέμενε στα δικαστήρια επ ’αόριστον. Εν τω μεταξύ, η επιχείρηση του Τζον δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς την άδεια. Ο Τζον τελικά απευθύνθηκε σε κάποιον ανώτερο κυβερνητικό αξιωματούχο, ο οποίος κατάφερε να κάνει τον άλλο υπάλληλο να οπισθοχωρήσει. Ο Τζον δεν μου είπε τι πήρε ο ανώτερος υπάλληλος σε αντάλλαγμα. Αυτού του τύπου η συμπεριφορά, δεν είναι μυστική στην Ελλάδα».
Λίγο πιο κάτω στο ίδιο άρθρο, ο Ρόμερ αναφέρει:
«Το κόστος της παρέμβασης υπερβαίνει κατά πολύ τους μισθούς των αχρείαστων δημόσιων υπαλλήλων. Σε ένα εργασιακό περιβάλλον όπου η πολιτική κηδεμονία έχει αξία και η πειθαρχία των εργαζομένων είναι χαλαρή, οι κυβερνητικές υπηρεσίες είναι κακές.
Μία ιδιαίτερα σημαντική αποτυχία έγκειται στο δικαστικό σύστημα, το οποίο λειτουργεί πολύ αργά στην επίλυση υποθέσεων. Όπως έχει προφανώς αντιληφθεί και ο αξιωματούχος που απαιτούσε την πρόσληψη της φίλης του, αυτό διευρύνει δραματικά τις ευκαιρίες για εγκληματική δραστηριότητα.
Ο μάνατζερ που μου μίλησε κερδίζει τα προς το ζην, εισπράττοντας μέρος του φόρου διαφθοράς. Οι ξένες εταιρείες επενδύουν στην Ελλάδα μέσω των εταιρειών του και εκείνος «διαχειρίζεται» τις απαιτήσεις των υπαλλήλων. Η διαχείριση συμπεριλαμβάνει το ανάλογο κόστος. Χρησιμοποιώντας στοιχεία από παγκόσμιες έρευνες, οι Kaufmann και Wei (1999) θεωρούν ότι οι μάνατζερ εταιρειών που πληρώνουν περισσότερα σε δωροδοκίες είναι πιθανό να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο και όχι λιγότερο, από τις επιχειρήσεις που αρνούνται να πληρώσουν δωροδοκίες».
(Με πληροφορίες από voxeu)