Η ψήφιση του «νόμου της σκλαβιάς» του ακροδεξιού πρωθυπουργού της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπάν, που πυροδότησε λαϊκή οργή στη χώρα, αποτελεί μία καθαρή σκιαγράφηση των πολιτικών και οικονομικών επιδιώξεων του «ορμπανισμού» και των κινδύνων που ελλοχεύουν για το σύνολο της Ευρώπης.
Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του εργατικού δικαίου, ο νόμος της ουγγρικής κυβέρνησης -στην οποία κυριαρχεί το αντιμεταναστευτικό/ξενοφοβικό κόμμα Fidesz του Ορμπάν- διαμορφώνει συνθήκες εργασιακού Μεσαίωνα στην καρδιά της Ευρώπης, σε μια χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε βαθμό που κατάφερε για πρώτη φορά να ενώσει τις αντιπολιτευτικές δυνάμεις της χώρας. Ο νόμος αυτός επιτρέπει στους εργοδότες να απαιτήσουν μέχρι και 400 ώρες υπερωριακής απασχόλησης ετησίως, από τις 250 που ήταν το όριο μέχρι σήμερα, ενώ παράλληλα, δίνει τη δυνατότητα για καθυστέρηση των πληρωμών τους έως και τρία χρόνια. Η κυβερνητική πλευρά ισχυρίζεται ότι η νομοθετική ρύθμιση αποσκοπεί στο να ευνοήσει όσους θέλουν να εργαστούν υπερωριακά. Επικριτές του νόμου κάνουν λόγο για νομιμοποίηση της δουλείας μέσα από ένα ακόμα αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο που ψήφισε η ουγγρική κυβέρνηση.
Αυτό έρχεται σε συνέχει νόμου που ιδρύει διοικητικά δικαστήρια, τα οποία θα υπάγονται στην κυβέρνηση και θα χειρίζονται ευαίσθητα διοικητικά ζητήματα όπως ο εκλογικός νόμος, οι διαμαρτυρίες και θέματα διαφθοράς, πολιτική κίνηση που ερμηνεύεται ως απόπειρα ελέγχου της Δικαιοσύνης.
Οι παραπάνω εξελίξεις δεν αποτελούν μεμονωμένα περιστατικά που περιορίζονται στα ουγγρικά σύνορα, αλλά κομμάτι των τάσεων που αναπτύσσονται στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εθνικισμός, αυταρχισμός, νεοφιλελευθερισμός και… Alt-Right
O Ορμπάν αποτελεί το πρότυπο των ηγετών που εκφράζουν την άνοδο του ακροδεξιού λαϊκισμού εντός της Ευρώπης. Συνδυάζει, ιδανικά το μοντέλο του αυταρχικού, εθνικιστή, «δυναμικού» ηγέτη που αντιστέκεται απέναντι στο ευρωπαϊκό κατεστημένο αποδίδοντας τις όποιες κοινωνικές αντιδράσεις -σχεδόν πάντα- σε «δάκτυλο» του Ουγγρο-αμερικανού μεγαλοεπενδυτή, Τζορτζ Σόρος.
Οι τελευταίες κινήσεις του Ούγγρου πρωθυπουργού στο πεδίο της οικονομίας αποδεικνύουν τον απροκάλυπτο εναγκαλισμό του νεοφιλελεύθερου και του ακροδεξιού λαϊκισμού και για πολλοστή φορά ότι εθνικισμός και αυταρχισμός βαδίζουν χέρι-χέρι με την απορρύθμιση που προστάζει το δόγμα του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού.
Η Ουγγαρία του Ορμπάν έγινε «παράδεισος για την Αlt-Right» (Alternative Right - Eναλλακτική Δεξιά) έγραψε πρόσφατα χαρακτηριστικά το αμερικανικό The Atlantic, ενός όρου προερχόμενου από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με κύρια χαρακτηριστικά τον εθνικισμό, το ρατσισμό, την ομοφοβία και το μισογυνισμό, τον αντισημιτισμό και την ισλαμοφοβία. Η παροχή ασύλου από τον Ούγγρο πρωθυπουργό στον επίσης ακροδεξιό, πρώην πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ, Νίκολα Γκρούεφσκι, ο οποίος διέφυγε από τη χώρα του αφότου καταδικάστηκε για διαφθορά δεν ήταν καθόλου τυχαία. Στην Ουγγαρία του ορμπανικού Fidesz και του αντιπολιτευόμενου (ακόμη πιο) ακροδεξιού Jobbik έχουν συγκεντρωθεί τα τελευταία χρόνια εθνικιστές από αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, βρίσκοντας το ιδανικό περιβάλλον για να διαμορφώσουν μία αντίστοιχη ακραία κουλτούρα.
Το χρέος της προοδευτικής Ευρώπης απέναντι στον ορατό κίνδυνο
Θέσεις των Ορμπάν, Σαλβίνι, Λε Πεν, Μπάμπις, Κουρτς και Κατζίνσκι, μεταξύ άλλων, αποτυπώνουν το θανάσιμο κίνδυνο που διατρέχει η Ευρώπη. Η ενδυνάμωση της ακροδεξιάς ρητορικής και των εθνικιστικών συμφερόντων έρχεται σε όλο και μεγαλύτερη ώσμωση με ακραίες, νεοφιλελεύθερες, πολιτικές.
H άφιξη στην Ευρώπη του επικεφαλής της νικηφόρας προεδρικής καμπάνιας του Ντόναλντ Τραμπ το 2016 και πρώην «δεξιού» του χεριού, Στιβ Μπάνον, με στόχο να ενώσει την παραδοσιακά κατακερματισμένη ακροδεξιά στη Γηραιά Ήπειρο και με απώτερο σκοπό να συμβάλει στους κλυδωνισμούς της ΕΕ, καταδεικνύει ότι οι ευρωεκλογές της ερχόμενης άνοιξης μπορεί να είναι μόνο η αρχή επικράτησης μιας ήδη διευρυνόμενης τάσης.
Η προοδευτική Ευρώπη, της αλληλεγγύης, των λαών, της συνεργασίας και της αναλογικής συμμετοχής στην ευθύνη και στην ανάληψη των κοινών βαρών, ενωμένη, έχει καθήκον και υποχρέωση να αντιταχθεί απέναντι σε αυτήν την τάση, που πρεσβεύει τον εθνικιστικό παροξυσμό, τα κλειστά σύνορα, την ξενοφοβία, τον αυταρχισμό και την προώθηση των ανισοτήτων προς όφελος, πάντα, των λίγων. Μία συνταγή που οδήγησε την Ευρώπη στο παρελθόν στην υπέρτατη καταστροφή.
* Του Βαγγέλη Βιτζηλαίου - Η ανάλυση περιλαμβάνεται στο 16ο Δελτίο Ευρωπαϊκών Εξελίξεων του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ, που δημοσιεύεται στο www.enainstitute.org