«Εκεί που νομίζεις ότι όλα θα τελειώσουν, η γεωργία είναι σε κρίση και τα χωριά πεθαίνουν, τo να μπορείς να δεις τη ζωή με μια διαφορετική ματιά, ώστε και να τη φτιάξεις αλλά και τελικά να παράγεις προϊόντα που αυτή τη στιγμή εξάγονται σε όλο τον κόσμο, είναι συγκλονιστικό», λέει στη HuffPost Greece η σκηνοθέτης Μαριάννα Οικονόμου, για το μήνυμα πίσω από το νέο της ντοκιμαντέρ «Οταν ο Βάγκνερ Συνάντησε τις Ντομάτες».
Στο χωριό Ηλιά του θεσσαλικού κάμπου ζουν μόλις 33 κάτοικοι. Δυο ξαδέρφια και πέντε γυναίκες μεγάλης ηλικίας αποφασίζουν να ξεκινήσουν ένα νέο εγχείρημα: να ενταχθούν στην παγκόσμια αγορά με τη βιολογική καλλιέργεια ενός παλιού σπόρου ντομάτας. Για να βοηθήσουν την παραγωγή, οι ιδιοκτήτες του χωραφιού χρησιμοποιούν τη μουσική. Οι επιλογές είναι δυο, η μουσική του Βάγκνερ και η δημοτική που ακούγεται δυνατά από τα ηχεία. «Ο Χρήστος πάντα είχε ένα τρανζιστοράκι μαζί του. Όλο αυτό εξελίχθηκε σε ένα είδος παιχνιδιού μεταξύ του Αλέξανδρου και του Χρήστου όσον αφορά την μουσική», εξηγεί η κα Οικονόμου.
Η σκηνοθέτης επισκέφτηκε το χωριό πριν από μια δεκαετία για τα γυρίσματα ενός επεισοδίου τηλεοπτικής σειράς της ΕΡΤ και έκτοτε συνέχισε να καταγράφει στην κάμερα την καθημερινότητα των κατοίκων. «Δεν γνώριζα τους κατοίκους και δεν είχα κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό μου. Μάζευα υλικό επί πέντε χρόνια, όμως πιο συστηματικά επισκεπτόμουν την Ηλιά τα τελευταία δυο, όταν προέκυψε και η ιδέα αυτού του ντοκιμαντέρ», συμπληρώνει η κα. Οικονόμου.
Το ντοκιμαντέρ έχει χιουμοριστικές αλλά και συγκινητικές στιγμές, καθώς μέσα από τις δυσκολίες, αναδεικνύονται οι δυνάμεις των ανθρωπίνων σχέσεων στους δύσκολους καιρούς και εντός της μικρής κοινότητας. «Αυτό που με γοήτευσε και με ιντρίγκαρε στην ιστορία ήταν ότι βρισκόμαστε σε ένα χωριό το οποίο αργοπεθαίνει. Υπάρχει μια πολύ σκληρή γεωργική καθημερινότητα, όμως το συγκεκριμένο χωριό και με τους συγκεκριμένους ανθρώπους συνδυάζεται συγχρόνως με μια πιο “φευγάτη” πραγματικότητα».
Οι τοπικοί μύθοι, οι ιστορίες, η μουσική, δίνουν ένα διαφορετικό νόημα στη ζωή των κατοίκων όπως και μια ώθηση στο να ζήσουν πρωτόγνωρες – για εκείνους – καταστάσεις. Και αυτές τις βίωσε η σκηνοθέτης όταν πέρασε πολύ χρόνο κυρίως με τις γυναίκες, υπήρξε μέρος της ζωής τους. Σύμφωνα με την κα Οικονόμου, οι γυναίκες ξέχασαν πολύ σύντομα την ύπαρξη της κάμερας και η ίδια ποτέ δεν τις προσέγγισε με το σκεπτικό του γυρίσματος.
Το χωριό, το οποίο δεν έχει σχολείο και ούτε παιδιά, επισκέπτονται μαθητές από τη Γαλλία και αμέσως αποκτά ζωή. Δεν είναι όμως οι μοναδικοί που ήρθαν και έγιναν κομμάτι της δομής του ντοκιμαντέρ. «Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν ότι συνέβαιναν συνεχώς πολύ ενδιαφέροντα και αναπάντεχα γεγονότα, γιατί το χωριό υποδεχόταν διαφορετικούς ανθρώπους από τους οποίους ο καθένας άφηνε και το στίγμα του. Ήταν φίλοι του Αλέξανδρου και εμπλέκονταν κατά κάποιο τρόπο με την παραγωγή ανά διαστήματα», λέει η σκηνοθέτης. Το υλικό που συγκέντρωσε ήταν πολύ, με αποτέλεσμα η δημιουργός να χρειαστεί να αφαιρέσει στοιχεία στο μοντάζ ώστε να διαμορφώσει την ιστορία που ήθελε να παρουσιάσει.
Πρεμιέρα στη Μπερλινάλε
Η παγκόσμια πρεμιέρα του «Όταν ο Βάγκνερ Συνάντησε τις Ντομάτες», πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο, στο πλαίσιο της ενότητας Culinary Cinema του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου – Μπερλινάλε. Το ντοκιμαντέρ ξεχώρισε ανάμεσα στα υπόλοιπα και το κοινό το αγάπησε, δίνοντας μεγάλη χαρά στη σκενοθέτιδα. «Είχα μεγάλη αγωνία γιατί είναι μια ταινία που βασίζεται σε τοπική ιστορία. Δεν ήξερα κατά πόσο θα μπορούσε να δουλέψει το χιούμορ και η συγκίνηση, οι άνθρωποι και οι σχέσεις τους σε ένα διεθνές κοινό και σε ένα τόσο μεγάλο φεστιβάλ. Η έκπληξή μου ήταν τεράστια, ήταν επιβεβαίωση για μένα. Τα πιο οικουμενικά στοιχεία αυτής της ιστορίας, τελικά λειτούργησαν», συμπληρώνει η κα Οικονόμου. Πέρα από την επιτυχία στο Βερολίνο, μια ακόμα σημαντική διάκριση του ντοκιμαντέρ ήταν το βραβείο Κριτικών Κινηματογράφου Fipresci στο 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
«Το φαγητό έχει μια κοινωνική διάσταση»
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι σεναριογράφοι και παραγωγοί εντάσσουν το φαγητό, την παραγωγή και την κατανάλωση προϊόντων στο κινηματογραφικό και τηλεοπτικό έργο τους. «Είναι ένα θέμα που αφορά όλους μας. Απασχολεί και μας ανησυχεί από την άποψη ότι η τροφή γίνεται όλο και πιο βιομηχανοποιημένη. Δεν ξέρουμε από πού προέρχεται, δεν γνωρίζουμε τα συστατικά και νομίζω ότι ενώ από τη μια υπάρχει αυτή η τάση, από την άλλη υπάρχει και μια αντίδραση των ανθρώπων και ειδικά στη Δύση. Αναζητούν μικρές τοπικές παραγωγές στις οποίες μπορούμε να ανιχνεύσουμε ποιος είναι εκείνος που τις καλλιεργεί, τι καλλιεργεί, να μάθουμε τι είναι ο σπόρος και τα χημικά συστατικά», λέει η σκηνοθέτης για το θέμα που σχετίζεται άμεσα με την υγεία. «Μέσα από το φαγητό αναδεικνύονται και οι σχέσεις των ανθρώπων. Το φαγητό έχει μια κοινωνική διάσταση, η οποία με ενδιαφέρει πολύ», λέει η δημιουργός.
Προβολές σε παγκόσμια φεστιβάλ
Στις 4 Απριλίου, το «Όταν ο Βάγκνερ συνάντησε τις Ντομάτες» αποτέλεσε ταινία έναρξης του Visions du Reel, ενός από τα μεγαλύτερα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ στον κόσμο που λαμβάνει χώρα στην Nyon της Ελβετίας. «Και οι τρεις προβολές ήταν sold out. Νομίζω θα έχει καλή πορεία στα φεστιβάλ».
Συντελεστές
Σκηνοθεσία/Σενάριο: Μαριάννα Οικονόμου
Παραγωγοί: Σπύρος Μαυρογένης, Ρέα Αποστολίδη, Γιούρι Αβέρωφ, Μοντάζ: Ευγενία Παπαγεωργίου, Δ/νση Φωτογραφίας: Μαριάννα Οικονόμου, Αργύρης Τσεπελίκας, Δημήτρης Κορδελάς, Ηχοληψία: Άρης Καφετζής, Γιάννης Αντύπας, Μαριάννα Οικονόμου, Sound design: Παύλος Χριστοφοράκος, Μίξη Ήχου: Κώστας Μπώκος, Χρωματική επεξεργασία: Μάνος Χαμηλάκης, Διεύθυνση Παραγωγής: Ηλέκτρα Πέππα, Σωτηρία Στέργου, Ζανίν Λουλούδη
Εταιρείες Παραγωγής: Stefi-Lynx και ΑΝΕΜΟΝ PRODUCTIONS
Συμπαραγωγοί: Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Cosmote TV
Με την υποστήριξη: πρόγραμμα Creative Europe - Media της ΕΕ, 2|35, ΕΡΤ
Στους κινηματογράφους από το CineDoc
Πληροφορίες
Προβολές
ΑΘΗΝΑ (Δαναός) - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (Ολύμπιον) - ΒΟΛΟΣ - ΠΑΤΡΑ - ΑΜΑΛΙΑΔΑ - ΚΑΡΔΙΤΣΑ
Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε τη σελίδα και τη σελίδα.