Παύλος Γερουλάνος: «Να αλλάξουμε παραγωγικό μοντέλο στην Ελλάδα, χθες»

Ο Παύλος Γερουλάνος κάνει, κατά κοινή ομολογία, την περισσότερο ενωτική προεκλογική εκστρατεία που θα μπορούσε ως υποψήφιος για την αρχηγία στο ΠΑΣΟΚ.

Όμως, σε αυτή την συνέντευξή του στη HuffPost στην τελική ευθεία προς τον πρώτο γύρο των εσωκομματικών εκλογών όπου προσέρχεται με στόχο να κερδίσει την κούρσα έστω και «στο νόημα», κάνει απολύτως σαφείς τις διαφορετικές θέσεις και προτάσεις του, τόσο σε επίπεδο κόμματος, όσο και απέναντι στη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη. Επί της ουσίας, δίνει διπλό στίγμα - ιδεολογικό αλλά και κυβερνητικό, αφού στόχος είναι η επιστροφή του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία...

Στο ντιμπέιτ των υποψηφίων για την ηγεσία στο ΠΑΣΟΚ, μιλήσατε για μία «μεγάλη διεύρυνση και προς την Αριστερά και προς τους απογοητευμένους ψηφοφόρους του κου Μητσοτάκη». Εννοείτε μόνο σε επίπεδο κοινωνίας ή και στο επίπεδο των κομματικών στελεχών, που έφυγαν κάποτε από το ΠΑΣΟΚ προς τη ΝΔ, τον ΣΥΡΙΖΑ ή αλλού; Θα θέλατε να επιστρέψουν κι εκείνοι αύριο και με ποιους όρους;

Πιστεύω πολύ στην αμφίπλευρη διεύρυνση του ΠΑΣΟΚ στη βάση. Στην ανάγκη να απευθυνθούμε και να πείσουμε με το πρόγραμμά μας κάθε προοδευτικό πολίτη, από την Αριστερά και το Κέντρο, μέχρι τις παρυφές της Δεξιάς, τους απογοητευμένους, όπως είπατε, προοδευτικούς ψηφοφόρους της ΝΔ. Έτσι, θα χτίσουμε, ξανά, την κοινωνική πλειοψηφία που μας έδωσε νίκες στο παρελθόν και μπορεί να μας κάνει νικηφόρους ξανά. Αλλά υπάρχει και κάτι που διαφοροποιεί την προσπάθειά μας, σημαντικά, σε σχέση με παλαιότερες εποχές: οι εκατοντάδες χιλιάδες άλλοτε ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ, προοδευτικοί πολίτες, που απέχουν, κάθονται σπίτι τους και περιμένουν από εμάς να απαντήσουμε με σοβαρότητα στις αμφιβολίες τους. Το λέω χρόνια τώρα, πως η στόχευση σε κάθε προοδευτικό πολίτη, είτε ψηφίζει, είτε απέχει, πρέπει να είναι η μόνη μας έγνοια. Το ΠΑΣΟΚ μαραζώνει, όσο μαραζώνει η συμμετοχή, η Δημοκρατία, και το ίδιο απευθύνεται σε όλο και μικρότερο ακροατήριο. Το ΠΑΣΟΚ θεριεύει, όσο θεριεύει η συμμετοχή και το ίδιο δουλεύει, για να δημιουργήσει πλατιά κοινωνική συμμαχία. Αυτή είναι η πολιτική μου στρατηγική και το μόνο που με απασχολεί. 

Διαβάζω στο πρόγραμμά σας: «Ο σοσιαλιστικός στόχος για αναδιανομή του πλούτου, ως εργαλείο κοινωνικής δικαιοσύνης και μοχλός οικονομικής αναδιοργάνωσης, είναι σωστός και πρωταρχικός». Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ μίλησε για αναδιανομή πλούτου, καταλήξαμε στα περίφημα επιδόματα. Εσείς, εννοείτε κάτι διαφορετικό; 

Δεν είναι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ. Ολόκληρη η πολιτική επιβίωση του κου Μητσοτάκη, όλα αυτά τα χρόνια, βασίστηκε σε επιδόματα και pass. Βλέπετε, για αυτά υπάρχουν «λεφτόδεντρα». Προσωπικά, μιλάω για κάτι εντελώς διαφορετικό: την απελευθέρωση του πολίτη, την ανάγκη, μέσα από τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης και το κοινωνικό κράτος, να αισθανθεί καλά, στα πόδια του, και να είναι ικανός να ευημερήσει και να δημιουργήσει, όχι να είναι εξαρτημένος από πάσης φύσεως επιδόματα. Προφανώς, και τα επιδόματα ανακουφίζουν συμπολίτες μας. Αλλά δεν λύνουν ούτε το δικό τους πρόβλημα, ούτε της οικονομίας. Πάρτε για παράδειγμα την αισχροκέρδεια. Η πραγματική προοδευτική απάντηση σε αυτήν, είναι να αφαιρέσεις κάθε εμπόδιο στην αγορά, για να μπουν ακόμα περισσότεροι παίκτες σε κάθε κλάδο της οικονομίας. Είναι να προστατεύσεις την εφοδιαστική αλυσίδα από διεθνείς διακυμάνσεις, με «εκ των προτέρων» διαχείριση κινδύνων τιμών (μέσω χρηματοοικονομικών προϊόντων). Είναι να αποκτήσεις πανίσχυρους ελεγκτικούς μηχανισμούς και πανίσχυρη Επιτροπή Ανταγωνισμού, που σήμερα λειτουργεί με μισό προσωπικό. Είναι να αξιοποιήσεις τη διεθνή εμπειρία με τα ηλεκτρονικά δημοπρατήρια, για να παραμερίσεις τους μεσάζοντες. Είναι να προωθήσεις με κατάλληλη νομοθεσία το καταναλωτικό κίνημα. Να προχωρήσεις στον εκδημοκρατισμό της ενέργειας, ώστε να μπορούν Δήμοι, Επιμελητήρια, Συνεταιρισμοί να δίνουν φτηνό ρεύμα σε ευάλωτους, ενεργοβόρες επιχειρήσεις και αγρότες. Είναι να μειώσεις τους έμμεσους φόρους, στοχευμένα, όπως έκαναν στην Ισπανία, προκειμένου να ωφεληθούν πλατιές κοινωνικές μάζες.

Αυτή είναι η προοδευτική απάντηση στην ακρίβεια και την αισχροκέρδεια. Γιατί, δεν επιλύεται η αισχροκέρδεια με pass. Είναι σαν να ρίχνουμε λάδι στη φωτιά. Τα «εκ των υστέρων» επιδόματα είναι αναποτελεσματικά και στρεβλωτικά στην οικονομία. Είναι ελεημοσύνη προς τον πολίτη. Ενώ, η «εκ των προτέρων» ενεργητική παρέμβαση της Πολιτείας, προστατεύει τον πολίτη από την απαξίωση της αγοραστικής του δύναμης. Ταυτόχρονα, αποκαθιστά την αξιοπρέπεια και περηφάνεια, που αποτελούν απαραίτητο συστατικό στη δημιουργία και στην ευημερία του καθενός μας. Βλέπετε, αυτό που πρέπει να κάνει μία Κυβέρνηση, τον 21ο αιώνα, είναι να φροντίζει να μην υπάρχει αισχροκέρδεια. Στο ράφι. Στον λογαριασμό ενέργειας που φτάνει στην πόρτα μας. Πόσο περήφανος μπορεί να είναι κάποιος, που παίρνει επίδομα από το κράτος, για να αντιμετωπίσει την καθημερινότητά του; Εμείς, δεν θέλουμε τον πολίτη εξαρτώμενο από το κράτος – πατερούλη. Εμείς, θέλουμε τον πολίτη περήφανο στην ζωή του, δυνατό στα πόδια του, κυρίαρχο της μοίρας του.

Ένα στοιχείο που σας ξεχωρίζει ως πολιτικό πρόσωπο, είναι η «προϋπηρεσία» σας στο επιχειρείν. Κάθε Έλληνας θα ήθελε να σας κάνει αυτήν την ερώτηση: Υπάρχει ελπίδα να δούμε στο κοντινό μέλλον να αυξάνονται οι μισθοί, τα εισοδήματά μας; Και πώς;

Για την Ελλάδα, είναι υπαρξιακή ανάγκη αυτό που αναφέρετε. Σήμερα, ακολουθούμε ένα παραγωγικό μοντέλο που βασίζεται στις εισαγωγές και στην κατανάλωση, παράγει συνεχώς νεόπτωχους που δουλεύουν όλο και περισσότερο, αλλά το εισόδημα τούς φτάνει όλο και λιγότερο, ερημώνει την Περιφέρεια, επιβαρύνει το δημογραφικό, υπηρετεί τους ισχυρούς, οδηγεί αναπόδραστα στην επόμενη κρίση. Χρειαζόμαστε άμεσα ριζική αλλαγή παραδείγματος στην οικονομία, με ένα παραγωγικό μοντέλο επενδύσεων, εξωστρέφειας και καινοτομίας, που παράγει καλές θέσεις εργασίας με καλά εισοδήματα, επενδύει στις πλουτοπαραγωγικές πηγές κάθε περιοχής με τοπικά σχέδια ανάπτυξης, δημιουργεί κίνητρα για να κάνουν τα νέα ζευγάρια οικογένεια, ανοικοδομεί τη μεσαία τάξη, ενισχύει τους ασθενέστερους, στηρίζει τον καινοτόμο και τον μικρομεσαίο επιχειρηματία, τον αγρότη, τον μισθωτό. 

Πώς θα αλλάξουμε παράδειγμα στην οικονομία; Διευρύνοντας την παραγωγική βάση, προς κλάδους υψηλής προστιθέμενης αξίας, είτε με αξιοποίηση υφιστάμενων συγκριτικών πλεονεκτημάτων, είτε με εγκατάσταση νέων. Βάζοντας όλους τους Έλληνες, όλες τις Ελληνίδες στο παιχνίδι της ανάπτυξης και της ευημερίας. Αυτό, προϋποθέτει ανάταξη των θεσμικών μηχανισμών της αγοράς για τον ανταγωνισμό, διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης των πολιτών στις ευκαιρίες, στήριξη κλάδων για την αξιοποίηση ή και εγκατάσταση συγκριτικού πλεονεκτήματος και την παραγωγή υψηλής προστιθέμενης αξίας, και διοικητική σύμπραξη μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών θεσμών, κατά τα διεθνή πρότυπα. Έτσι, ώστε, το παραγωγικό μας μοντέλο να γίνει πιο προσοδοφόρο (σήμερα, προσθέτει μικρή αξία), πιο ανθεκτικό (σήμερα, είναι εξαιρετικά ευάλωτο σε διεθνείς κρίσεις), πιο δίκαιο (σήμερα, η ανάπτυξη αποκλείει τους περισσότερους και παράγει συνεχώς ανισότητες) και να αποκτήσει προοπτική (όλοι οι κλάδοι να καινοτομούν και να ανοίγουν αγορές).

Πότε πρέπει να αλλάξουμε παραγωγικό μοντέλο; Χθες. Γιατί, το 2032, λήγει η περίοδος χάριτος στην εξυπηρέτηση χρέους μας και θα βρεθούμε μπροστά σε καταστάσεις που δεν θέλουμε να επαναληφθούν. Και ποια εργαλεία έχουμε για να διευρύνουμε την αξία και την παραγωγική βάση στη χώρα και να δημιουργήσουμε απόθεμα καλών θέσεων εργασίας; Η πιο πολύτιμη βάση είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο, η συσσωρευμένη γνώση και εμπειρία, η ενέργεια και η φαντασία της Ελληνίδας και του Έλληνα, που περιμένουν να βρουν τη θέση τους στην παραγωγή. Σε αυτό, μπορούν να αξιοποιηθούν 5+1 ουσιαστικά εργαλεία ανάπτυξης:

1. Το φορολογικό σύστημα. Με δίκαιη φορολόγηση του πλούτου, εκεί που πραγματικά υπάρχει, μείωση έμμεσων φόρων και φορολόγησης του εισοδήματος από εργασία. Κατάργηση προκαταβολής φόρου και φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου για εταιρείες. Φορολόγηση εισοδήματος και όχι επαγγέλματος, με πλήρη ηλεκτρονική διασταύρωση στοιχείων. Προοδευτικότητα φόρου στα εταιρικά κέρδη και προοδευτικότητα ασφαλιστικών εισφορών, βάσει παλαιότητας. Φορολογικά κίνητρα, για νέες και καινοτόμες επιχειρήσεις. 

1. Το τραπεζικό σύστημα. Δημιουργία Περιφερειακών Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων, με έμφαση στην επενδυτική τραπεζική και σύγχρονα χρηματοπιστωτικά εργαλεία, με κονδύλια συγχρηματοδοτήσεων, για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, σε όλη την ελληνική επικράτεια.

1. Τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Με ριζικό επανασχεδιασμό αξιοποίησής τους, που φέρνει τη νεοφυή, καινοτόμα, μικρή και μεσαία, ελληνική επιχείρηση στο επίκεντρο (σήμερα, είναι ελάχιστες οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις με πρόσβαση στο Ταμείο Ανάκαμψης, μόλις 6,5% στο ΕΣΠΑ).

1. Η δημόσια περιουσία. Πρέπει, σε συμφωνία με τους εταίρους μας, να καταργηθεί το Υπερταμείο, η περιουσία να αξιοποιείται αναπτυξιακά για το δημόσιο συμφέρον, και τα δημόσια ακίνητα να μεταβιβαστούν στις τοπικές κοινωνίες, προκειμένου να αξιοποιηθούν. 

1. Οι πλουτοπαραγωγικές πηγές που παραμένουν ανεκμετάλλευτες. Όπως για παράδειγμα το brand Όλυμπος, η Ακαδημία Πλάτωνος στην Αθήνα, η δυνατότητα να δημιουργήσουμε αγορές και για άλλα ελληνικά προϊόντα στο εξωτερικό.

Και ένα τελευταίο, πολύ σημαντικό εργαλείο: Αύξηση δαπάνης R&D (δημόσια + ιδιωτική) από 1,5% του ΑΕΠ, στο 4% σε 4 χρόνια. Βασική προτεραιότητα για καινοτομία παντού και ανάπτυξη κλάδων υψηλής προστιθέμενης αξίας, μέσω πυκνότητας γνώσης, όπως στην Υγεία, στην Άμυνα, αλλά και στις παραδοσιακές τεχνικές και στον πολιτισμό.

Μιλώντας για το ΠΑΣΟΚ, από το χθες στο αύριο, θεσμοί όπως το ΕΣΥ ή το ΑΣΕΠ, που φέρουν την σφραγίδα του Γεννηματά και του Πεπονή αντίστοιχα, όταν γεννήθηκαν, δημιούργησαν την αίσθηση ότι επιτέλους βρέθηκε ένα μοντέλο που εγγυάται διαφάνεια και αξιοκρατία στο κράτος. Γιατί, σήμερα, 20-30 χρόνια μετά, ο πολίτης αισθάνεται ότι το κράτος παραμένει ο μεγάλος ασθενής;

Το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι. Το πρόβλημα ξεκινάει από πάνω. Η αλλαγή πρέπει να ξεκινήσει από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, τους Υπουργούς του, το πολιτικό σύστημα. 

Κάθε θετική αλλαγή, κυρίως επί Κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, δυστυχώς, με την κυβερνητική αλλαγή ακολουθήθηκε από βήματα οπισθοδρόμησης από ένα πολιτικό σύστημα που αρνείται πεισματικά να αλλάξει και θέλει να έχει τον απόλυτο έλεγχο στην εξουσία και στους πόρους της δημιουργίας. Γι’ αυτό, έχουμε αποτύχει να ανατρέψουμε χρόνιες παθογένειες, οι οποίες μας ταλαιπωρούν ακόμα. Οι όποιες αλλαγές, δε, προς τη σωστή κατεύθυνση, έρχονται βασανιστικά αργά, σε μία χώρα που κάνει βήμα σημειωτόν, ενώ οι εξελίξεις τρέχουν. 

Όσο, μάλιστα, το κεντρικό πολιτικό σύστημα επικεντρώνεται στη διανομή κεφαλαίου και ευρωπαϊκών πόρων, και όχι στη δημιουργία πλούτου, τόσο περισσότερο έχει ανάγκη τους «έχοντες», διότι είναι οι μόνοι που μπορούν να απορροφήσουν γρήγορα τα κονδύλια που έρχονται «απ’ έξω». Η πραγματικότητα είναι ότι η μακρόχρονη υπερσυγκέντρωση εξουσίας οδηγεί σε υπερσυγκέντρωση του πλούτου σε λίγους και κρατά χιλιάδες οικογένειες εκτός του παραγωγικού μοντέλου της χώρας. Η διαδικασία αυτή έχει δημιουργήσει ένα εκρηκτικό έλλειμμα εμπιστοσύνης, μεταξύ του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας. 

Για να αρχίσουμε εμείς, οι Έλληνες και οι Ελληνίδες, να εμπιστευόμαστε και να επενδύουμε στο μέλλον της χώρας μας και των παιδιών μας, θα πρέπει πρώτα να εμπιστευτούμε το πολιτικό σύστημα και την κάθε μορφή εξουσίας στην Ελλάδα. Αυτό θα συμβεί, όταν αποσυγκεντρώσουμε την εξουσία, ώστε να λογοδοτεί στη μεγαλύτερη δυνατή πολιτική βάση. Με άλλα λόγια, για να αποσυγκεντρώσουμε τον πλούτο, ώστε περισσότεροι από εμάς να συμμετέχουμε στις επιλογές που προσφέρουν οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας, πρέπει πρώτα να αποσυγκεντρώσουμε την εξουσία, ώστε όλο και περισσότεροι να συνδιαμορφώνουμε την πορεία της κοινωνίας μας. Αυτό, σημαίνει ότι αν θέλουμε να αναπτύξουμε την ελληνική οικονομία, θα πρέπει πρώτα να ενισχύσουμε την ελληνική Δημοκρατία.

Για αυτό και είπα, στην παρουσίαση του σχεδίου «Αναγέννηση για την Πατρίδα» στη Θεσσαλονίκη, ότι οι αλλαγές που προτείνω είναι μεγάλες μεταρρυθμίσεις, που δεν χρειάζονται πολλά λεφτά. Χρειάζονται αλλαγή νοοτροπίας, αλλαγή παραδείγματος. Και κυρίως, μεταφορά εξουσίας από το Μαξίμου και πλούτου από τους φίλους του. Και αυτό, είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της Αναγέννησης: Βασίζεται σε ένα παράδοξο. Ότι διεκδικούμε την εξουσία, όχι για να στρογγυλοκαθίσουμε στην καρέκλα, ούτε επειδή εμείς παραμυθιαζόμαστε ότι θα πετύχουμε, εκεί που όλοι απέτυχαν. Διεκδικούμε την εξουσία, για να τη μοιράσουμε με διαφάνεια και λογοδοσία, που θα περιορίσει προνόμια πολλών και κυρίως, του κεντρικού πολιτικού συστήματος. Και αυτό, απαιτεί ένα είδος πολιτικού, που πορεύεται με αξίες. Διότι, τα πρώτα προνόμια που θα μοιράσει, είναι τα δικά του και τα πρώτα συστήματα λογοδοσίας, θα αφορούν τον ίδιο. Έτσι, θα θεραπεύσουμε τον «μεγάλο ασθενή». Δίνοντας το παράδειγμα από πάνω.

Ξέρω ότι δεν προλάβατε να γνωρίσετε τον Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά θα γνωρίζετε το σύνθημα που χρησιμοποιούσε: «Ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά». Είναι επίκαιρο για εσάς, ή έχει έρθει ο καιρός να το αφήσουμε πίσω μας ως κοινωνία και ως πολιτικό σύστημα;

Αντίθετα με αυτό που λένε αρκετοί, προσωπικά δεν πίστεψα ποτέ ότι οι ιδεολογίες πέθαναν. Η διαφορά, ανάμεσα σε ένα υπερσυγκεντρωτικό κράτος που θέλει να ελέγχει τα πάντα, και ένα κράτος στο οποίο συμμετέχουν ενεργά οι πολίτες, στους οποίους λογοδοτεί η εξουσία που ασκείται όσο το δυνατόν εγγύτερά τους, ανάμεσα σε ένα κράτος που επιδιώκει την εξάρτηση των πολιτών και εκείνο που απελευθερώνει δυνάμεις, δίνοντάς τους δυνατότητες, ανάμεσα σε ένα παραγωγικό μοντέλο που περιμένει οι λίγοι να μοιράσουν τον πλούτο, όταν και όπως θέλουν, και ένα που λειτουργεί για όλους, ανάμεσα σε μια εθνική εξωτερική και αμυντική πολιτική, που περιμένει τη μοίρα της, και μία που συνεχώς διεκδικεί ρόλο στο διεθνές στερέωμα, αποτελούν διαχρονικά τις θεμελιακές διαφορές μεταξύ Συντήρησης και Προόδου.

Οι ιδεολογίες, λοιπόν, δεν πέθαναν. Ούτε θα πεθάνουν. Οφείλουμε όμως, συνεχώς να τις επαναπροσδιορίζουμε, κρατώντας τις διαχρονικές αρχές και αξίες μας αναλλοίωτες, και μεταφράζοντάς τες σε λύσεις, που αφορούν την κοινωνία και τις απαιτήσεις της, σήμερα.

Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να φέρουμε πίσω τα παιδιά μας, να αμβλύνουμε τα προβλήματα του δημογραφικού, και να ζωντανέψουμε, ξανά, την ελληνική ύπαιθρο.

Είπατε και μετά το ντιμπέιτ, ότι έχετε το προσόν να είστε ενωτικός μέσα στο ΠΑΣΟΚ. Έξω από το ΠΑΣΟΚ; Θα είστε ενωτικός αν χρειαστεί, ακόμα και για μία συγκυβέρνηση το 2027, εφόσον δεν προκύψει αυτοδυναμία;

Αν στις επόμενες εκλογές δεν είμαστε πρώτο κόμμα, το ίδιο βράδυ, θα ανοίξω τη διαδικασία εκλογής προέδρου στο ΠΑΣΟΚ. Διότι, λογοδοσία σημαίνει, όταν δεν πετυχαίνεις τον στόχο σου, να αναλαμβάνεις την ευθύνη. Πρώτα, ο ίδιος ο Πρόεδρος. Αν είμαστε πρώτο κόμμα, θα επιδιώξω ευρύτατη κυβερνητική συνεργασία πάνω στο κυβερνητικό μας πρόγραμμα, με βάση την Αναγέννηση, η οποία βάζει ως κεντρικό στόχο την αποσυγκέντρωση της εξουσίας και την καταπολέμηση των ανισοτήτων. Δεν νομίζω ότι θα συμφωνήσουν κόμματα που έχουν διακριθεί, για υπερσυγκεντρωτισμό στη διαχείριση του κράτους ή/και παραγωγή ανισοτήτων, αλλά θα το δούμε τότε.