«Ακρωτηριασμένος» και καπνισμένος στέκει ο καθεδρικός ναός της Παναγία των Παρισίων ηλικίας 856 ετών την επομένη της μεγάλης φωτιάς που για ώρες μαινόταν ανεξέλεγκτη και κατάφερε να καταστρέψει ένα μεγάλο μέρος τους γοτθικής αρχιτεκτονικής κτίσματος.
Η τοπική κοινωνία είναι συγκλονισμένη αφού ο καθεδρικός συμβολίζει την ταυτότητα των ίδιων των Γάλλων αλλά η είδηση όσο και οι συγκλονιστικές εικόνες, συγκινούν εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Μετά τις σκληρές εικόνες με τις φλόγες να ξεπηδούν μέσα από το ναό, αυτές που αποκαλύπτει το φως της ημέρας είναι εξίσου αποκαρδιωτικές καθώς αποκαλύπτεται και το μέγεθος της καταστροφής. Μιας καταστροφής που είναι ούτως ή άλλως ανυπολόγιστη.
Όπως είναι ορατό από μακριά, το κυρίως κτίσμα σώθηκε, κατέρρευσε όμως η ξύλινη οροφή και το ένα κωδωνοστάσιο ενώ δεν έχει γίνει ακόμη ακριβής καταγραφή της έκτασης των ζημιών στο εσωτερικό του ναού.
Βέβαια με δεδομένο ότι κάποια στιγμή οι πυροσβέστες αμφέβαλαν ακόμη και εάν θα κατάφερναν να θέσουν υπό έλεγχο τη φωτιά η κατάσβεση της και η διάσωση ενός μεγάλο μέρος του εμβληματικού ναού αποτελεί κατόρθωμα και φέρει μια μερική, έστω ανακούφιση, στους Γάλλους.
Ατύχημα κατά τη διάρκεια εργασιών;
Η φωτιά, που εκδηλώθηκε περί τις 19:50 (τοπική ώρα) τη Δευτέρα- για την ακρίβεια Μεγάλη Δευτέρα για τους Καθολικούς- εξαπλώθηκε αστραπιαία στην οροφή του γοτθικού κτιρίου η οικοδόμηση του οποίου ξεκίνησε τον Μεσαίωνα και συγκεκριμένα το 1163.
Οι πύρινες γλώσσες έφτασαν μέχρι το «βέλος» του ναού το οποίο και τελικά κατέρρευσε ακολουθούμενο από ουσιαστικά όλη τη στέγη. Ενώ οι φλόγες συνέχιζαν να κατακαίνε τον ναό όλο το βράδυ, πυροσβέστες μάχονταν για να αποτρέψουν την κατάρρευση του ενός κωδωνοστασίου του, ενώ προσπαθούσαν να περισώσουν όσα περισσότερα θρησκευτικά κειμήλια και ― ανεκτίμητης αξίας ― έργα τέχνης ήταν δυνατόν.
Μάλιστα κατά την επιχείρηση τραυματίστηκε αρκετά σοβαρά ένας πυροσβέστης.
Σύμφωνα με πληροφορίες η φωτιά πιθανότατα να ξεκίνησε σε σημείο που διεξάγονταν εργασίες ανακαίνισης του κτιρίου. Οι δε εισαγγελείς που έχουν αναλάβει την έρευνα ανακοίνωσαν ότι σε πρώτη φάση αντιμετωπίζουν το περιστατικό ως ατύχημα. Παράλληλα έχει αποκλειστεί το σενάριο του εμπρησμού όπως και αυτό της τρομοκρατικής ενέργειας.
Συγκεκριμένα γίνεται λόγος για «μη εσκεμμένη καταστροφή» αλλά σε κάθε περίπτωση η έρευνα για τα αίτια του ατυχήματος συνεχίζεται με τη λήψη καταθέσεων και τον εξονυχιστικό έλεγχο στους χώρους του ναού.
Μακρόν: Θα ανοικοδομήσουμε τη Νοτρ Νταμ όλοι μαζί
Στο μεταξύ, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν δήλωσε πως ξεκινά εκστρατεία για την ανοικοδόμηση του ναού, καλώντας τα «σπουδαιότερα ταλέντα» στη Γαλλία και πέραν αυτής να συμβάλλουν στην αποκατάσταση του παρισινού μνημείου.
«Θα ανοικοδομήσουμε τη Νοτρ Νταμ όλοι μαζί», τόνισε ο Μακρόν εμφανώς συγκινημένος τονίζοντας πως αυτό θα είναι «το έργο μας τα χρόνια που θα έλθουν».
Εξίσου φορτισμένοι συναισθηματικά ήταν οι παριζιάνοι, χριστιανοί, μουσουλμάνοι, αλλά και οι τουρίστες που βρέθηκαν στην γαλλική πρωτεύουσα. Χιλιάδες κόσμος παρακολουθούσε αποσβολωμένος, σοκαρισμένος, δακρυσμένος τη στιγμή οι φλόγες και οι καπνοί κατάπιναν 9 αιώνες ιστορίας.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αναρτηθεί πολλά βίντεο στα οποία Γάλλοι εμφανίζονται να ψέλνουν ακόμη και γονατιστοί εκκλησιαστικούς ύμνους όπως το «Αve Maria».
Μετά τη φωτιά το νερό είναι ο μεγαλύτερος εχθρός για το ναό
Μετά την κατάσβεση της φωτιάς βέβαια ο μεγαλύτερος εχθρός για το γοτθικής αρχιτεκτονικής ναό είναι το νερό. Αυτό επεσήμανε από την πρώτη στιγμή της είδησης για την πυρκαγιά στη ”Νοτρ Νταμ” ο καθηγητής Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής και Αποκατάστασης Μνημείων και υποδιευθυντής του Ινστιτούτου Εθνικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ισπανίας Χαβιέρ Ριβέρα Μπλάνκο, επικαλούμενος το προηγούμενο παράδειγμα του καθεδρικού ναού της Λιόν, ο αντίστοιχος ναός στη Νότιο Γαλλία σώθηκε το 1966 επειδή αποφεύχθηκε να κατασβεστεί η πυρκαγιά με τη χρήση νερού.
Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι προτιμότερο να αφεθούν τα ξύλινα και γύψινα δομικά στοιχεία στους υποστηρικτικούς αρμούς και στις αντηρίδες της ”Νοτρ Νταμ” να καούν παρά να ρίξουν νερό στις νευρώσεις, διότι αυτές θα απορροφήσουν την υγρασία, αυξάνοντας έτσι το βάρος τους, με αποτέλεσμα να προκαλέσουν κατάρρευση όλου τού συνόλου. «Στη Λιόν συνέβη το ίδιο πριν πενήντα χρόνια. Οι ειδικοί έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου, αποφεύχθηκε να βρέξουμε τις πέτρες και ο Καθεδρικός σώθηκε».
Ο Ριβέρα Μπλάνκο υπενθύμισε πως ο παρισινός καθεδρικός ναός είχε αποκατασταθεί το 1830 από τον Εζέν Βιολέ-λε-Ντυκ, ο οποίος ανακατασκεύασε την οροφή και την κεντρική ακκίδα με κάλυμμα σχιστόλιθου που απομιμείτο την παλιά στέγη. «Καίγεται ο θόλος, ο οποίος είναι ένα από τα μέρη που αποκατέστησε ο Βιολέ -λε -Ντυκ και όπου μπορείτε να δείτε την ομάδα των γλυπτών που αναπαριστούν τους 12 Αποστόλους να αναλήπτονται στους ουρανούς και όπου ο ίδιος ο συντηρητής συμπεριέλαβε τον εαυτό του (ΣτΜ, στη μορφή του Αγίου Θωμά) επειδή ήταν εγωμανής», εξηγεί ο καθηγητής.
Σύμφωνα με τον ίδιο ειδικό, η αξία της Παναγίας των Παρισίων είναι «ανεκτίμητη». «Αναπαριστά την ταυτότητα των ίδιων των Γάλλων. Είναι ο Καθεδρικός των Βασιλέων της Γαλλίας, και μετά την Επανάσταση πέρασε στον ίδιον τον λαό. Είναι επίσης μία φανταστική κι αστείρευτη πηγή εσόδων, καθώς αποτελεί το μεγάλο πρότυπο του γαλλικού γοτθικού ρυθμού». Η Παναγία των Παρισίων αντάμα με τους Καθεδρικούς της Σαρτρ και της Λιόν συνιστούν το μεγάλο τρίγωνο της ευρωπαϊκής γοτθικής αρχιτεκτονικής.
Για τον Ριβέρα Μπλάνκο, η φωτιά ενδεχομένως θα βλάψει και τα βιτρό του ναού, που κατά το 60% τους είναι τα αυθεντικά από κτίσεώς του. «Η φωτιά θα λιώσει τον μόλυβδο που ενώνει τα γυαλιά, εάν δεν αναχαιτίζονται έγκαιρα οι φλόγες», τονίζει ο ίδιος ειδικός, προσθέτοντας πως εκείνο που κινδυνεύει περισσότερο είναι το κύριο κλίτος, που βρίσκεται στο κέντρο του κυρίως ναού, καθώς και το τμήμα που οδηγεί προς το εξωτερικό του». Σε αυτά τα τμήματα βρίσκονται πλήθος αγάλματα και αναγεννησιακοί πίνακες μεγάλης αξίας, επισημαίνει.
Πηγές: Reuters, AFP, HuffPost France, Εl Pais