Το καθιερωμένο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Κοινωνιολογικής Εταιρείας (European Sociological Association), διεξήχθη φέτος στη Βαρκελώνη μεταξύ 31/8/2021-3/9/2021. Το θέμα του ήταν «Κοινωνιολογικές Γνώσεις για Εναλλακτικά Μέλλοντα» και ασχολήθηκε με τα επείγοντα ζητήματα που είχαν να διαχειριστούν οι κοινωνίες, όπως οι απειλές στη υγεία, η αναγκαστική μαζική μετανάστευση, η κλιματική αλλαγή, αλλά και οι ποικίλες κοινωνικές ανισότητες, θέματα που απαίτησαν λύσεις και αλλαγή πλεύσης.
Η κοινωνιολογική έρευνα συμβάλλει στην διερεύνηση και εξεύρεση νέων τρόπων που μπορεί να λειτουργεί η κοινωνία.
Στην Ευρώπη, η προσπάθεια για αλληλεγγύη, περισσότερη δημοκρατία και λιγότερες ανισότητες κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης το 2020-2021 υπήρξε πιο έντονη από ποτέ. Με τα νέα δεδομένα στο τραπέζι, η κοινωνιολογική γνώση βοηθά στην κατανόηση της εικόνας που σχηματίστηκε και στη δημιουργία μιας νέας οπτικής πλευράς παράλληλα με τη χρήση της τεχνολογίας.
Η εισήγηση μου «Educating prisoners in Greek prisons during the pandemic: A bet destined to be lost», εντάχθηκε στο θέμα «Διδάσκοντας, Μαθαίνοντας και Εκπαιδεύοντας σε Συνθήκες Εγκλεισμού του covid-19» (Teaching, Learning and Training under Covid-19 Lockdown Conditions) και στη Λίστα των Αποτελεσμάτων Έρευνας (List of Research Results), με συντονίστρια την ανεξάρτητη Γερμανίδα ερευνήτρια Martina Loos.
Ο συγκεκριμένος τομέας ασχολήθηκε με το πώς επέδρασε ο εγκλεισμός στη εκπαίδευση, μάθηση και διδασκαλία και πώς σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε η διαχείριση των προκλήσεων από εκπαιδευτικές αρχές, μαθητές, εκπαιδευτές και σχολεία με σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων για μελλοντικές προκλήσεις.
Οι έγκλειστοι μαθητές των Καταστημάτων Κράτησης που φοιτούσαν στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ), αλλά και όσοι παρακολουθούσαν προγράμματα εθελοντών, βίωσαν διπλό εγκλεισμό, κατ’ αρχάς λόγω της φυλάκισής τους και κατά δεύτερον λόγω της καταπάτησης στοιχειωδών δικαιωμάτων τους (πχ στέρηση αδειών, απαγόρευση επισκεπτηρίων). Ο αντίκτυπος ήταν αρνητικός για την εκπαίδευση και το συναισθηματικό τους κόσμο.
Όμως, παρά τις αντίξοες συνθήκες, σε δύο ΣΔΕ με Διευθυντές αντάξιους του λειτουργήματός τους (Κυριάκος Κωλέσης – ΣΔΕ Κ. Κ. Κέρκυρας και Πέτρος Δαμιανός Διευθυντής Σχολείου ΕΚΚΝΑ- Ειδικό Κ. Κ. Νέων Αυλώνα) η κρίση αυτή λειτούργησε αντιστρέψιμα και κατάφεραν να γράψουν νέα σελίδα στην εκπαιδευτική διαδικασία. Δεν πρέπει να παραλείψουμε ότι και άλλοι/ες Διευθυντές/ριες προσπάθησαν να αντιστρέψουν τις δυσχερείς συνθήκες με άλλα μέσα, αλλά οι προαναφερθέντες ξεχωρίζουν.
Ειδικά στο ΣΔΕ Κ. Κ. Κέρκυρας το lockdown το βρίσκει εξοπλισμένο και πανέτοιμο για να συνδράμει με τον τρόπο του την κοινωνία. Οι κρατούμενοι-μαθητές ασχολήθηκαν με την παραγωγή σε τρισδιάστατη εκτύπωση προστατευτικών ασπίδων προστασίας προσώπου για ιατρικό προσωπικό και νοσηλευτές που βρίσκονταν στο μέτωπο καταπολέμησης του κορονοϊού.
Οι πρώτες δωρίζονται στο Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας. Η παραγωγή όμως δεν μπορούσε να συνεχιστεί, επειδή σταμάτησε η δια ζώσης εκπαίδευση και επομένως η είσοδος των καθηγητών στο σχολείο. Ο εξοπλισμός μεταφέρθηκε εκτός, διότι η όλη διαδικασία δεν είναι αυτοματοποιημένη, αλλά χρήζει παρακολούθησης από εξειδικευμένα άτομα. Έτσι, συνεχίστηκε εκτός φυλακής με εθελοντική δουλειά άλλων συναδέλφων, οι οποίοι συνέβαλαν και οικονομικά στο να γίνει εφικτή η παραγωγή.
Όταν το σχολείο άνοιξε πάλι, η παραγωγή επισπεύστηκε και δέματα με τα προϊόντα αυτά παραδόθηκαν δωρεάν σε ευάλωτες ομάδες, όπως τα Άστεγα Ασυνόδευτα Παιδιά, το Εθνικό Ίδρυμα Κωφών κλπ.
Το όραμα του Διευθυντή του ΣΔΕ Κ.Κ. Κέρκυρας Δρ. Κυριάκου Κωλέση βρισκόταν ήδη στην αρχή του. Το ανήσυχο πνεύμα του κοινωνιολόγου-λειτουργού που υπήρχε (και συνεχίζει να υπάρχει) μέσα του, τον ώθησε να κάνει το επόμενο βήμα.
Εμπνεύστηκε και δημιούργησε το κατάλληλο περιβάλλον για δια ζώσης διδασκαλία, διαμορφώνοντας κατάλληλα εκείνο της τάξης. Καθηγητές και μαθητές εισέρχονταν στην αποστειρωμένη τάξη από διαφορετικές εισόδους, τηρώντας όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα (γάντια, ποδονάρια, μάσκες προσώπου, αποστειρωμένα υποδήματα).
Στην θερμαινόμενη και καλά αεριζόμενη αίθουσα, η απόσταση των 5 μέτρων μεταξύ καθηγητών και εκπαιδευομένων εξασφαλιζόταν από την ακριβή προστατευτική οθόνη από plexiglass, δωρεά του επιχειρηματία κ. Δημήτρη Μισφούτ (Corfu Glass Misfout), μεσολαβούσης της κ. Σπυριδούλας Κυζιρίδου.
Χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα One Note digital pen οι εκπαιδευτές μπορούσαν να γράψουν και να προβάλλουν βίντεο και εικόνες στο πίνακα και στο τέλος οι σημειώσεις εκτυπωνόταν ασύρματα, χωρίς να χρειάζεται να έρθουν σε επαφή με χέρια. Με αυτό τον τρόπο επιτεύχθηκε η δυναμική της επικοινωνίας και διατηρήθηκαν οι αποστάσεις με ασφάλεια.
Οι μαθητές αυτοί κατάφεραν να διδαχθούν με την καινοτομία της Διεύθυνσης του ΣΔΕ και να μην μείνουν πίσω στην ύλη, λόγω της ιδιαιτερότητας του σχολικού τους περιβάλλοντος κόντρα σε όλες τις προβλέψεις.
Στο 15ο συνέδριο της ESA διερευνήθηκαν, μεταξύ άλλων, πώς οι κοινωνικές ανισότητες αντιμετωπίστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, κάτι που θα δημιουργήσει πρόσφορο έδαφος, ώστε η κοινωνιολογική γνώση να επεξεργαστεί και να προσφέρει το αναγκαίο υπόβαθρο για να σχεδιαστούν εναλλακτικά μέλλοντα.
***
Η Γκέλη Ντηλιά είναι καθηγήτρια Αγγλικών, βραβευμένη ποιήτρια και συγγραφέας, εκπαιδεύτρια ενηλίκων Καταστημάτων Κράτησης και εθελόντρια στα Καταστήματα Κράτησης.