Πανδημία, οι νέες κοινωνικές ανατροπές και ισορροπίες

″Η ασθένεια είναι μία ιστορία των ανθρωπίνων σχέσεων” - Πωλ Μαρζερί
Open Image Modal
"Ο θρίαμβος του Θανάτου" πίνακας του Πέτερ Μπρύγκελ του πρεσβύτερου.
commons wikimedia

Όταν η κοινωνία ευρισκόμενη σε κρίση α-ρρωσταίνει, δηλαδή χάνει τη δύναμή της και α-σθενεί, δεν βρίσκει το σθένος να προχωρήσει στο ξεπέρασμα των αντιθέσεων της, στην εκάστοτε ιστορική συγκυρία, τότε η βία και ο φόβος έρχονται να κινητοποιήσουν τις κρυμμένες δυνάμεις της και να πυροδοτήσουν την εξέλιξη των φαινομένων που θα δημιουργήσουν τις νέες ισορροπίες μέσα στο (κοινωνικό) σώμα της. 

 Αυτή τη διαδικασία μπορούμε να την παρομοιάσουμε με τον βρασμό του νερού: μέσω της υπερθέρμανσης του, αυτό αρχίζει να αλλοιώνεται, παράγοντας φυσαλίδες, έως ότου ξεκινήσει ο βρασμός.

Η μεταβατική του αυτή κατάσταση, μοιάζει με την ασθένεια, το νερό ”αρρωσταίνει”  και με την βία της φωτιάς αλλάζει ποιοτικά η μορφή του και μετατρέπεται σε ατμό.

Αυτή η παρομοίωση επιβεβαιώνεται κοινωνικά αν παρατηρήσουμε ότι μεγάλες πανδημίες διαφόρων φοβερών ασθενειών με τεράστιες απώλειες, αντιστοιχούσαν, συνόδευαν και επηρέαζαν μεγάλες κοινωνικές και πολιτικοοικονομικές ανακατατάξεις στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επιδημία της Πανώλης, πού σημάδεψε τη γέννηση της Αστικής τάξης, της τάξης των εμπόρων και συνέβαλε στην απαρχή της διάλυσης των φεουδαρχικών δομών καθ′ όλο τον 14ο αιώνα έως τα μέσα του 16ου αι., ακολουθώντας - η Πανώλη - το δρόμο του μεταξιού και συνοδεύοντας την πλεύση των εμπορικών πλοίων από την Ανατολή στην Ευρώπη.

Όσο οι λύσεις των κοινωνικών προβλημάτων καθυστερούσαν, οι αντίστοιχες πανδημίες και αρρώστιες θέριζαν περισσότερες ζωές όσο περισσότερη ήταν η ένταση του αδιεξόδου.

Συνήθως οι πόλεμοι και οι επαναστάσεις έδιναν την τελική λύση για να επέλθει μία καινούργια ισορροπία, στις συνθήκες της οποίας η πανδημία εξασθενώντας, υποχωρούσε.

Στην εποχή μας ο κορονοϊός και γενικά οι ισχυρές και θανατηφόρες ιώσεις, που έχουν ήδη εμφανιστεί και συνεχίζουν να υφίστανται στο παρόν και το άμεσο μέλλον, αντιστοιχούν στα μεγάλα τρέχοντα, άλυτα προβλήματα, όπως της μεγαλύτερης στην ιστορία απόστασης ανάμεσα στη φτώχεια και στον πλούτο, στην ολοκληρωτική ισοπέδωση της φύσης προς χάριν της βιομηχανίας, στην ταυτόχρονη πληθυσμιακή  υπερσυγκέντρωση στις Giga-πολεις σε συνδυασμό με την υπεργεννητικότητα και στον γιγάντιο ανταγωνισμό στη γεωπολιτική σκακιέρα. 

Σε αυτήν την άρρωστη κατάσταση οι κοινωνίες αντιδρούν αρχικά, μέσω του φόβου και της βίας των εξουσιών και των κρατών τους, οι οποίες χρησιμοποιούν ακόμα και αυτές τις ίδιες τις ασθένειες ως βιολογικό όπλο επ’αυτων των ιδίων, αφού προσπαθούν να βρουν λύση συντηρώντας το σύστημα που γεννά αυτά τα γιγάντια προβλήματα.

Τα φάρμακα και τα εμβόλια δεν θα σταματήσουν την ασθένεια αν δεν βρεθεί καινούργια κοινωνική ισορροπία.

Αυτή ή θα έχει ένα χαρακτήρα πλήρους υποταγής σε μία νέου τύπου ολοκληρωτική επιβολή ή θα χαρακτηριστεί από την θέληση των διευθυνομένων να έχουν πιο διευρυμένο έλεγχο της ζωής τους, μέσω της ανάπτυξης και της επανεφεύρεσης της Δημοκρατίας και της ελεύθερης θεσμικής δράσης μεγάλων τμημάτων τους,  φερόμενοι ως πολίτες και όχι ως υπήκοοι.