Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Τζιμ Μάτις ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι υπέβαλε την παραίτησή του και θα αποχωρήσει από τη διεύθυνση του ισχυρότερου στρατού στον πλανήτη, εξηγώντας πως ο Ντόναλντ Τραμπ έχει κάθε «δικαίωμα» να διορίσει στο αξίωμα αυτό κάποιον οι απόψεις του οποίου είναι «πιο ευθυγραμμισμένες» με εκείνες του αμερικανού προέδρου.
Η αναγγελία της αποχώρησης του απόστρατου στρατηγού τεσσάρων αστέρων των Πεζοναυτών έγινε μία ημέρα μετά την ανακοίνωση του ενοίκου του Λευκού Οίκου πως θα αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη Συρία, κίνηση που επικρίθηκε από πολλούς στην Ουάσινγκτον, αλλά και από κορυφαία στελέχη κυβερνήσεων δυτικών χωρών.
Ο Μάτις, για ορισμένους ένας πόλος σταθερότητας στην κυβέρνηση Τραμπ, για άλλους κάποιος που ήταν σε θέση να διορθώνει τα προβλήματα που δημιουργούσε η άσκηση εξωτερικής πολιτικής μέσω Twitter, για μερικούς «στρατιώτης-καλόγερος», ήταν ένας από τους υπουργός που επαινούσε περισσότερο τα προηγούμενα δύο χρόνια ο μεγιστάνας, αλλά η σχέση των δυο ανδρών φέρεται να επιδεινώθηκε τους τελευταίους μήνες.
Οι διαφωνίες και η επιστολή παραίτησης
Ο Μάτις άφησε να εννοηθεί πως διαφωνεί σε πολλά με τον αμερικανό πρόεδρο, επιμένοντας ιδίως στο ότι χρειάζεται να επιδεικνύεται «σεβασμός» προς τους συμμάχους των ΗΠΑ και να υπάρχει «σαφής προσέγγιση» έναντι αντιπάλων όπως η Κίνα ή η Ρωσία.
«Μια από τις βασικές πεποιθήσεις που είχα πάντα είναι ότι η δύναμή μας ως έθνους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη δύναμη του μοναδικού και συνεκτικού συστήματος συμμαχιών και σχέσεων συνεργασίας που έχουμε», ανέφερε στην επιστολή της παραίτησής του ο Μάτις, εξηγώντας ότι χωρίς αυτές και χωρίς να επιδεικνύεται «σεβασμός» στους συμμάχους και τους εταίρους της Ουάσινγκτον, «δεν μπορούμε να υπερασπίζουμε τα συμφέροντά μας».
Η παραίτηση Μάτις προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, ακόμα και στο ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο. Για τον κίνδυνο οι ΗΠΑ να οδηγηθούν «σε μια σειρά σοβαρών σφαλμάτων (...) που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη χώρα μας, να βλάψουν τις συμμαχίες μας και να ενισχύσουν τους αντιπάλους μας» μίλησε ο γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο. «Μεγάλη θλίψη» εξέφρασε για την εξέλιξη ο Λίντσεϊ Γκρέιαμ, που συνήθως υπερασπίζεται τον Τραμπ. «Ο στρατηγός Μάτις συνδυάζει τη διάνοια με την ακεραιότητα» και πρόσφερε «σωστές και ηθικές συμβουλές» στον πρόεδρο Τραμπ για την εξωτερική αμυντική του πολιτική, έκρινε.
Η Νάνσι Πελόσι, η επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Βουλή των Αντιπροσώπων, δήλωσε πως ο Μάτις ήταν μια κάποια «ανακούφιση» για όσους θορυβεί η πολιτική του Τραμπ και πλέον «όλοι μας πρέπει να ανησυχούμε».
Όλοι τρέχουν προς την έξοδο
Ο επόμενος υπουργός Άμυνας «θα ονομαστεί σύντομα», ανέφερε νωρίτερα μέσω Twitter ο Τραμπ, κάνοντας λόγο για «τρομερή πρόοδο» τη διετία κατά την οποία ο στρατηγός εν αποστρατεία ήταν επικεφαλής του αμερικανικού Πενταγώνου, ειδικά σε ό,τι αφορά την αγορά νέου εξοπλισμού, και «ευχαριστώντας τον για την υπηρεσία του».
Ο Μάτις προστίθεται στον μακρύ κατάλογο των κορυφαίων στελεχών της κυβέρνησης του Ρεπουμπλικάνου προέδρου που είτε παραιτήθηκαν, είτε καθαιρέθηκαν, όπως ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον, που ο Τραμπ απέπεμψε - μέσω Twitter - τον Μάρτιο.
Κατά το Brookings Institution, οι αντικαταστάσεις, οι καθαιρέσεις και οι παραιτήσεις επί προεδρίας Τραμπ είναι περισσότερες από ό,τι επί των ημερών των τελευταίων πέντε αμερικανών προέδρων.
Η σεναριολογία για το μέλλον του Μάτις εντάθηκε τον Οκτώβριο, όταν ο Τραμπ υποστήριξε κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στο CBS πως ο υπουργός Άμυνας είναι «κάτι σαν Δημοκρατικός» αφήνοντας να εννοηθεί πως πιθανόν θα αποχωρούσε από την κυβέρνησή του.
Πηγές: Reuters, ΑΠΕ-ΜΠΕ