Στην πρώτη μου ανάμνηση, βρίσκομαι στην αγκαλιά του πατέρα μου και
ανεβαίνουμε τα ατελείωτα σκαλιά που οδηγούν στο σπίτι μας στο Βαλορίς: ο ξεχωριστός ρυθμός των βημάτων του, η κάθε του δρασκελιά, τεράστια σε μήκος μα όχι σε ύψος, το γλυκό άρωμα από τα άνθη της πορτοκαλιάς που χαϊδεύει τον ανοιξιάτικο αέρα…
Παλόμα Πικάσο
Η Έκθεση ξεκινά στο αίθριο του Μουσείου έχοντας ανατυπωμένη προμετωπίδα έναν πίνακα του Πικάσο που ο ίδιος ονομάζει η Χαρά της Ζωής, εμπνευσμένο από την οικογενειακή ευτυχία στις παραλίες της νότιας Γαλλίας. Και λίγο πιο πέρα είναι κρεμασμένη μια κεφαλή-μάσκα ταύρου από την Ανδαλουσία, χορτόπλεκτη σαν αυτήν που ο ίδιος ο ζωγράφος φέρει στην περίφημη φωτογραφία του που υπάρχει στην πρόσοψη της Έκθεσης, όταν εισέρχεται ο επισκέπτης στο Μουσείο. Έτσι, αν θελήσει κάποιος, μπορεί να φωτογραφηθεί με την χορτόπλεκτη μάσκα, υιοθετώντας την ιδέα του Πικάσο, ως Μινώταυρου: ο επισκέπτης-Μινώταυρος αναφορά στον Μινώταυρο-Πικάσο.
Νίκος Σταμπολίδης
Οκτώ χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τα εγκαίνια του Αρχαιολογικού μουσείου Ελεύθερνας, με τον θησαυρό που φιλοξενεί στις αίθουσές του να «διηγείται» την ιστορία και τον πολιτισμό χιλιάδων ετών.
Το μουσείο Αρχαίας Ελεύθερνας, γιορτάζει τα όγδοα γενέθλια του με σημαντικές εκδηλώσεις. Η έκθεση με τίτλο «Ο Πικάσο στην Κρήτη: Η χαρά της ζωής» ανοίγει τις πύλες της σήμερα, Παρασκευή 5 Ιουλίου, στο Μουσείο της Αρχαίας Ελεύθερνας. Αυτή η σημαντική πολιτιστική εκδήλωση διοργανώνεται από την κόρη του μεγάλου Ισπανού ζωγράφου, Παλόμα Πικάσο, σε συνεργασία με τον γενικό διευθυντή του Μουσείου Ακρόπολης, ομότιμο καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νικόλαο Σταμπολίδη, και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου.
Οι θεματικές ενότητες
- Μινώταυρος (Εισαγωγή)
- Απεικονίσεις ζώων (πτηνών, κριών, ταύρων)
- Πάνας – ζώα
- Λυσιστράτη
- Αποκάλυψη
- Χορός
- Κλωντ
Ένας καλλιτέχνης όπως ο Πάμπλο Πικάσο, που αγαπούσε τη ζωή, δεν θα μπορούσε παρά να αγαπά ιδιαίτερα και την Κρήτη. Όπως άλλωστε είπε ο καθηγητής και γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, Νικόλαος Σταμπολίδης, που επιμελήθηκε την έκθεση, «η Παλόμα Πικάσο, σημερινή διευθύντρια του Ιδρύματος που φέρει το όνομα του πατέρα της, βεβαιώνει πως ο μέγας ζωγράφος θα έβρισκε πως το έργο του θα ταίριαζε στην Ελεύθερνα: σε ένα βουκολικό τοπίο, στη σκιά του Ψηλορείτη».
Η πηγή έμπνευσης του Πάμπλο Πικάσο
Κατά τη διάρκεια της μακράς και παραγωγικής πορείας του, ο Πικάσο εμπνεύστηκε από μια μεγάλη ποικιλία πηγών, τις οποίες διαρκώς προσάρμοζε και επεξεργαζόταν. Η κλασική παράδοση πρόσφερε στον Ισπανό ζωγράφο ένα λεξιλόγιο ατελείωτων δυνατοτήτων προς χειρισμό και τροποποίηση.
Σημαντική μεταξύ αυτών των πηγών υπήρξε η αρχαία Ελλάδα, με τη διαχρονική μυθολογία και την πλουσιότατη εικονογραφία της. Από την εποχή ακόμα που αντέγραφε γύψινα εκμαγεία αρχαίων γλυπτών, ο Πικάσο γοητεύτηκε από διάφορα θέματα της ελληνικής μυθολογίας, θέματα που διασκεδάζουν το τετριμμένο ή που δηλώνουν τις συγκρουόμενες παρορμήσεις του ανθρώπου.
Ανάμεσα σε αυτά, ο «Μινώταυρος», διονυσιακό πλάσμα, μισός άνθρωπος και μισός ζώο, αναδείχτηκε σε σύμβολο των σκοτεινότερων πτυχών της ανθρώπινης ψυχής και του παραλογισμού του πολέμου.
Ταυτόχρονα, στο έργο του αναδύθηκε και μια άλλη εικόνα της Ελλάδας, μια εικόνα ειρηνική, στην οποία αρχαία θέματα και μύθοι οδηγούν στο εξιδανικευμένο όραμα μιας διαχρονικής Αρκαδίας, όραμα που ο Πικάσο επεξεργάστηκε σε γλυπτά και κεραμικά μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Τα έργα αυτά, ωστόσο, σε αντίθεση με άλλα πρωιμότερα, δεν έχουν την ίδια στενή σχέση με την ελληνική μυθολογία.
Αντίθετα, επινοεί μια εικονική ή φανταστική αρχαιότητα. Στο χωριουδάκι Βαλορίς, στα τέλη της δεκαετίας του 1940 και στη δεκαετία του 1950, δημιουργεί ένα εντυπωσιακό σύνολο έργων κεραμικής, τα οποία αφενός παραπέμπουν σε ένα γενικευμένο μυθικό παρελθόν, αφετέρου αντλούν από διαχρονικές εικόνες, όπως φαύνους, πουλιά, μουσικούς κλπ.
Μια έκθεση κι ένας κατάλογος
«Η Ελλάδα ήταν σαν πατρίδα μας, σαν να γεννηθήκαμε εκεί. Νιώθαμε πολύ κοντά στους ανθρώπους, αγαπούσαμε το ελληνικό τοπίο, αυτό το τοπίο που επηρεάζει τον τρόπο σκέψης σου. Το γεγονός ότι είναι ταυτόχρονα σκληρό και όμορφο είναι πολύ έντονο... Ο αέρας είναι πολύ δυνατός, ο ήλιος είναι πολύ δυνατός...
Όλα έχουν έντονο χαρακτήρα. Και αυτό σου επιτρέπει να έχεις καθαρό μυαλό. Γι’ αυτό εγώ είμαι πάντα τόσο δεμένος με την Ελλάδα»
Αυτά ήταν τα λόγια του Κλωντ Πικάσο, του αδελφού της Παλόμα, λίγο πριν φύγει για το μεγάλο ταξίδι.
Η έκθεση που ξεκινάει στο Μουσείο της αρχαίας Ελεύθερνας έρχεται να γιορτάσει τη μνήμη του. Τα 62 έργα του Πάμπλο Πικάσο, από την προσωπική συλλογή της Παλόμα, συναντούν εκθέματα του Μουσείου και συνθέτουν μια διαχρονική απεικόνιση της χαράς της ζωής. Αυτό είναι και το πρώτο μέρος του συνοδευτικού δίγλωσσου καταλόγου με ένα εισαγωγικό κείμενο του Νίκου Σταμπολίδη.
Στο δεύτερο μισό του καταλόγου ο τίτλος γίνεται η χαρά της ζωής μας και τον λόγο παίρνει η Παλόμα Πικάσο. Μας εξιστορεί τις αναμνήσεις από τα παιδικά της χρόνια με τον αδελφό και τον πατέρα της στον γαλλικό νότο παρουσιάζοντας σκηνές και περιστατικά της καθημερινής ζωής τους. Και μας αποκαλύπτει ένα άλλο, άγνωστο στους πολλούς, πρόσωπο του Πικάσο. Όπως γράφει η ίδια η Παλόμα: «Είχα καταλάβει από πολύ νωρίς πως ο Πάμπλο ήταν από τη μία απλώς ο πατέρας μου και από την άλλη ο Πικάσο. Ούτε στη φαντασία μου δε θα μπορούσα ποτέ να ονειρευτώ πατέρα με πιο παιχνιδιάρικη διάθεση».
Το βιβλίο εικονογραφείται με ένα πλήθος φωτογραφιών της οικογένειας από διάσημους φωτογράφους αλλά και με μια μεγάλη σειρά από ζωγραφιές, σχέδια, σκίτσα, χαρτοκοπτικές που ο Πάμπλο Πικάσο έφτιαχνε για χάρη των παιδιών του.
«Δεν έπαυε στιγμή να μας φτιάχνει παιχνίδια…».
Η ΑΜΜΟΣ είχε τη μεγάλη τύχη και την εξαιρετική τιμή να σχεδιάσει και να εκδόσει, στα ελληνικά και τα αγγλικά αυτό το βιβλίο.
Και συναυλία με τον Γιώργο Νταλάρα
Το γεγονός των εγκαινίων ολοκληρώνεται με μουσική. Συναυλία με τον Γιώργο Νταλάρα πραγματοποιείται στην Ελεύθερνα στο πλαίσιο του Φεστιβάλ της Περιφέρειας Κρήτης.
Η συναυλία με τίτλο: «Στο φως της Ελεύθερνας» θα γίνει στον αύλειο χώρο του Μουσείου Αρχαίας Ελεύθερνας, με είσοδος δωρεάν στους πολίτες και θα επιτρέπεται μόνο στους κατόχους ηλεκτρονικού δελτίου ελευθέρας εισόδου.
Στη συναυλία συμμετέχουν ως συνδιοργανωτές το Υπουργείο Πολιτισμού, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, το Μουσείο αρχαιολογικού χώρου Ελεύθερνας, οι Φίλοι του Μουσείου Αρχαίας Ελεύθερνας με την υποστήριξη πολιτιστικών συλλόγων της Ελεύθερνας και του Πανεπιστήμιου Κρήτης.
Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή για το κοινό έως και τις 20 Οκτωβρίου.
ΠΗΓΕΣ: Μουσείο Ακρόπολης, ΑΠΕ, Neakriti.gr