Παγκόσμιο φαινόμενο η επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα - Οι 10 χειρότερες και 9 καλύτερες χώρες

Ιστορικά επίπεδα κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας, κλιματική κρίση, πανδημία και καταστροφικές ένοπλες συγκρούσεις που προκαλούν απώλεια μέσων διαβίωσης και επιπλέον διάρρηξη του ”κοινωνικού συμβολαίου” κυβερνήσεων, επιχειρήσεων, εργαζομένων. 

Με τις βασικές αυτές επισημάνσεις σκιαγραφούνται στην έκθεση ”Παγκόσμιος Δείκτης Δικαιωμάτων 2022″ οι συνθήκες υπό τις οποίες οι εργαζόμενοι ανά τον κόσμο (και) τη χρονιά που πέρασε έδωσαν μια άνιση μάχη για να μπορέσουν να διατηρήσουν τις δουλειές του, που αποτελούν την βασική πηγή εσόδων για τον βιοπορισμό τους. Παράλληλα όμως τα ευρήματα της έκθεσης καθιστούν σαφές πως οι εργαζόμενοι έδωσαν και μια εξίσου άνιση μάχη για διατηρήσουν την αξιοπρέπειά τους και να υπερασπιστούν τα δικαιώματα τους καθώς περισσότερο ή λιγότερο στις περισσότερες χώρες του κόσμου πιέστηκαν να σκύψουν το κεφάλι μπροστά ακόμη και σε εγκληματικές σε βάρος τους πολιτικές και πρακτικές.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρον μάλιστα είναι πως για μια ακόμη χρονιά παρατηρείται πως χώρες στις οποίες κατασκευάζονται πολλά προϊόντα διάσημων brands διεθνώς, καταγράφονται ακόμη και ακραίες συνθήκες καταπίεσης, καταστολής και στέρησης δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Μια γενική...ζοφερή εικόνα

Όπως αναφέρεται στην έκθεση που έχει επεξεργαστεί στοιχεία της Διεθνούς Συνδικαλιστικής Συνομοσπονδίας (ITUC) από 148 χώρες και περιοχές ως προς τον βαθμό σεβασμού των δικαιωμάτων των εργαζομένων διαπιστώνεται πως: 

• Στο 87% των χωρών παραβιάστηκε το δικαίωμα στην απεργία. Οι απεργίες ειδικά στη Λευκορωσία, την Αίγυπτο, την Ινδία και τις Φιλιππίνες οδήγησαν σε δίωξη ηγετών των συνδικάτων. Στο Σουδάν και τη Μιανμάρ, οι απεργίες ως πράξη αντίστασης στην στρατιωτική εξουσία αντιμετωπίστηκαν με βάναυση καταστολή. 

• Σε 4 στις 5 χώρες παγκοσμίως (79%) εμποδίζεται με ποικίλους τρόπους το δικαίωμα σε συλλογικές διαπραγματεύσεις. Σε όλες τις ηπείρους, οι συλλογικές διαπραγματεύσεις υπονομεύονται τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Ακραίος κυβερνητικός έλεγχος στις συλλογικές διαπραγματεύσεις παρατηρήθηκε στην Τυνησία, όπου δεν μπορεί να γίνει καμία διαπραγμάτευση με τα συνδικάτα χωρίς την άδεια του επικεφαλής της κυβέρνησης. 

• Ο αριθμός των χωρών που αποκλείουν τους εργαζομένους από το δικαίωμά τους να ιδρύσουν ή να ενταχθούν σε μια συνδικαλιστική οργάνωση, αυξήθηκε σε 113 από 106 το 2021 ή αλλιώς αυξήθηκε από 59% το 2014 σε 74% το 2022.

Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει σε μετανάστες εργαζόμενους, εργαζόμενους στο δημόσιο τομέα και σε ζώνες επεξεργασίας εξαγωγών που δουλεύουν αποκλεισμένοι και από κάθε μορφή προστασίας. Από τις πλέον ακραίες περιπτώσεις αυτές σε Κατάρ, Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ (αν και οι δύο πρώτες προχωρούν σε κάποιες μεταρρυθμίσεις) με το σύστημα kafala (σύνδεση και απόλυτη εξάρτηση αλλοδαπού εργαζόμενου από εργοδότη με ποικίλους τρόπους ) που καταγγέλλεται πως αποτελεί ένα σύστημα σύγχρονης σκλαβιάς. Ο εργάτης δεν έχει κανένα δικαίωμα παρά όποιοι αποφασίσει να του παραχωρήσει ο εργοδότης και συχνά του παρακρατείται ακόμη και το διαβατήριο του μετανάστη εργαζόμενου που υφίσταται έτσι μια μορφή ομηρίας.  

• Από τις πιο ακραίες περιπτώσεις καταπάτησης δικαιωμάτων ο ίδιος ο  αποκλεισμός πολιτών από την εργασία όπως σε Αφγανιστάν,  Μπουρκίνα Φάσο,  Μιανμάρ, Τυνησία και Συρία.

• Εργαζόμενοι έπεσαν θύματα αυθαίρετων συλλήψεων και κρατήσεων  σε 69 χώρες. Οι ηγέτες συνδικάτων σε Καμπότζη,  Χονγκ Κονγκ και Μιανμάρ ήταν μεταξύ εκείνων που αντιμετώπισαν τα μεγαλύτερα προβλήματα.  

• Στο 1/3 των χωρών παγκοσμίως καταγράφονται βίαιες επιθέσεις στους εργαζόμενους. Συγκεκριμένα ο αριθμός των χωρών όπου οι εργαζόμενοι εκτίθενται σε σωματική βία αυξήθηκαν από 45 το 2021 σε 50 το 2022. Επίσης συνδικαλιστές έχουν δολοφονηθεί σε όλες τις ηπείρους. 

Στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού σημειώθηκε σημαντική αύξηση στις χώρες όπου οι εργαζόμενοι αντιμετώπισαν βία, από 35% των χωρών το 2021 σε 43% των χωρών το 2022.  

Στην Ευρώπη, ο αριθμός των χωρών όπου οι εργαζόμενοι αντιμετώπισαν βία διπλασιάστηκε από 12% το 2021 σε 26% των χωρών το 2022.

• Συνδικαλιστές δολοφονήθηκαν σε 30 χώρες μεταξύ αυτών: Μπαγκλαντές, Κολομβία, Εκουαδόρ, Εσβατίνι, Γουατεμάλα, Αϊτή, Ινδία, Ιράκ, Ιταλία, Λεσόθο, Μιανμάρ, Φιλιππίνες και Νότια Αφρική.  

• Οι εργαζόμενοι που δεν είχαν καμία ή είχαν περιορισμένη πρόσβαση στη Δικαιοσύνη ζουν στο 66% των χωρών, με σοβαρά κρούσματα να αναφέρονται  στη Λευκορωσία, τη Γουατεμάλα και το Καζακστάν. Στην δε Αφρική σημειώθηκε η μεγαλύτερη περιφερειακή αύξηση στους περιορισμούς στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη από το 76%  το 2021 στο 95% των χωρών το 2022. 

• Περιορισμοί στην ελευθερία του λόγου και του συνέρχεσθαι καταγράφηκε στο 41% των χωρών, με πλέον ακραίες περιπτώσεις το Χονγκ Κονγκ και την Μιανμάρ.   

Οι 10 χειρότερες χώρες για τους εργαζόμενους το 2022

Στην έκθεση, η κάθε χώρα λαμβάνει μια βαθμολογία από 1 (που μεταφράζεται ως ”σποραδικές παραβιάσεις” σε ό,τι αφορά τα εργασιακά δικαιώματα) έως 5+ (που μεταφράζεται σε ”καμία εξασφάλιση δικαιωμάτων”) αφού εξετάζεται μια σειρά από διαφορετικές σχετικές παραμέτρους όπως τα δικαιώματα σε  απεργία, συλλογικές διαπραγματεύσεις, σε ίδρυση και συμμετοχής σε συνδικάτα, την διευκόλυνση προσφυγής στην Δικαιοσύνη, περιστατικά επιθέσεων σε εργαζόμενους ή ακόμη και υποθέσεις δολοφονιών συνδικαλιστών.

Συνολικά 10 χώρες βαθμολογήθηκαν με 5+ και είναι οι : Αφγανιστάν, Μπουρούντι,  Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία, Λιβύη, Μιανμάρ, Παλαιστίνη, Σομαλία, Νοτιο Σουδάν, Συρία, Υεμένη. Στην πραγματικότητα βέβαια αυτές οι χώρες δεν βαθμολογούνται αφού δεν υπάρχει κανένα αναγνωρισμένο εργασιακό δικαίωμα δεδομένου ότι τα καθεστώτα σε αυτές έχουν καταρρεύσει.  

Εκ των χωρών όμως που μπορούν να βαθμολογηθούν οι 10 που ακολουθούν (όλες με βαθμολογία 5) είναι οι χειρότερες για να εργάζεται κάποιος και όπως εύκολα διαπιστώνεται πολλές από αυτές έχουν επιλεγεί από μεγάλες ή πολυεθνικές εταιρείες της Δύσης για την παραγωγή προϊόντων: 

Μπαγκλαντές: Περιοριστικοί νόμοι, εμπόδια στην συγκρότηση σωματείων, βάναυση καταστολή των απεργιών.  Στον τομέα των ενδυμάτων, τη μεγαλύτερη βιομηχανία της χώρας, η οποία απασχολεί περισσότερους από 4,5 εκατομμύρια εργάτες, οι προσπάθειες δημιουργίας συνδικάτων παρεμποδίστηκαν ανηλεώς, ενώ οι απεργίες αντιμετωπίστηκαν με ακραία βαρβαρότητα από την αστυνομία, η οποία άνοιξε πυρ και χρησιμοποίησε ρόπαλα και δακρυγόνα για να διαλύσει τους εργάτες. Τουλάχιστον έξι πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν από την αστυνομία κατά τη διάρκεια απεργιών ενώ πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν σοβαρά. Οι εργαζόμενοι στο Μπαγκλαντές υπέστησαν επίσης μαζικές απολύσεις και ποινικές διώξεις επειδή άσκησαν το δικαίωμά τους σε ειρηνικές διαμαρτυρίες. Οι αρχές μποδίζουν τη δημιουργία συνδικάτων επιβάλλοντας μια εξαιρετικά επαχθή διαδικασία εγγραφής.

Λευκορωσία: Περιοριστική ποινική νομοθεσία, μαζικές συλλήψεις επικεφαλής συνδικαλιστικών οργανώσεων, αναγκαστική διάλυση σωματείων. Από τότε που ο Αλεξάντερ Λουκασένκο κήρυξε την αμφισβητούμενη νίκη του στις προεδρικές εκλογές του Αυγούστου 2020 άρχισε μια ακόμη πιο βίαιη φάση καταστολής των δημοκρατικών διαδηλώσεων, η κυβέρνηση της Λευκορωσίας αυξάνει συνεχώς την πίεση στα ανεξάρτητα συνδικάτα, πραγματοποιώντας επιδρομές σε γραφεία συνδικάτων και σπίτια συνδικαλιστών και συλλαμβάνοντας ηγέτες συνδικαλιστικών οργανώσεων και  μέλη. Συνδικάτα και άλλοι σύλλογοι διαλύθηκαν βίαια μετά από αίτημα των αρχών. Εισήχθη νέα νομοθεσία για την τιμωρία των μη εξουσιοδοτημένων διαδηλώσεων με φυλάκιση έως και τριών ετών. Επιπλέον, οι αρχές συνέχισαν να αρνούνται την ίδρυση ανεξάρτητων συνδικάτων.

Βραζιλία: Φωτογραφικοί νόμοι σε βάρος συνδικάτων και παραβιάσεις συλλογικών συμβάσεων.  Το 2022, η κατάσταση των εργαζομένων στη Βραζιλία συνέχισε να επιδεινώνεται καθώς τα βασικά τους δικαιώματα παραβιάζονταν τακτικά από τους εργοδότες και τις αρχές. Από την έκδοση νόμου (αριθ. 13467) το 2017, ολόκληρο το σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων έχει καταρρεύσει και οι ΣΣΕ έχουν μειωθεί κατά 45%. Οι εργαζόμενοι, ειδικά στον τομέα της υγείας και στη βιομηχανία κρέατος, αντιμετώπισαν τις τρομερές συνέπειες της φρικτής διαχείρισης της πανδημίας του κορονοϊού από τον Πρόεδρο Μπολσονάρο, με επιδείνωση των συνθηκών εργασίας και αποδυνάμωση των μέτρων υγείας και ασφάλειας.

Κολομβία:  Δολοφονίες και ατιμωρησία, συλλήψεις συνδικαλιστών. Η Κολομβία παραμένει η χώρα με τους περισσότερους θανάτους εργαζομένων και μελών συνδικάτων, με δεκατρείς δολοφονίες την περίοδο 2021-2022. Καταγράφηκαν άλλες έξι απόπειρες δολοφονίας και 99 απειλές θανάτου. Συνελήφθησαν αυθαίρετα οκτώ συνδικαλιστές ενώ τα περισσότερα εγκλήματα παρέμειναν ανεξιχνίαστα, καθώς η κυβέρνηση απέτυχε να διερευνήσει τις υποθέσεις. Χωρίς να τους παρέχεται επαρκής προστασία, οι συνδικαλιστές και οι οικογένειές τους ήταν υπό συνεχή απειλή. Επίσης οι δραστηριότητες των συνδικάτων παρεμποδίζονται καθώς οι εργοδότες παραβιάζουν συστηματικά το δικαίωμα των εργαζομένων να ιδρύον συνδικάτα και απαλλάσσονται από τους εκπροσώπους των εργαζομένων μέσω πτωχευμένων απολύσεων και μη ανανέωσης συμβάσεων.  

Αίγυπτος: Περιοριστικοί νόμοι, διώξεις απεργών, απολύσεις συνδικαλιστών.  Οι εργαζόμενοι στην Αίγυπτο παρέμειναν στερημένοι των βασικών δικαιωμάτων και ελευθεριών στην εργασία, ενώ πολλά ανεξάρτητα συνδικάτα εξακολουθούσαν να πιέζουν για την επανίδρυσή τους  μετά την αυθαίρετη διάλυσή τους το 2018. Οι απεργίες καταστέλλονταν συστηματικά, με τους εργάτες να συλλαμβάνονται και να κρατούνται από τις αστυνομικές δυνάμεις και οι απεργοί να απολύονται αργότερα από τους εργοδότες τους. Νέοι νόμοι θεσπίστηκαν για να περιορίσουν περαιτέρω την ελευθερία του λόγου και του συνέρχεσθαι ενώ ο Πρόεδρος αλ-Σίσι επικύρωσε τροπολογίες που κωδικοποιούν και εδραιώνουν μια μόνιμη κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην Αίγυπτο, επιτρέποντας σε περισσότερους πολίτες να παραπέμπονται σε στρατιωτικά δικαστήρια.

Σουαζιλάνδη: Σοβαρό εμπόδια στην άσκηση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι, αστυνομική βία. Οι διαδηλώσεις υπέρ της Δημοκρατίας  αντιμετωπίστηκαν με ακραία αστυνομική βία. Τουλάχιστον 72 διαδηλωτές σκοτώθηκαν από την αστυνομία και τις κυβερνητικές δυνάμεις, εκατοντάδες άλλοι τραυματίστηκαν και άλλοι κρατήθηκαν, ενώ κάποιοι παρέμειναν αγνοούμενοι. Μερικοί ακτιβιστές έχουν κρυφτεί και άλλοι εγκατέλειψαν την χώρα. Η ελευθερία του λόγου και του συνέρχεσθαι περιορίστηκαν σε μεγάλο βαθμό, πορείες και απεργίες κατεστάλησαν βίαια από την αστυνομία, η οποία χρησιμοποίησε πραγματικές σφαίρες  και σφαίρες από καουτσούκ, δακρυγόνα και ρόπαλα για να διαλύσει τους διαδηλωτές. Τουλάχιστον τρεις εργάτες σκοτώθηκαν από πυροβολισμούς ενώ πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν σοβαρά.

Γουατεμάλα: Βία σε βάρος συνδικαλιστών, κλίμα φόβου και ατιμωρησίας και  αντισυνδικαλιστικές απολύσεις.  Η Γουατεμάλα μαστίζεται εδώ και καιρό από ενδημική βία κατά των εργαζομένων. Η ενασχόληση με συνδικαλιστικές δραστηριότητες είναι εξαιρετικά επικίνδυνη και συχνά οδηγεί σε απειλές θανάτου και δολοφονίες. Επικρατεί προκλητική ατιμωρησία καθώς η κυβέρνηση δεν παράσχει προστασία στους συνδικαλιστές και δεν καταφέρνει να ερευνήσει εγκλήματα σε βάρος τους και να οδηγήσει τους υπαίτιους ενώπιον της Δικαιοσύνης. Επιπλέον, οι εργοδότες χρησιμοποίησαν σε μεγάλο βαθμό πρακτικές με στόχο την διάλυση των συνδικάτων, όπως οι συνοπτικές απολύσεις, για να παρακάμψουν την εκπροσώπηση των εργαζομένων και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις.

Μιανμάρ: Βάναυση καταστολή απεργιών και διαμαρτυριών, αυθαίρετες συλλήψεις, δολοφονίες.   Από το στρατιωτικό πραξικόπημα της 1ης Φεβρουαρίου 2021 και τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων υπέρ της δημοκρατίας που ακολούθησαν, οι εκτεταμένες και συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεχίστηκαν αμείωτα στη χώρα. Από τις 2 Μαρτίου 2021, ο στρατός της Βιρμανίας Tatmadaw κήρυξε παράνομες 16 εργατικές οργανώσεις. Εργάτες και συνδικαλιστές δολοφονήθηκαν και συνελήφθησαν για συμμετοχή σε διαδηλώσεις και απεργίες, ενώ έγιναν επιδρομές στα σπίτια τους και κατασχέθηκαν τα υπάρχοντά τους. Μέχρι τον Μάρτιο του 2022, τουλάχιστον 1.600 άνθρωποι είχαν σκοτωθεί από τις δυνάμεις ασφαλείας και και περισσότερα από 12.500 άτομα είχαν τεθεί υπό κράτηση. Όλες οι βιομηχανικές ζώνες στη Γιανγκόν τέθηκαν υπό στρατιωτικό νόμο, καθιστώντας πολύ δύσκολη την οργάνωση των εργαζομένων. Οι μηχανισμοί επίλυσης εργατικών διαφορών και προστασίας των μισθών καταργήθηκαν και οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας δεν τηρήθηκαν.

Φιλιππίνες: Βία, δολοφονίες, συλλήψεις κατά τη διάρκεια απεργιών, κρατική καταστολή.  Οι εργαζόμενοι και οι εκπρόσωποί τους στις Φιλιππίνες είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε βίαιες επιθέσεις, εκφοβισμό και αυθαίρετες συλλήψεις. Οι συνδικαλιστές παρέμειναν υπό την διαρκή απειλή της αστυνομίας και του στρατού, οι οποίοι διεξήγαγαν στοχευμένες επιδρομές εναντίον τους. Πάνω από 50 συνδικαλιστές έχουν σκοτωθεί από το 2016.

Τουρκία: Περιοριστικοί νόμοι, διώξεις απεργών, απολύσεις συνδικαλιστών, διάλυση συνδικάτων. Το 2022, οι ελευθερίες και τα δικαιώματα των εργαζομένων συνέχισαν να συνθλίβονται αμείλικτα μέσω κρατικής καταστολής και αστυνομικής. Ηγέτες των συνδικαλιστικών οργανώσεων συνελήφθησαν αυθαίρετα και έγιναν επιδρομές στα σπίτια τους. Επιπλέον, οι εργοδότες συνέχισαν να προσπαθούν να διαλύσουν τα σωματεία απολύοντας μεθοδικά τους εργαζόμενους που προσπάθησαν να συνδικαλιστούν.  

Οι 10 καλύτερες χώρες για να εργάζεται κανείς και...η Ελλάδα

Σε ο,τι αφορά την χώρα μας δυστυχώς η βαθμολογία δεν είναι καλή αφού αξιολογήθηκε με 4. 

Όπως επισημαίνεται, στον ιδιωτικό τομέα οι εργοδότες απέλυσαν, μετακίνησαν υποβάθμισαν εργαζόμενους που συνδικαλίζονται ή χρησιμοποίησαν την απειλή πως θα προχωρούσαν σε τέτοιες ενέργειες για να τους αποθαρρύνουν από την ένταξή τους σε συνδικαλιστικά σωματεία. 

Παράλληλα όμως διαπιστώνονται και σοβαρές παραβιάσεις ΣΣΕ. ″Στην Ελλάδα, οι παραβιάσεις των συλλογικών συμβάσεων ήταν συχνές, ιδιαίτερα στον τραπεζικό τομέα. Οι εταιρείες συχνά αρνούνται να εφαρμόσουν τις υπάρχουσες συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Η συμπεριφορά αυτή επιδεινώθηκε περαιτέρω με την ψήφιση του νόμου 4808/2021 της 19ης Ιουνίου 2021, ο οποίος προβλέπει ότι σε περίπτωση καταγγελίας  συλλογικής σύμβασης ενώπιον των δικαστηρίων, η συλλογική σύμβαση αναστέλλεται μέχρι την έκδοση οριστικής δικαστικής απόφασης. Ο νόμος ενέχει τον κίνδυνο να αναστείλει την εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων για μεγάλα χρονικά διαστήματα, εν αναμονή της αναθεώρησής του από τη δικαιοσύνη, και συνεπώς να στερήσει τους εργαζόμενους από το όφελος των διαπραγματεύσεων”.

Οι δε χώρες με την καλύτερη βαθμολογία παγκοσμίως (δηλαδή 1) είναι μόλις 9 και όλες ευρωπαϊκές: 

1. Αυστρία
2. Δανία
3. Φινλανδία
4. Γερμανία
5. Ισλανδία
6. Ιρλανδία
7. Ιταλία
8. Νορβηγία
9. Σουηδία 

Η διάρρηξη του ”κοινωνικού συμβολαίου” και ο ρόλος των Συνδικάτων για την λειτουργία της Δημοκρατίας

Σε σχόλιο της η Σαρα Μπάροου,  ΓΓ της Διεθνούς Συνδικαλιστικής Συνομοσπονδίας (ITUC) έως και το 2022, επισημαίνει πως θα χρειαστεί ένα Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο που να αφορά θέσεις εργασίας, δικαιώματα, κοινωνική προστασία, δίκαιους μισθούς, ισότητα και πολιτικές ένταξης για να ξαναχτιστεί η εμπιστοσύνη των εργαζομένων που έχει κλονιστεί από καταπιεστικές κυβερνήσεις και καταχρηστικές εταιρείες.

″Οι κυβερνήσεις και οι εργοδότες πρέπει να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα και να αναγνωρίσουν την κατάσταση που επικρατεί στην παγκόσμια αγορά εργασίας με το 60% των ανθρώπων να είναι σε ένα ”άτυπο” καθεστώς εργασίας στερούμενοι δικαιωμάτων, κράτους δικαίου και κοινωνικής προστασίας”. 

Όλα αυτά μάλιστα δεν αφορούν πλέον, όπως αναφέρει, μόνο τις αναπτυσσόμενες χώρες αλλά περιλαμβάνει και εργαζομένους σε επιχειρήσεις πλατφόρμας, μεγάλες τεχνολογικές και τεχνολογικές εταιρείες.

″Ακόμη και για το 40% των ατόμων που απασχολούνται με κάποια μορφή σύμβασης εργασίας, πάνω από το 1/3 είναι σε επισφαλείς θέσεις εργασίας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που υπόκεινται σε απάνθρωπη εκμετάλλευση σε πάρα πολλές από τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, από τις οποίες εξαρτώνται τα τεράστια κέρδη των εταιρειών”.

″Το κοινωνικό συμβόλαιο έχει παραβιαστεί”, καταλήγει . ”Αλλά μαζί μπορούμε να γράψουμε ένα νέο. Οι άνθρωποι βλέπουν ότι οι κυβερνήσεις έχουν χάσει την επιθυμία να προστατεύσουν όλους εμάς και έχουν προδώσει την εμπιστοσύνη μας. Οι εταιρείες δεν λογοδοτούν και, σε πάρα πολλές περιπτώσεις, έχουν χάσει την ηθική τους πυξίδα. Το οικονομικό μας μοντέλο έχει προωθήσει έναν αγώνα δρόμου προς τα κάτω, αδιαφορώντας για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα περιβαλλοντικά πρότυπα. Ο Παγκόσμιος Δείκτης Δικαιωμάτων της ITUC ρίχνει φως στις πρακτικές κυβερνήσεων και επιχειρήσεων. Σε έναν κόσμο όπου οι καταναλωτές νοιάζονται και οι εργαζόμενοι απαιτούν συλλογικά δικαιώματα, έχει σημασία το πώς συμπεριφέρονται οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις”.

Και η πιο σημαντική ίσως παρατήρηση αφορά τον κρίσιμο ρόλο των συνδικάτων στην λειτουργία της ίδιας της Δημοκρατίας και τονίζει πως όπου υψώνονται προκλήσεις για τον θεσμό  όπως με μονοπωλιακές μορφές εξουσίες, παραβιάσεις ανθρωπίνων και εργασιακών δικαιωμάτων ”τα συνδικάτα είναι εκεί” και ”όπου υπάρχει αγώνας για ειρήνη και Δημοκρατία, οι άνδρες και οι γυναίκες των συνδικάτων θα κάνουν τη φωνή τους να ακουστεί για δικαιώματα και εκπροσώπηση”.