Οι γνωρίζοντες, λένε ότι το υδρογόνο αποτελεί το καύσιμο του μέλλοντος. Δεν εκπέμπει ρύπους, παρά μόνο υδρατμούς κατά την καύση του, καθώς η χημική αντίδραση με το οξυγόνο, μόνο νερό εξάγει.
Το υδρογόνο, εδώ και περίπου 30 χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη, ωστόσο η παραγωγή του και κυρίως η αποθήκευσή του, δεν ήταν εύκολη υπόθεση, ώστε να προχωρήσει γρήγορα στην αυτοκίνηση και στη βιομηχανία.
Το φυσικό αέριο, είναι μια λύση, φθηνή, όμως εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα, που αυτό θέλουμε να αποφύγουμε, αντιμετωπίζοντας το φαινόμενο του θερμοκηπίου και γενικότερα την κλιματική αλλαγή.
Η ηλεκτροκίνηση, ναι μεν θα αποδώσει στον τομέα των μεταφορών, θα μειώσει δραστικά τις εκπομπές ρύπων, καθώς θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ωστόσο ο συνδυασμός της ηλεκτροκίνησης με το υδρογόνο, θεωρείται κορυφαίος και προς αυτή τη κατεύθυνση θα δούμε πολλά στο μέλλον.
Υδρογόνο, λοιπόν. Το μεγάλο στοίχημα και η Ελλάδα μπαίνει στο παιχνίδι, προχωρώντας μεγάλα έργα ανάπτυξης.
Με κοινή απόφασή τους, οι υπουργοί Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Άδωνις Γεωργιάδης και Κώστας Σκρέκας, ενέκριναν τη συμμετοχή πέντε ελληνικών έργων στο πρώτο κύμα Σημαντικών Έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (ΙPCEI) «Yδρογόνο», τα οποία προ-κοινοποιήθηκαν στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα, σε συνέχεια γραπτής επικοινωνίας των δυο υπουργών με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Εσωτερικής Αγοράς, Βιομηχανίας, Επιχειρηματικότητας και ΜΜΕ, Thierry Breton.
Η εξέλιξη αυτή σημαίνει ότι τα προκρινόμενα έργα έρχονται ένα βήμα πιο κοντά στη στήριξή τους από χρηματοδοτικά εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη συμμετοχή τους στην αναδυόμενη ευρωπαϊκή αλυσίδα αξίας του υδρογόνου. Ειδικότερα, σε σύνολο 20 φακέλων που κατατέθηκαν στην κοινή πρόσκληση των Υπουργείων Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας για υποβολή προτάσεων έργων που μπορούν να συνθέσουν την ελληνική συμμετοχή στο IPCEI «Υδρογόνο» προκρίθηκαν, μετά από αξιολόγηση από ειδική Διυπουργική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, τα ακόλουθα πέντε έργα:
1. Blue Med: Έργο της Motor Oil που συνίσταται στην παραγωγή μπλε υδρογόνου πολύ χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος και πράσινου υδρογόνου, με ορίζοντα το 2025. Το εγχείρημα προβλέπει τη δημιουργία cluster ολοκληρωμένου κύκλου παραγωγής γαλάζιου και πράσινου Η2 για μεταφορά, διανομή και χρήση σε βιομηχανία και μεταφορές (λεωφορεία και πλοία). Στο έργο αναμένεται και η συμμετοχή των εταιρειών ΔΕΣΦΑ και ΔΕΗ όπως και ερευνητικών ιδρυμάτων της χώρας.
2. Green HIPo: Έργο της Advanced Energy Technologies (Advent Technologies) για την κατασκευή μονάδας παραγωγής καινοτόμων ηλεκτρολυτών και κυψελίδων καυσίμου. Οι συνδυασμένες κυψέλες καυσίμου θερμότητας και ενέργειας (CHP) σχεδιάζεται να παραχθούν από την Advent για το Project White Dragon. Η παραγωγή θα πραγματοποιείται στη γραμμή παραγωγής της εταιρείας, με εγκατάσταση στη Δυτική Μακεδονία.
3. White Dragon: Σύμπλεγμα (Cluster) έργων για παραγωγή πράσινου υδρογόνου στη Δυτική Μακεδονία μέσω ηλεκτρόλυσης από ηλιακή ενέργεια και διανομή του μέσω του δικτύου του ΔΕΣΦΑ και του αγωγού TAP. Στο έργο συμμετέχουν η ΔΕΠΑ Εμπορίας Α.Ε., (ως συντονιστής) η Advent Technologies S.A., η COPELOUZOS GROUP (DAMCO ENERGY S.A.), η Σωληνουργεία Κορίνθου Α.Ε., η TAP AG, ο ΔΕΣΦΑ, η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή ΑΒΕΤΕ, οι όμιλοι των Ελληνικών Πετρελαίων, της MOTOR-OIL και η ΔΕΗ.
4. Η2CAT TANKS: Έργο της εταιρείας B&T Composites (ΤΙΡΙΑΚΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΕΤΕ) για την κατασκευή καινοτόμων δεξαμενών υψηλής πίεσης από σύνθετα υλικά και ίνες άνθρακα για την αποθήκευση υδρογόνου ειδικότερα για τον τομέα των μεταφορών.
5. H2CEM – ΤΙΤΑΝ: Πρωτοπορία στην Ελληνική Παραγωγή Τσιμέντου με χρήση Πράσινου Υδρογόνου. Το έργο αφορά την παραγωγή, αποθήκευση και χρήση πράσινου υδρογόνου για καύση προς παραγωγή ενέργειας σε κλιβάνους με στόχο την απανθρακοποίηση των μονάδων τσιμεντοβιομηχανίας της ΤΙΤΑΝ.
Οι προτάσεις που έχουν προκριθεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ συμμετέχουν σε Συνεδρίες Πρόκλησης («Challenge Sessions») και σχετικά Workshops που συντονίζονται πλέον σε ευρωπαϊκό επίπεδο με στόχο την ενθάρρυνση ανάπτυξης συνεργασιών μεταξύ των έργων. Σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση των συντονιστών, τα έργα Green HIPo, White Dragon και Η2CAT Tanks εντάσσονται στην υποκατηγορία του IPCEI «Τεχνολογίες υδρογόνου» και το Blue Med και το H2CEM στην υποκατηγορία «απανθρακοκοποίηση μέσω υδρογόνου».
Μετά την έγκριση και την προκοινοποίηση των έργων από τα κράτη μέλη, το κάθε σχήμα θα κληθεί να αποδείξει απέναντι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ωριμότητα των έργων από τεχνικής και οικονομικής πλευράς, σύμφωνα με τα κριτήρια για τα IPCEI. Θα εξεταστούν, μεταξύ άλλων, ο καινοτομικός χαρακτήρας, η προτεινόμενη βιομηχανική αξιοποίηση, η δυνατότητα ανάληψης και επιτυχούς υλοποίησης του έργου από τον ενδιαφερόμενο, η εφικτότητα (feasibility) των προτεινόμενων έργων, οι ενέργειες διάχυσης των αποτελεσμάτων των έργων (spill-over effects) και η πληρότητα των business plans. Η διαδικασία θα καταλήξει στον ακριβή προσδιορισμό του χρηματοδοτικού κενού, μέρος του οποίου θα καλυφθεί από εθνικές και ευρωπαϊκές ενισχύσεις.
Στόχος της ελληνικής συμμετοχής στο πρώτο κύμα του IPCEI «Υδρογόνο» είναι η σηματοδότηση της έναρξης μιας εγχώριας οικονομίας υδρογόνου, μέσω της υλοποίησης των προκριθέντων έργων και η διασύνδεσή της με την αναδυόμενη πανευρωπαϊκή αλυσίδα αξίας υδρογόνου. Αυτό θα σημειωθεί με την παράλληλη δημιουργία βιομηχανικής κλίμακας μονάδων παραγωγής, επεξεργασίας, αποθήκευσης και μεταφοράς υδρογόνου, αλλά και τη δημιουργία της εσωτερικής ζήτησης τροφοδοτώντας αρχικά ενεργοβόρους βιομηχανικούς καταναλωτές και συνεχίζοντας με τους τομείς των μεταφορών και της ναυσιπλοΐας.
Η ανάπτυξη της αγοράς υδρογόνου αναμένεται να συμβάλλει καθοριστικά στην επίτευξη του ευρωπαϊκού στόχου για μετάβαση σε καθεστώς κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Σε εγχώριο επίπεδο, το υδρογόνο μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην περαιτέρω απανθρακοποίηση του ενεργειακού μείγματος της Ελλάδας και στην ομαλή ενεργειακή μετάβαση με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον και απόλυτα συμβατό με την στρατηγική της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή.
Σημειώνεται τέλος ότι σύμφωνα με τον προγραμματισμό της ΕΕ, τα κράτη μέλη θα κληθούν το επόμενο διάστημα, να προτείνουν θεματολογικές ενότητες για το σχηματισμό των επόμενων κυμάτων ΣΕΚΕΕ «Υδρογόνου» ενώ παράλληλα δρομολογείται το δεύτερο κύμα IPCEI Υδρογόνου μετά την ολοκλήρωση του εν εξελίξει προγραμματισμού.