Η δίαιτα χαρακτηρίζεται ως ένας γρήγορος, αποτελεσματικός και εύκολος τρόπος για να χάσουμε βάρος. Μόνο που πολλά προγράμματα διατροφής τα οποία υπόσχονται απώλεια βάρους δεν είναι ούτε βιώσιμα ούτε υγιή. Στην πραγματικότητα, η διατροφή που προτείνουν μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερα προβλήματα τόσο στο τρόπο σκέψης μας (στο θέμα του φαγητού) όσο και στο σώμα μας.
Η διαιτολόγος - διατροφολόγος Μορίν Μέρμπεκ και Ειδικός Διατροφικών Διαταραχών για το NHS (Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας), πιστεύει πως πολλοί από εμάς έχουμε μία ανθυγιεινή σχέση με το φαγητό, ανεξάρτητα από την διαίτα που επιλέγουμε να ακολουθήσουμε, καθώς έχουμε πείσει τον εαυτό μας πως είμαστε πιο ευτυχισμένοι αν ζυγίζουμε λιγότερα κιλά.
Δεν παραλείπει μάλιστα να υποδείξει ως πηγή του κακού, τις δίαιτες που υπόσχονται άμεση απώλεια βάρους.
Πέντε πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε, σύμφωνα με την Μορίν Μέρμπεκ, πριν ξεκινήσουμε δίατα.
Δίαιτα δεν σημαίνει απαραίτητα και μακροχρόνια απώλεια βάρους
Παρά το γεγονός πως μπορεί να χάσουμε βάρος σε σύντομο χρονικό διάστημα, είναι πολύ πιθανό σε βάθος χρόνου να πάρουμε πίσω τα κιλά αυτά ή και περισσότερα. Μελέτες που αποδεικνύουν ότι μία δίαιτα είναι αποτελεσματική για απώλεια βάρους συνήθως δεν μας δείχνουν τι συμβαίνει με το βάρος μας έξι μήνες, ένα χρόνο ή πέντε χρόνια μετά.
Εκείνες οι μελέτες που έχουν εξετάσει το συγκεκριμένο θέμα καταλήγουν στο συμπέρασμα πως το βάρος μας επανέρχεται στα προ-δίαιτας επίπεδα αν όχι και περισσότερο. Παράλληλα επηρεάζεται ο μεταβολισμός μας που είναι βασικός παράγοντας στην ανάκτηση βάρους, καθώς επιβραδύνεται.
Δίαιτα και απώλεια βάρους δεν συνδέονται απαραίτητα με την δύναμη της θέλησης
Μας λένε ότι εάν θέλουμε να χάσουμε βάρος, πρέπει απλώς να είμαστε πειθαρχημένοι και να έχουμε αρκετή θέληση. Πόσοι από εμάς δεν ξεκινήσαμε δίαιτα και στην συνέχεια τα παρατήσαμε καταναλώνοντας ότι βρίσκαμε μπροστά μας, επειδή πεινάγαμε. Θα μπορούσαμε να κάνουμε λόγο για έλλειψη θέλησης, αλλά η πραγματικότητα είναι μία: Στέρηση.
Η στέρηση συμβαίνει όταν συνεχώς τρώμε λιγότερο απ′ όσο πρέπει οδηγώντας το σώμα μας σε μία αρνητική ισορροπία από θέμα ενέργειας. Η έλλειψη ενέργειας, αυξάνει το αίσθημα της πείνας και της λιγούρας, με αποτέλεσμα να τρώμε περισσότερο απ′ όσο πρέπει σε βαθμό να νιώθουμε δυσφορία.
Η στέρηση μπορεί επίσης να συμβεί με τον περιορισμό ορισμένων τύπων τροφίμων. Πόσες φορές δεν είπαμε, «Δεν πρόκειται να φάω σοκολάτα» και μετά, παρόλο που μπορεί να αντισταθήκαμε στην αρχή, η λιγούρα γίνεται τόσο έντονη που καταλήγουμε να τρώμε μια οικογενειακή συσκευασία. Αυτή ακριβώς είναι η στέρηση. Μπορεί να τρώμε αρκετά όλη την ημέρα, αλλά δεν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να τρώει τις τροφές που θέλει. Αυτή είναι μια συνηθισμένη παρενέργεια της δίαιτας.
Η στέρηση μας οδηγεί και σε μία ακόμα λανθασμένη συμπεριφορά. Για παράδειγμα, έχουμε αποκλείσει από την λίστα των τροφών που καταναλώνουμε την σοκολάτα και τελικά καταλήγουμε να φάμε. Η συνήθης αντίδραση είναι, «Τώρα που χάλασα την διαιτά μου, ας την φάω όλη την σοκολάτα», ή «ας φάω ότι υπάρχει στο σπίτι και αρχίζω αύριο δίαιτα, από την αρχή». Αυτό δεν θα είχε συμβεί αν εξαρχής δεν είχαμε αποκλείσει κάποια τροφή από την λίστα μας.
Οι υδατάνθρακες είναι πολύ σημαντικοί
Οι υδατάνθρακες συχνά δαιμονοποιούνται και μας λένε ότι πρέπει να τους αποφύγουμε εάν θέλουμε να χάσουμε βάρος.
Ας ρίξουμε λίγο φως στο τι συμβαίνει όταν καταναλώνουμε υδατάνθρακες και πώς διασπώνται στο σώμα. Οι υδατάνθρακες αποτελούνται από μόρια ζάχαρης. Οπότε όταν τρώμε υδατάνθρακες, το σώμα μας τους διασπά στην απλούστερη τους μορφή - την ζάχαρη.
Όλοι οι υδατάνθρακες, ανεξάρτητα από το αν είναι φρούτα, ζυμαρικά ή κινόα, διασπώνται και απορροφώνται στην κυκλοφορία του αίματος με τον ίδιο τρόπο. Η μόνη διαφορά είναι όσο πιο περίπλοκος είναι ο υδατάνθρακας, τόσο περισσότερο χρόνο θα χρειαστεί για τον οργανισμό μας να τον χωνέψει και να τον απορροφήσει.
Όταν η γλυκόζη (ζάχαρη) απορροφάται στην κυκλοφορία του αίματος, ενεργοποιεί μιας ορμόνη που ονομάζεται ινσουλίνη. Η ινσουλίνη δρα σαν κλειδί. Ανοίγει τα κύτταρα μέσα στο σώμα μας έτσι ώστε η γλυκόζη να μπορεί να εισέλθει. Έτσι αποκτούμε ενέργεια. Χωρίς υδατάνθρακες = δεν έχουμε γλυκόζη = δεν απελευθερώνεται ινσουλίνη = δεν παράγεται ενέργεια.
Η ινσουλίνη μας βοηθά επίσης να αποθηκεύουμε τη γλυκόζη ως «γλυκογόνο». Αυτά τα αποθέματα γλυκογόνου είναι ζωτικής σημασίας, καθώς μας επιτρέπουν να αντλήσουμε απόθεμα ενέργειας όποτε το χρειαζόμαστε, χωρίς να χρειάζεται να τρώμε συνεχώς.
Όταν δεν καταναλώνουμε αρκετούς υδατάνθρακες, θα υπάρχουν λίγα έως καθόλου αποθέματα γλυκογόνου. Το σημαντικό σημείο εδώ είναι ότι όταν αποθηκεύεται γλυκογόνο, το νερό αποθηκεύεται δίπλα του. Όσο περισσότερο γλυκογόνο αποθηκεύεται, τόσο περισσότερο νερό θα υπάρχει. Αυτός είναι ο λόγος που πολλές φορές παρατηρούμε άμεση απώλεια βάρους όταν ακολουθούμε μια δίαιτα με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες. Δεν οφείλεται στο γεγονός ότι έχουμε χάσει πραγματικό βάρος (λίπος), αλλά επειδή έχουμε χάσει νερό λόγω της εξάντλησης των ζωτικών αποθεμάτων γλυκογόνου.
Οι υδατάνθρακες είναι η προτιμώμενη πηγή ενέργειας και είναι σημαντικοί για την προστασία των μυών και του μεταβολισμού μας. Εάν δεν παίρνουμε την απαραίτητη ποσότητα, το σώμα μας θα αναζητήσει ενέργεια κάπου αλλού, συνήθως σε αποθέματα του οργανισμού και τους ιστούς του σώματος μας. Για να διασφαλιστεί ότι η πρωτεΐνη του σώματος μας (μύες και όργανα) δεν διασπάται ως πηγή ενέργειας, πρέπει να τρώμε υδατάνθρακες για να παρέχουμε αυτήν την ενέργεια, προστατεύοντας έτσι τους μύες μας.
Πραγματικά δεν θέλουμε να χάσουμε μύες, επειδή οι μύες και ο μεταβολισμός μας (ο ρυθμός με τον οποίο μετατρέπουμε την τροφή σε ενέργεια) έχουν άμεση σχέση: η απώλεια μυών σημαίνει ότι ο μεταβολισμός μας επιβραδύνεται. Ένας αργός μεταβολισμός σημαίνει συχνά ταχεία αύξηση βάρους και δυσκολία στη διατήρηση υγιούς βάρους μακροπρόθεσμα. Με την κατανάλωση υδατανθράκων, αποτρέπουμε την επιβράδυνση του μεταβολισμού μας.
Αφαιρώντας τροφές από την διατροφή μας είναι επικίνδυνο
Όταν κάνουμε δίαιτα ή περιορίζουμε την πρόσληψη συγκεκριμένων τροφών, μπορούμε να προκαλέσουμε άμεσες επιζήμιες επιπτώσεις στο σώμα μας.
Περίπου τα δύο τρίτα των ημερήσιων ενεργειακών μας αναγκών αφορούν τις βασικές λειτουργίες του σώματος μας. Όταν δεν τρώμε αρκετά, δεν έχουμε αρκετή διαθέσιμη ενέργεια για το σώμα μας για να τροφοδοτήσει αυτές τις λειτουργίες. Όμως από κάπου πρέπει να προέλθει η ενέργεια.
Το σώμα αρχίζει να δίνει προτεραιότητες: ποιες λειτουργίες μπορεί να σταματήσει που καταναλώνουν ενέργεια και δεν πρόκειται να μας σκοτώσουν; Τα πιο κοινά συμπτώματα μία δίαιτας είναι να νιώθουμε ότι κρυώνουμε, η κόπωση, η μειωμένη λίμπιντο, η ακανόνιστη εμμηνόρροια και η επιδείνωση της κατάστασης του δέρματος, των μαλλιών και των νυχιών.
Εάν συνεχίσουμε να περιορίζουμε την πρόσληψη τροφών, αρχίζουμε να καταναλώνουμε τα αποθέματα ενέργειας του σώματός μας. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει το λίπος, αλλά περιλαμβάνει επίσης τους μύες μας. Καθώς δεν μπορούμε να πούμε στο σώμα μας να διαλύει μόνο το λίπος, διαλύει και τα δύο και δεν θέλουμε πραγματικά να χάσουμε μύες. Η απώλεια μυών σημαίνει ότι ο μεταβολισμός μας θα επιβραδυνθεί.
Εάν δεν συνεχίσουμε να τρώμε αρκετά, το σώμα μας λειτουργεί ακόμα πιο σκληρά για να εξοικονομήσει ενέργεια, οπότε θα προσπαθήσει να επιβραδύνει τα πάντα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένο καρδιακό ρυθμό, μειωμένη αρτηριακή πίεση, επιβράδυνση της πέψης με δυσκοιλιότητα και φούσκωμα, μειωμένη συγκέντρωση και οξυδέρκεια και επιβράδυνση του μεταβολισμού.
Δίαιτα και απώλεια βάρους = Ευτυχία
Έχουμε φτάσει να πιστεύουμε ότι εάν κάνουμε δίαιτα, θα χάσουμε βάρος και θα είμαστε ευτυχισμένοι. Λες και είναι τόσο απλό. Στην πραγματικότητα, οι δίαιτες μπορούν να μας κρατήσουν ομήρους στο σχήμα και το βάρος του σώματος ως μέσο για να αισθανόμαστε χαρούμενοι, επιτυχημένοι ή αξιαγάπητοι. Η δίαιτα γίνεται απαιτητική και μετατοπίζει την προσοχή και την ικανότητά μας να σκεφτόμαστε και να καταναλώνουμε ενέργεια σε πράγματα που έχουν πραγματική σημασία στη ζωή, όπως αξίες και στόχοι.
Όταν η δίαιτα αρχίζει να είναι η κύρια προτεραιότητα μας, μερικές φορές οι φιλίες, η οικογένεια, τα χόμπι και η καριέρα μας μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτό τείνει να μας κάνει να αισθανόμαστε πιο δυσαρεστημένοι και πιο πιθανό να αναζητήσουμε άλλους τρόπους για να αισθανθούμε καλύτερα, όπως για παράδειγμα, μια άλλη δίαιτα.
Είναι σημαντικό να αναρωτηθούμε ποιος είναι ο στόχος μας; Τι ελπίζουμε ότι η διατροφή και η απώλεια βάρους θα «διορθώσουν»; Αφού απαντήσουμε αυτές τις δύο ερωτήσεις ήρθε η στιγμή να αναρωτηθούμε: Μπορεί να υπάρχει άλλος τρόπος επίτευξης αυτού του στόχου που δεν έχει τις αρνητικές παρενέργειες μιας διατροφής;
Εστιάζοντας εκ νέου στην ευτυχία, την υπερηφάνεια και την επικοινωνία με τρίτους είναι στην πραγματικότητα το μέσο που θα μας οδηγήσει στην βελτίωση της υγείας που αναζητάμε.
Πηγή: Redonline