O Ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο δήλωσε πως θα επιβάλει από την Τετάρτη στρατιωτικό νόμο σε όλη τη χώρα, ωστόσο υπογράμμισε πως το διάταγμά του δεν περιλαμβάνει περιορισμούς στα δικαιώματα των πολιτών ή αναβολή των εκλογών που έχουν προγραμματιστεί για το επόμενο έτος.
Σε τηλεοπτικό του διάγγελμα πρότεινε στο κοινοβούλιο την επιβολή στρατιωτικού νόμου για 30 ημέρες αντί για τις 60 που είχε αρχικά προταθεί στο συμβούλιο ασφαλείας του. «Εκπλήρωσα το κοινοβουλευτικό μου καθήκον και μερικές ώρες πριν, με διάταγμά μου, επέβαλα στρατιωτικό νόμο στην Ουκρανία από τις 9 πμ της 28ης Νοεμβρίου» είπε σχετικά.
Το ουκρανικό κοινοβούλιο πρόκειται να αποφασίσει εάν θα εγκρίνει το διάταγμα, καθώς αυξάνεται η οργή στην ουκρανική κοινή γνώμη μετά την κατάληψη τριών σκαφών του πολεμικού ναυτικού της χώρας από ρωσικές δυνάμεις την Κυριακή. Όπως έγινε γνωστό, αν και χρειάζεται η έγκριση του κοινοβουλίου για την κήρυξη του στρατιωτικού νόμου, έχει αρχίσει ήδη κινητοποίηση στρατευμάτων, τα οποία έχουν τεθεί από νωρίτερα σε κατάσταση ετοιμότητας.
Η Ρωσία αντιστέκεται στις διεθνείς εκκλήσεις για απελευθέρωση των σκαφών, τα οποία καταλήφθηκαν ενώ πραγματοποιούσαν περιπολία στα σύνορα κοντά στην Κριμαία, αφού προηγήθηκαν πυρά. Το πρακτορείο ειδήσεων Interfax, επικαλούμενο τη Ρωσίδα επίτροπο ανθρωπίνων δικαωμάτων Τατιάνα Μοσκάλκοβα, μετέδωσε πως Ουκρανοί 24 ναύτες έχουν συλληφθεί.
Πρόκειται για τη χειρότερη κρίση μεταξύ Μόσχας και Κιέβου τον τελευταίο καιρό, οι σχέσεις μεταξύ των οποίων βρίσκονται ήδη στο ναδίρ εξαιτίας της προσάρτησης της Κριμαίας το 2014 και της υποστήριξης που η ουκρανική κυβέρνηση κατηγορεί τη Ρωσία πως παρέχει στους φιλορώσους αποσχιστές στην ανατολική Ουκρανία. Το θερμό επεισόδιο προκαλεί τον κίνδυνο κλιμάκωσης της αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο χωρών, και είναι πιθανόν να ανανεώσει τις εκκλήσεις της Δύσης για επιβολή περισσότερων κυρώσεων στη Μόσχα.
Εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών κατηγόρησε την Ουκρανία πως έστειλε τα σκάφη με σκοπό την πρόκληση σε βάρος της Ρωσίας. Το Κίεβο από πλευράς του αρνείται πως έκανε οποιοδήποτε λάθος, και κατηγορεί τη Μόσχα για στρατιωτική επιθετικότητα. Το κοινοβούλιο της Ουκρανίας θα εξέταζε αργότερα τη Δευτέρα πρόταση επιβολής στρατιωτικού νόμου για 60 ημέρες, μετά από συνάντηση του προέδρου Πέτρο Ποροσένκο με κορυφαίους αξιωματούχους των ενόπλων δυνάμεων και των υπηρεσιών ασφαλείας την Κυριακή.
Το στενό του Κερτς συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με την Αζοφική Θάλασσα, που χωρίζει την Κριμαία από τη Νότια Ρωσία. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, η Ρωσία κατασκεύασε μια γιγαντιαία γέφυρα πάνω από το στενό, αυξάνοντας τον έλεγχό της επί της ναυτικής οδού.
Η κρίση άρχισε την Κυριακή, αφού η Ρωσία εμπόδισε τα τρία ουκρανικά σκάφη να μπουν στην Αζοφική Θάλασσα, στέλνοντας ένα φορτηγό σκάφος κάτω από τη γέφυρα. Η Ουκρανία υποστήριξε πως ρωσικό σκάφος είχε νωρίτερα εμβολίσει ρυμουλκό, στο πλαίσιο απόπειρας παρεμπόδισής του. Η Ρωσία υποστηρίζει πως ο στολίσκος δεν είχε ενημερώσει εκ των προτέρων για τα σχέδιά του και αγνόησε προειδοποιήσεις ενώ πραγματοποιούσε επικίνδυνους ελιγμούς. Η κίνηση στο στενό άρχισε ξανά τη Δευτέρα, αφού η Ρωσία απομάκρυνε το φορτηγό πλοίο που το μπλόκαρε.
Διμερής συνθήκη δίνει τόσο στη Ρωσία όσο και στην Ουκρανία το δικαίωμα να χρησιμοποιούν την Αζοφική Θάλασσα, στην οποία βρίσκονται δύο από τα πιο σημαντικά λιμάνια της Ουκρανίας.
Μάρτυρας στο Κερτς δήλωσε στο Reuters πως τα τρία ουκρανικά σκάφη βρίσκονται εκεί. Άτομα με ρωσικές στρατιωτικές στολές βρίσκονταν γύρω τους, και δεν υπήρχαν ενδείξεις ζημιών. Δεν εθεάθησαν τα ουκρανικά πληρώματα.
Η ρωσική ομοσπονδιακή υπηρεσία ασφαλείας, FSB, ανέφερε πως τρεις Ουκρανοί ναύτες τραυματίστηκαν κατά το περιστατικό και λαμβάνουν ιατρική περίθαλψη, υπογραμμίζοντας πως οι ζωές τους δεν κινδυνεύουν.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πρόκειται να συναντηθεί αργότερα μέσα στη Δευτέρα. Η ΕΕ ζήτησε και οι δύο πλευρές να δείξουν αυτοσυγκράτηση για να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση. Αντίστοιχη έκκληση απηύθυνε και το ΝΑΤΟ (το οποίο κάλεσε έκτακτη συνάντηση με την Ουκρανία, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία του γγ της Συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ, με τον Ποροσένκο, όπου ο Στόλτενμπεργκ προσέφερε την πλήρη στήριξη του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, «υπέρ της εδαφικής της ακεραιότητας και κυριαρχίας») , ενώ η Πολωνία, η Δανία, η Βρετανία, η Γαλλία και ο Καναδάς καταδίκασαν αυτό που χαρακτήρισαν «ρωσική επιθετικότητα».
Στο μεταξύ, επεισόδια σημειώθηκαν έξω από τη ρωσική πρεσβεία στο Κίεβο και το προξενείο στο Χάρκοβο, με διαδηλωτές να πετούν αντικείμενα, να βάζουν φωτιές και να φωνάζουν συνθήματα εναντίον της Ρωσίας. Εντάσεις έλαβαν χώρα και στο Λβοβ της δυτικής Ουκρανίας.
Σε κατάσταση ετοιμότητας οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις
Οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας τέθηκαν σε κατάσταση πλήρους πολεμικής ετοιμότητας με διαταγή του επικεφαλής του γενικού επιτελείου, όπως γνωστοποίησε η υπηρεσία Τύπου του υπουργείου Άμυνας της χώρας.
Μετά «την απόφαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας για την κήρυξη στρατιωτικού νόμου, ο επικεφαλής του γενικού επιτελείου (...) διέταξε όλες οι μονάδες των ουκρανικών ένοπλων δυνάμεων να τεθούν σε κατάσταση πλήρους πολεμικού συναγερμού», ανέφερε η ανακοίνωση Τύπου.
Εξαιτίας της κρίσης στο στενό του Κερτς, ο γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας Ολεξάντρ Τουρτσίνοφ εισηγήθηκε την επιβολή στρατιωτικού νόμου καθ′ άπασα την ουκρανική επικράτεια για 60 ημέρες, πρόταση που ενέκρινε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο. Την απόφαση πρέπει όμως να επικυρώσει η Βερχόβνα Ράντα, η Βουλή της Ουκρανίας.
Η εκπρόσωπος τύπου του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα αποκάλεσε την πρόκληση με τα ουκρανικά πλοία «γκανγκστερική μέθοδο», σχολιάζοντας την κατάσταση στον πορθμό του Κερτς.
«Έχοντας διαλύσει την Ουκρανία, (ο πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο) Ποροσένκο και όλη η κλίκα του Μεϊντάν, όπως ο (πρώην πρόεδρος της Γεωργίας και κυβερνήτης της Οδησσού Μιχαήλ) Σαακασβίλι, θα περιοδεύσουν στον κόσμο με κηρύγματα για τα οφέλη της Δημοκρατίας. Ήδη αποκατέστησαν την ειρήνη στο Ντονμπάς, και τώρα προχωρούν με τον πορθμό του Κερτς. Γκάνγκστερ. Με μεθόδους γκάνγκστερ: πρώτα πρόκληση, κατόπιν πίεση και μετά κατηγορίες περί επίθεσης» έγραψε η Ζαχάροβα στο Facebook.
Ανακοίνωση της ουκρανικής πρεσβείας
Σε ανακοίνωση της ουκρανικής πρεσβείας αναφέρονται τα εξής:
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία στη Ρωσική Ομοσπονδία σε σχέση με την ένοπλη επίθεση και την κατάληψη των ουκρανικών στρατιωτικών πλοίων «Μπερδιάνσκ», «Νίκοπολ» και του ρυμουλκού «Ιάνα Κάπου», καθώς και τον τραυματισμό και την σύλληψη των μελών του πληρώματός τους.
Η επίθεση στα ουκρανικά πλοία, που πραγματοποιούσαν τη θαλάσσια διέλευση από το λιμάνι της Οδησσού στο λιμάνι της Μαριούπολης σύμφωνα με τις διατάξεις, που προκύπτουν από όλες τις ισχύουσες πολυμερείς και διμερείς διεθνείς συμφωνίες και τους κανόνες πλοήγησης, είναι μια ακόμα πράξη ένοπλης επίθεσης κατά της Ουκρανίας από την Ρωσική Ομοσπονδία, όπως προκύπτει στο άρθρο 2 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και στις διατάξεις της απόφασης 29/3314 της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών από τις 14η Δεκεμβρίου 1974 για τον ορισμό της επιθετικότητας. Πράγματι η Ρωσία επέκτεινε στη θάλασσα τις στρατιωτικές της δράσεις κατά της Ουκρανίας.
Σήμερα το εγκληματικό καθεστώς του Κρεμλίνου απέδειξε για ακόμη μια φορά ότι η επιθετική του πολιτική δεν έχει όρια καθώς και την ετοιμότητα για οποιαδήποτε ενέργεια επιθετικότητας εναντίον του Κράτους μας.
Η Ουκρανία απαιτεί τη χορήγηση της επείγουσας ιατρικής βοήθειας στους στρατιώτες που τραυματίστηκαν καθώς και την εξασφάλιση της άμεσης και ασφαλούς επιστροφής τους στην Πατρίδα. Η Ουκρανία επίσης απαιτεί την επιστροφή των πολεμικών πλοίων που έχουν συλληφθεί και την αποζημίωση της ουκρανικής πλευράς για τις ζημίες που έχει υποστεί.
Το καθεστώς του Κρεμλίνου φέρει εξ’ ολοκλήρου την ευθύνη για την περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης στην περιοχή της Αζοφικής και της Μαύρης Θάλασσας και για την υπονόμευση της ειρηνικής διευθέτησης της Ρωσο-Ουκρανικής ένοπλης σύρραξης.
Απευθύνουμε έκκληση προς τους συμμάχους και τους εταίρους μας να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψουν τον επιτιθέμενο, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής νέων και την ενίσχυση των υφιστάμενων κυρώσεων, καθώς και να παράσχουν στην Ουκρανία τη στρατιωτική βοήθεια για την προστασία της εδαφικής της ακεραιότητας και κυριαρχίας εντός των διεθνών αναγνωρισμένων συνόρων της.