Ένας Γενικός Διευθυντής της Τηλεόρασης θα πρέπει να λαμβάνει ακόμα 10 περίπου προσκλήσεις σε γεύματα, δεξιώσεις και σε θαλαμηγούς για έναν περίπατο στο Αιγαίο. Από Υπουργούς, βουλευτές, πρεσβευτές κλπ. Εγώ είχα πάει μόνο - και φιλάω σταυρό - στην Γαλλική Πρεσβεία για την 14η Ιουλίου της Βαστίλης και στην Αμερικανική για την 4η Ιουλίου, ημέρα της Ανεξαρτησίας. Αλλά και γιατί είχα ζητήσει ένα ραντεβού με τον Πρωθυπουργό και μου είπαν «θα τον συναντήσεις στην Αμερικανική Πρεσβεία». Όταν ήρθε ο Καραμανλής τον πλησίασε ένα σημαντικό πρόσωπο - ας μην το ονομάσω - και άρχισε να του μιλάει παθιασμένα και να με δείχνει.
Το πρόσωπο αυτό είχε αναφερθεί σε μια εκπομπή. ’Oτι σαν Υπουργός Δικαιοσύνης στον Εμφύλιο είχε υπογράψει την αποφυλάκιση ενός εγκληματία πολέμου, του Γερμανού αξιωματικού που μπήκε στο Δίστομο και εξετέλεσε τον πληθυσμό του. Στις φυλακές Αβέρωφ συγκρατούμενος του Γερμανού ήταν ένας καπετάνιος μιας ομάδας ανταρτών ο οποίος είδε τις εκτελέσεις στο Δίστομο, από έναν κοντινό λόφο, αλλά είχε δέκα άνδρες μόνο και δεν μπορούσε τίποτα να κάνει. Η μοίρα τό φερε να συναντηθούν στην φυλακή ο Γερμανός για το έγκλημά του επί κατοχής και ο Αντάρτης, που τον είχε είδε, για τα φρονήματά του. Ο αντάρτης βλέπει μια μέρα τον Γερμανό με τα μπαγκάζια του να πηγαίνει προς την έξοδο. Πού πας; τον ρωτάει. Βγαίνω με απόφαση του Υπουργού Τάδε, απαντάει ο Γερμανός. Εγώ που σας πολέμησα είμαι φυλακή κι’ εσύ που μας σκότωνες βγαίνεις; του λέει ο αντάρτης ο οποίος αρπάζει έναν λοστό και τον σκοτώνει τον Γερμανό. Και 30 χρόνια αργότερα μας αφηγείται την ιστορία του.
Αλλά ο Υπουργός Τάδε είχε έναν φίλο που έγραψε ένα πύρινο άρθρο στην Καθημερινή εναντίον μου, για τον «Μονόλογο» τού αντάρτη στην ΕΡΤ.(1) Παρακάλεσα την Ελένη Βλάχου να έρθει στο γραφείο μου να της δείξω την εκπομπή. Ήρθε, την είδε και απόρησε με το άρθρο που δημοσίευσε η εφημερίδα της και που δεν είχε διαβάσει. Εκείνο το βράδυ στην Πρεσβεία όταν πλησίασα τον Καραμανλή του λέω: Ξέρω γιατί σας μίλησε ο κύριος αυτός. Ναί, μου λέει, μου τα είπε και η Βλάχου. Τα παραπάνω είναι ο πρόλογος για την (πρώτη) αστυνομική ιστορία που ακολουθεί.
Όταν τελικά βγήκα στο πεζοδρόμιο περιμένοντας μπροστά στην Αμερικανική Πρεσβεία το αυτοκίνητο που θα με επέστρεφε στην ΕΡΤ, ορμάει απάνω μου ο Αρχηγός της Αστυνομίας – που περίμενε το δικό του - με σηκώνει τουλάχιστον 30 πόντους από το έδαφος (σαν να ήμουν «του Πάγκαλου η φούστα» (2), με αγκαλιάζει και με φιλάει. «Δεν ξέρεις τι έχω τραβήξει κι’ εγώ από τη Χούντα!» μου λέει. Ήταν ο αξιωματικός που δημιούργησε την «’Αμεση Δράση». Για την οποία μου πρότειναν τότε να γυρίσω ένα ντοκιμαντέρ που να εξηγεί περί τίνος επρόκειτο. Είπα στον Βασίλη Ραφαηλίδη που ήταν βοηθός μου εκείνη την εποχή, «Να το κάνουμε;». Ναι, ναι, μου λέει, να δούμε και από μέσα την Αστυνομία! Ο Διευθυντής τής Αστυνομίας με θυμότανε.
Είχα άλλη μια, παλαιότερη, επαφή με Αρχηγό της Αστυνομίας. Προχουντική αλλά στον καιρό της πορείας προς την Χούντα. Είμαι μέλος του Δ.Σ της Ένωσης Αποφοίτων Αμερικανικών Πανεπιστημίων και η Αμερικανική Πρεσβεία μάς ανακοινώνει ότι η εταιρία που κατασκευάζει το Φράγμα του Αχελώου θέλει να γίνει μια ταινία για τα έργα. Και με ρωτούν αν θέλω να την γυρίσω. Είναι σύμφωνος και ο Ηρακλής Παπαδάκης ο συνέταιρος μου και ετοιμαζόμαστε για το γύρισμα.
Και εδώ αρχίζει η αστυνομική πλοκή. Μου τηλεφωνεί ξαφνικά ένα βράδυ ο βοηθός μου και μου λέει: Πρέπει να σε δώ απόψε κιόλας. Έρχεται στη μαύρη νύχτα και μου λέει: Την ώρα που έμπαινα στο σπίτι μου εμφανίζεται ξαφνικά μια σκιά, μου λέει «την ταινία για το φράγμα του Αχελώου δεν θα την κάνετε! Γιατί θα το μετανιώσετε!» και εξαφανίζεται μες στο σκοτάδι πριν προλάβω να αντιδράσω. Πρόσεξα μόνο πως είχε προφορά, μάλλον αγγλική.
Την επομένη συνεδρίαση στο γραφείο. Και την ώρα που συζητάμε, νέα απειλή, τηλεφωνική. Μυστήριο. Ούτε από την Αριστερά προέρχεται, ούτε από το ΠΑΣΟΚ. Ο Ανδρέας Παπανδρέου μου είχε αναθέσει μάλιστα να γράφω το σπηκάζ του εβδομαδιαίου Δελτίου Ειδήσεων. Ο Φώτης Μεσθεναίος, ο οπερατέρ μας, προτείνει να συμβουλευτούμε τον δικηγόρο του που έχει παντρευτεί την κόρη του Διευθυντή της Αστυνομίας! Τον οποίο και βλέπω την επομένη. Ο Διευθυντής της τής Αστυνομίας δεν βρίσκει απάντηση στο αίνιγμα. Πάντως βρίσκει ότι πρόκειται για αντι-αμερικανική ενέργεια. Τελικά γυρίσαμε την ταινία στο Αχελώο μέσα στην γνωστή πολιτική κρίση που μας οδήγησε στην Χούντα. Μεταχουντικά, όταν γύριζα την ταινία για την Χούντα στην Αμερική, μάθαμε ότι η ενέργεια εναντίον μας ήταν άλλη μια προσπάθεια της CIA να μάθει ο Λευκός Οίκος ότι «ο Ανδρέας ήταν πίσω από αυτού του είδους τις αντιαμερικανικές ενέργειeς γιατί είχε σκοπό να βάλει την Ελλάδα στο Παραπέτασμα».(3)
Αλλά η αστυνομική έκπληξη ήρθε από αλλού. Ο Διευθυντής της Αστυνομίας μου λέει: Έχετε έναν συνάδελφο δολοφόνο εσείς οι σκηνοθέτες. Τον υποπτεύομαι αλλά δεν έχω αποδείξεις. Δεν θέλησε να μου πει όνομα. Περίεργο. Οι μόνοι σκηνοθέτες-δολοφόνοι από όσο ξέρω είναι αυτοί που δολοφονούν τον κινηματογράφο.
Θα σας πω και δύο αστυνομικές ιστορίες από τις πιο ανθρώπινες. Η μια εκτυλίσσεται στη Γαλλία. Όταν ζεις σε μια χώρα – ακόμα και στη Γαλλία – και έχεις πολιτική δράση, αντιστασιακή για παράδειγμα με στόχο την ελληνική χούντα, έχεις φάκελλο στην τοπική μυστική Αστυνομία. Γάλλος αστυνομικός που ασχολούνταν (και) με μένα με παρακολουθούσε από κοντά και από μακρυά. Ιδιαίτερα όταν ήμουν Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας. Κάποτε είδε και τις ταινίες μου, κατάλαβε με ποιον είχε να κάνει και με κάλεσε σε γεύμα σ’ ένα ελληνικό εστιατόριο!
Και τέλος η Αγγλική ιστορία. Το 1960, στο Λονδίνο, οργανώνεται ένα δεκαπενθήμερο φροντιστήριο με θέμα τον Αγγλικό Κινηματογράφο. Με προσκλήσεις σκηνοθετών από μερικές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Το Βρετανικό Συμβούλιο που εδρεύει στην Αθήνα με προτείνει και παίρνω μέρος στο φροντιστήριο. Μια μέρα βγαίνοντας από το ξενοδοχείο άκουσα ένα κλικ. Ένας πλανόδιος φωτογράφος με φωτογράφισε και μου έδωσε την κάρτα του. Μου ζήτησε βέβαια 2 λίρες, με την υπόσχεση ότι θα μου φέρει την φωτογραφία την επομένη στο Ξενοδοχείο, γιατί του είπα ότι φεύγω σε 10 μέρες. Την επομένη μέρα δεν ήρθε καμία φωτογραφία. Ούτε όσο έμεινα στο Λονδίνο. Και ύστερα την ξέχασα. Και επιστρέφω στην Ελλάδα.
Είχε περάσει ένας χρόνος ήδη όταν βρήκα τυχαία σε μια τσέπη την κάρτα του Εγγλέζου απατεώνα. Ευκαιρία να διασκεδάσουμε λίγο, στέλνω ένα γράμμα στην Σκότλαντ Γιαρντ μαζί με την κάρτα του φωτογράφου, που δεν ήξερε τι τον περιμένει.
Γιατί σε 10 μέρες φτάνει μια επιστολή από την Σκότλαντ Γιαρντ που λέει: «Ο αστυνομικός μας τάδε (βάζει και όνομα) επισκέφτηκε τον φωτογράφο οποίος και θα σας στείλει σύντομα την φωτογραφία σας». Την επομένη κιόλας ήρθε και η φωτογραφία!
1. Οι «ΜΟΝΟΛΟΓΟΙ» ήταν μια από τις πιο σπάνιες εκπομπές με μονολόγους από άτομα που είχαν μια σημαντική για την Ιστορία δραματική προσωπική εμπειρία να αφηγηθούν. Είναι κρίμα που δεν αναμεταδίδονται οι Μονόλογοι αυτοί στην ΕΡΤ.
2. Ο Στρατηγός Θεόδωρος Πάγκαλος, Πρωθυπουργός για ένα διάστημα στην δεκαετία του 1920 απαγόρευσε τις κοντινότερες γυναικείες φούστες που είχαν γίνει της μόδας στο εξωτερικό. Και του βγήκε το τραγούδι «Πώς μ’αρέσουνε του Πάγκαλου τα γούστα, τριάντα πόντους νάχει η φούστα».
3. Βλ. Την ταινία μου «Η Δικτατορία των Ελλήνων Συνταγματαρχών» με την ομολογία του συγκεκριμένου Αμερικανού Υπουργού της εποχής ο οποίος είχε προετοιμάσει και επιβάλει την Χούντα στην χώρα μας.