«Σου δόθηκε η ευκαιρία επιλογής μεταξύ πολέμου και εξευτελισμού. Επέλεξες τον εξευτελισμό και θα λάβεις και τον πόλεμο»
(W. Churchill στον N. Chamberlain μετά τη Συμφωνία του Μονάχου το 1938).
«Η στρατηγική του κατευνασμού ήταν και είναι -ιστορικά- μια καταστροφική επιλογή για τα εθνικά συμφέροντα, διότι όχι μόνο δεν κατευνάζει τον επιτιθέμενο, αντίθετα, του «ανοίγει την όρεξη» για περαιτέρω διεκδικήσεις. Ο κατευνασμός οδηγεί, πρώτα, σε ήττα χωρίς πόλεμο, και μετά στον πόλεμο, όπου τα νέα σύνορα ορίζονται εκεί που θα σταματήσουν τα στρατεύματα του ισχυρού και επικυρώνονται με Συνθήκη σε βάρος του αδύναμου» (Π. Ήφαιστος).
Η βαριά οικονομική κρίση επί μία δεκαετία, η απουσία πολιτικής ηγεσίας ικανής να επωμισθεί το (μικρό) πολιτικό κόστος των κοστοβόρων κι αντιδημοφιλών εξοπλιστικών προγραμμάτων, η έλλειψη στρατηγικής κουλτούρας της ελληνικής κοινής γνώμης και πολλοί άλλοι παράγοντες οδήγησαν την Ελληνική Εξωτερική Πολιτική για πολλές δεκαετίες να επιλέγει την ανορθολογική στρατηγική του κατευνασμού απέναντι στην «απέραντη απειλή» της αναθεωρητικής Τουρκίας.
Η μεγάλη, όμως, έκθεση μίας κοινωνίας στη ρητορική του κατευνασμού εκκολάπτει τη φινλανδοποίηση και την εθελοδουλία. Είναι, επομένως, σημαντικό να σταματήσουν οι εκφάνσεις του κατευνασμού να φαντάζουν στην ελληνική κοινή γνώμη ως μία (ορθο)λογική, αισιόδοξη και συμφέρουσα στρατηγική κατεύθυνση, αγνοώντας πως «η ισχύς είναι το νόμισμα της διεθνούς πολιτικής».
Κάθε φορά, λοιπόν, που στο δημόσιο διάλογο τίθεται -ρητά ή άρρητα- η αποτρεπτική ισχύς απέναντι στην οικονομία και στα κοινωνικά αγαθά της παιδείας και της υγείας στη βάση της λογικής του ψευδοδιλήματος «βούτυρο ή κανόνια», καλό είναι να θυμόμαστε όλοι τη θέση του Hans Morgenthau ότι «βιώσιμο είναι το κράτος που διαθέτει επαρκή ισχύ για να εφαρμόσει τις πρόνοιες του Διεθνούς Δικαίου για την επικράτειά του». Γιατί χωρίς ασφάλεια, δεν υπάρχει κράτος· δεν υπάρχει κοινωνία.
Όσο για εκείνους που θέλουν να παρουσιάζουν ή/και να θεωρούν την εξωτερική εξισορρόπηση της Τουρκίας - δια των συμμαχιών, δηλαδή- ως υποκατάστατο και όχι συμπληρωματικό μέγεθος της Εθνικής Άμυνας κι Ασφάλειας, «ξεχνώντας» τον κρατοκεντρικό χαρακτήρα του διεθνούς συστήματος, και την αρχή της αυτοβοήθειας, ας λάβουν υπόψιν πως όποιος ψάχνει για σωτήρες, βρίσκει αφεντάδες…
Η γεωγραφία στάθηκε γενναιόδωρη απέναντί μας, κληροδοτώντας μας και το ιστορικό χρέος της προάσπισής της.