Τρεις προϋπολογισμοί, τρεις μήνες διαπραγματεύσεων και τρεις θεσμοί είναι ο συνδυασμός που θα κρίνει την κατάληξη του ανοικτού μετώπου για την τύχη του νόμου ο οποίος προβλέπει την περικοπή των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2019. Τις τελευταίες ημέρες η κυβέρνηση επιχειρεί σε παρασκηνιακό επίπεδο να λύσει το γρίφο που δημιούργησαν το τελευταίο διάστημα οι ετερόκλητες τοποθετήσεις πολλών αξιωματούχων.
Τις πολλές και ιδιαίτερα θετικές τοποθετήσεις των εκπροσώπων των θεσμών τις πρώτες ημέρες μετά την έξοδο από το Μνημόνιο, διαδέχθηκαν μια σειρά από ιδιαίτερα συγκρατημένες, έως και ανησυχητικές δηλώσεις.
Στο λεξιλόγιο των θεσμών σε επίσημο επίπεδο, επανήλθε το «pacta sunt servanta» (οι δεσμεύσεις πρέπει να τηρούνται). Οι δηλώσεις αυτές συνοδεύονται πάντα με την δήλωση ότι δεν πρέπει να ανακοπεί ο μεταρρυθμιστικός δρόμος που ακολουθήθηκε το προηγούμενο διάστημα και δεν θα πρέπει να υπάρξουν δημοσιονομικές εκπλήξεις στην επίτευξη των στόχων.
Σε ανεπίσημο ωστόσο επίπεδο αξιωματούχοι των θεσμών επιμένουν ότι υπάρχουν περιθώρια «ευελιξίας» αναφορικά με την τύχη των συντάξεων την 1η Ιανουαρίου. Αυτό σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες δεν σημαίνει ότι η απόφαση πρέπει να θεωρείται ειλημμένη, καθώς πρώτα θα πρέπει να ελεγχθεί η πορεία του προϋπολογισμού και να διαπιστωθεί ότι υπάρχει δημοσιονομικό περιθώριο.
Σε αυτό το πλαίσιο η κυβέρνηση «τροφοδοτεί» διαρκώς με νέα στοιχεία προκειμένου να τεκμηριώσει την εκτίμηση της για την υπέρβαση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος, αλλά και τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος χωρίς να χρειάζονται οι νέες περικοπές.
Πολιτική διαπραγμάτευση
Η επόμενη περίοδος μέχρι να ληφθεί η τελική απόφαση για την τύχη των συντάξεων είναι ιδιαίτερα κρίσιμη και πολλά θα εξαρτηθούν από την πορεία των δημοσιονομικών στοιχείων. Σημαντικότερο ρόλο όμως θα παίξουν οι πολιτικές διεργασίες οι οποίες θα κρίνουν και τις αποφάσεις.
Θεωρείται δεδομένο ότι και αυτό το ζήτημα που αφορά την Ελλάδα θα αντιμετωπιστεί ως μια ακόμη πολιτική πρόκληση για τους Ευρωπαίους αξιωματούχους. Ήδη η Κομισιόν και το Βερολίνο έχουν διαμηνύσει στην ελληνική πλευρά να περιμένουν επίσημες εξελίξεις μέχρι να διεξαχθούν στις 14 Οκτωβρίου οι τοπικές εκλογές στην Γερμανία.
Αυτό σημαίνει ότι είναι σχεδόν βέβαιο ότι το προσχέδιο του προϋπολογισμού που η κυβέρνηση έχει συνταγματική υποχρέωση να καταθέσει την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου θα περιλαμβάνει κανονικά την πρόβλεψη για την περικοπή των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2018. Αντίστοιχα φαίνεται πως και το σχέδιο που θα αποστείλει το υπουργείο Οικονομικών στους Θεσμούς στις 15 Οκτωβρίου θα προβλέπει τις νέες περικοπές.
Ανοιχτό παραμένει ακόμα αν κυβέρνηση και θεσμοί θα έχουν καταφέρει να έρθουν σε συμφωνία εντός του Νοεμβρίου προκειμένου το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού το οποίο θα κατατεθεί στις 21 Νοεμβρίου να μην περιλαμβάνει τις νέες μειώσεις. Αλλιώς ο τελικός γύρος των επαφών θα κορυφωθεί στο Eurogroup της 3ης Δεκεμβρίου, όταν και οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης θα έχουν την τελευταία προγραμματισμένη συνάντηση τους πριν τις διακοπές των Χριστουγέννων.