Ο ηθοποιός και τραγουδιστής Νίκος Ξανθόπουλος απεβίωσε το πρωί της Κυριακής 22 Ιανουαρίου, σε ηλικία 89 ετών. Τον Δεκέμβριο, ο Νίκος Ξανθόπουλος είχε εισαχθεί σε μονάδα εντατικής θεραπείας, καθώς αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας. Στη συνέχεια, μεταφέρθηκε σε απλή κλίνη, ωστόσο τελικά, η καρδιά του τον πρόδωσε.
Εξαιρετικά δημοφιλής τη δεκαετία του 1960, από τους κινηματογραφικούς ρόλους του φτωχού και κατατρεγμένου λαϊκού παιδιού, ο Νίκος Ξανθόπουλος γεννήθηκε στην προσφυγική Νέα Ιωνία της Αθήνας, στις 14 Μαρτίου του 1934. Παιδί Ποντίων προσφύγων μεγάλωσε φτωχικά. Ο πατέρας του εργαζόταν ως τσαγκάρης και ψαράς, ενώ ήταν και αντιστασιακός και η μητέρα του τον μεγάλωσε μόνη της καθώς ο πατέρας του απουσίαζε για μεγάλα χρονικά διαστήματα προκειμένου να αποφύγει τη σύλληψη. Στην εφηβεία του ήταν αθλητής της ΑΕΚ. Πέραν του αθλητισμού, λάτρευε το διάβασμα. Μεγαλώνοντας αποφάσισε να ασχοληθεί με το θέατρο παρότι αρχικά τον γοήτευε η ιδέα να γίνει φιλόλογος. Ίνδαλμά του τότε υπήρξε ο Μάνος Κατράκης.
Μετά από τις σπουδές του στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου, έπαιξε στο θέατρο από το 1957 έως το 1963 -το 1970 ίδρυσε δικό του θίασο και περιόδευσε στην Ελλάδα- και αφοσιώθηκε τελικά στον κινηματογράφο.
Η πρώτη του επαγγελματική εμφάνιση στο θέατρο έγινε με τον Θίασο της Κατερίνας στην κομεντί ”Βιργινία”. Συνέχισε με διάφορους ρόλους: ”Η κυρία δε με μέλει”, ”Λα μάμα”, ”Ηλέκτρα” (Θίασος Ροντήρη, όπου έπαιξε τον ρόλο του Ορέστη), ”Είσοδος υπηρεσίας”, ”Σκάνδαλα στην εξοχή” και το ”Τραγούδι του νεκρού αδερφού” (Θίασος Κατράκη). Συμμετείχε σε 24 θεατρικές παραγωγές και έπαιξε όλα τα είδη θεάτρου.
Η πρώτη του εμφάνιση στον κινηματογράφο έγινε το 1958 στην κωμωδία του Φίλιππα Φυλακτού ”Το Εισπρακτοράκι”, στο πλευρό του Βασίλη Αυλωνίτη και του Νίκου Ρίζου.
Καθιερώθηκε ως πρωταγωνιστής από τον σκηνοθέτη – παραγωγό Απόστολο Τεγόπουλο της Κλακ Φιλμ. με τον οποίο είχε αποκλειστική συνεργασία από το 1964 μέχρι το 1971, σε μουσικές δραματικές ταινίες. Εκκίνηση στις ταινίες της νεοσύστατης Κλακ Φιλμ έκανε το 1963 στην ταινία Πληγωμένες καρδιές. Η αρχή της τυποποίησης των ρόλων του Ξανθόπουλου έγινε έναν χρόνο αργότερα στην ταινία Αγάπησα και πόνεσα όπου παρουσιάζονται όλα τα στοιχεία που τον καθιέρωσαν στη συνείδηση του κόσμου ως παιδί του λαού. Παρά το γεγονός ότι οι κριτικοί τις περιφρονούσαν, οι αίθουσες γέμιζαν.
Στην τηλεόραση πρωτοεμφανίστηκε το 1973 στη σειρά Αγρίμια. Οκτώ χρόνια μετά τα Αγρίμια, το 1981, παίζει στο σήριαλ του Ερρίκου Θαλασσινού ”Το ημερολόγιο ενός θυρωρού”. Υποδύεται τον καπετάνιο που θέλει να μπαρκάρει και δεν μπορεί να βρει κάπου να αφήσει τον γιο του. Ο ρόλος ήταν αφορμή να ξαναρχίσει το κάπνισμα.
Το 1994 έπαιξε στην τηλεοπτική δραματική σειρά ”Στην κόψη του ξυραφιού”.
Για τις ανάγκες των ταινιών έγινε τραγουδιστής υπό την καθοδήγηση του Απόστολου Καλδάρα και της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου.
Μετά το 1971 σταμάτησε τις εμφανίσεις του στον κινηματογράφο και μεταπήδησε σε νέα καριέρα στο λαϊκό τραγούδι. Συνολικά είχε κυκλοφορήσει 9 άλμπουμ και 55 σινγκλς. Η δισκογραφία του περιλαμβάνει γύρω στα 300 τραγούδια. Τα τραγούδια του υπέγραψαν μεταξύ άλλων οι Άκης Πάνου, Χρήστος Νικολόπουλος και Σταύρος Ξαρχάκος.
Η τελευταία κινηματογραφική του εμφάνιση ήταν το 1995 στην ταινία του Γιώργου Ζερβουλάκου «Με τον Ορφέα τον Αύγουστο».
Το 2005 κυκλοφόρησε η αυτοβιογραφία του με τίτλο «Όσα θυμάμαι και όσα αγάπησα» (εκδόσεις Άγκυρα), από όπου και το παρακάτω απόσπασμα: «Κάποτε είχα ένα μόνο στόχο, να ζήσω, να καταφέρω να ζήσω. Ακούγεται τώρα παράξενα αυτό, τώρα που είναι όλα εύκολα, αλλά στα χρόνια τα δικά μας, μες στους πολέμους, την Κατοχή και τον εμφύλιιο, ήταν ένα επίτευγμα. [. . .] Κάποτε αποφάσισα να πάρω την οικογένειά μου και να φύγω, να πάω στον Καναδά. Να κάνω μια νέα αρχή. Δεν άντεχα την αστάθεια, την ασάφεια, την ανασφάλεια, την καχυποψία, το φθόνο, τη διαβολή, την επιβουλή. Κι όμως, στο χείλος της καταστροφής, την ύστατη στιγμή υπάρχει ένα μαγικό ραβδί, που μεταμορφώνει αυτή τη χώρα, μας μεταμορφώνει στους καλύτερους, τους συνεπέστερους, σταθερούς, σαφείς κι αποδοτικούς πολίτες, αντάξια τέκνα αυτής της υπέροχης άθλιας χώρας στην οποία ζούμε. Είναι να τρελαίνεσαι… Αισθάνομαι τη συγγραφή αυτού του βιβλίου σαν εξομολόγηση στον πνευματικό μου. Θέλω να ζητήσω συγνώμη αν αδίκησα κανέναν, αν φέρθηκα άσχημα σε κανέναν. Μπορεί να μην το κατάλαβα, να μην το ήθελα».
Τα τελευταία χρόνια είχε αποσυρθεί στο σπίτι του στην Παιανία. Είχε αποκτήσει τέσσερα παιδιά από τους δύο γάμους του και πέντε εγγόνια.
Λίνα Μενδώνη: Βαθιά καλλιεργημένος καλλιτέχνης, ευαίσθητος πολίτης απέναντι στα κοινωνικά μηνύματα των καιρών
Μόλις πληροφορήθηκε την απώλεια του Νίκου Ξανθόπουλου, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Η μακρόχρονη παρουσία του Νίκου Ξανθόπουλου στον κινηματογράφο, στο θέατρο, στη μουσική και στην τηλεόραση παρουσιάζει δύο όψεις: Εκείνη του λαϊκού ειδώλου, του «παιδιού του λαού», με τις δημοφιλείς μελοδραματικές ταινίες του, που αποτύπωναν τους προβληματισμούς της δεκαετίας του ΄60. Μεγάλοι συνθέτες, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Κώστας Καλδάρας, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Χρήστος Νικολόπουλος του εμπιστεύθηκαν τραγούδια τους, που γνώρισαν τεράστια επιτυχία, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στις χώρες, όπου ζούσαν Ελληνες μετανάστες. Στο θέατρο, που πρωταγωνίστησε, τον υποστήριζαν οι στιβαρές θεατρικές ρίζες του - θιασάρχης ο ίδιος- και οι σπουδαίες συνεργασίες του με την Κυρία Κατερίνα, τον Δημήτρη Ροντήρη, τον Μάνο Κατράκη.
Ο Νίκος Ξανθόπουλος υπήρξε ένας βαθιά καλλιεργημένος καλλιτέχνης, ευαίσθητος πολίτης απέναντι στα κοινωνικά μηνύματα των καιρών, ευγενής άνθρωπος, ο οποίος εξέφρασε το λαϊκό συναίσθημα, τον πόνο της προσφυγιάς και της εσωτερικής μετανάστευσης με αυθεντικό τρόπο. Ένα μεγάλο μέρος του κοινού ταυτίστηκε με την ειλικρίνεια και την αμεσότητα με την οποία μετέφερε αυτά τα συναισθήματα. Τον αγκάλιασε, τον αγάπησε και τον τίμησε ως δικό του άνθρωπο. Ηταν ένα οικείο πρόσωπο, σε μια εποχή που η Ελλάδα άλλαζε με ταχείς, δραματικούς ρυθμούς. Αποχαιρετώντας τον Νίκο Ξανθόπουλο, εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην οικογένειά του και στους πολλούς φίλους του».
Ν. Γιατρομανωλάκης: Ταυτίστηκε μαζί του όλη η προσφυγιά στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’60
Ο υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Αποχαιρετούμε τον Νίκο Ξανθόπουλο, τον ηθοποιό με τον οποίο ταυτίστηκε όλη η προσφυγιά στην Ελλάδα της δεκαετίας του 60’. «Το παιδί του λαού» όπως τον αποκαλούσαν, μέσα από τις αναρίθμητες δραματικές ταινίες στις οποίες πρωταγωνίστησε, αποτίοντας φόρο τιμής στην εργατική τάξη, ενώ γέμιζε ασφυκτικά τους κινηματογράφους της εποχής. Θιασάρχης, ηθοποιός και τραγουδιστής, ο Ξανθόπουλος συγκινούσε πάντα το κοινό, τόσο με το υποκριτικό του ταλέντο, όσο και με τα τραγούδια του. Η παρουσία του στη δισκογραφία είναι αξιοσημείωτη, καθώς συνεργάστηκε με μεγάλους συνθέτες και στιχουργούς όπως ο Μίκυς Θεοδωράκης, ο Απόστολος Καλδάρας, η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, ο Χρήστος Νικολόπουλος και ο Σταύρος Ξαρχάκος ενώ πραγματοποίησε πολλές περιοδείες στο εξωτερικό που τον κατέστησαν ακόμα πιο αγαπητό στην ελληνική ομογένεια.
Θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια του και στους οικείους του».
ΣΥΡΙΖΑ: Δημιούργησε μια κινηματογραφική περσόνα που εξέφραζε εκατομμύρια Έλληνες
«Ο Νίκος Ξανθόπουλος αποτέλεσε μία σπάνια περίπτωση κοινωνικού ινδάλματος μέσα από τους ρόλους του στον ελληνικό κινηματογράφο», τονίζει ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ για την απώλεια του Νίκου Ξανθόπουλου, εκφράζοντας συλλυπητήρια προς την οικογένειά του. Αναφέρει ειδικότερα ότι ο Νίκος Ξανθόπουλος «δημιούργησε μια κινηματογραφική περσόνα που εξέφραζε εκατομμύρια Έλληνες, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο». «Οι δυσκολίες, οι καημοί και ο καθημερινός αγώνας όλων αυτών των ανθρώπων, σε μια περίοδο που τα εργασιακά δικαιώματα ήταν ανύπαρκτα εκφράστηκαν με λαϊκό και αυθεντικό τρόπο από τις ταινίες που πρωταγωνιστούσε ο Νίκος Ξανθόπουλος και σημείωναν πρωτοφανή για την ιστορία του ελληνικού σινεμά αριθμό εισιτηρίων. Τα βάσανα, δε, των Ελλήνων μεταναστών και προσφύγων πήραν σάρκα και οστά μέσα από τη απαράμιλλη φωνή του στο τραγούδι», σημειώνει.
Ο ΣΥΡΙΖΑ τονίζει επιπλέον πως «η γνήσια και διακριτική δημόσια παρουσία του τα τελευταία χρόνια επιβεβαίωσε τους λόγους που πέρα από δημοφιλής πρωταγωνιστής, υπήρξε και άνθρωπος που απολάμβανε μέχρι τον θάνατό του την αγάπη του κόσμου».
Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου: Στις ταινίες του υπερίσχυε το όνειρο μιας Ελλάδας, η οποία πρόβαλε τις αξίες του μόχθου και της εντιμότητας
Το συλλυπητήριο μήνυμα του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου για την απώλεια του Νίκου Ξανθόπουλου: «Μία ιστορία του μελοδράματος στον ελληνικό κινηματογράφο θα μπορούσε να είναι το πάνθεον των ηθοποιών που ταυτίστηκαν με τις πιο δημοφιλείς ταινίες του. Ο Νίκος Ξανθόπουλος υπήρξε η πιο αναγνωρίσιμη κι αγαπημένη ανδρική περσόνα του λαϊκού μελό που ευδοκίμησε κατά την περίοδο της εμπορικής άνθισης του κλασικού πια ελληνικού κινηματογράφου. Στις ταινίες του Νίκου Ξανθόπουλου υπερίσχυε το όνειρο μιας Ελλάδας, η οποία πρόβαλε τις αξίες του μόχθου και της εντιμότητας, αλλά και τη νοσταλγία για τις χαμένες πατρίδες.
Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου εκφράζει τα βαθιά συλλυπητήριά του στους οικείους του».