Μία από τις τελευταίες σημαντικές φωνές της ποίησης, της διανόησης και της πολιτικής, ο Νάνι Μπαλεστρίνι έφυγε από τη ζωή χθες, Δευτέρα σε ηλικία 83 ετών. Την είδηση δημοσίευσε ο εκδοτικός του οίκος Derive Approdi στην σελίδα του στο Facebook.
«Με θλίψη και πόνο πληροφορούμε τον χαμό του Νάνι Μπαλεστρίνι. Μία απώλεια που δεν μπορεί να πληρωθεί όχι μόνον για εμάς», αναφέρεται στην ανακοίνωση του εκδοτικού οίκου.
Ποιητής, συγγραφέας και δοκιμιογράφος, ο Νάνι Μπαλεστρίνι γεννήθηκε στο Μιλάνο στις 2 Ιουλίου 1935. Από νωρίς συμμετείχε ενεργά σε όλες τις πρωτοποριακές κινήσεις της ιταλικής λογοτεχνίας και σε μαχητικά έντυπα των νέων ιδεών, όπως τα θρυλικά «Il Verri», « Quindici», «Alfabeta», «Zoom» και ήταν ένας από τους πρωταγωνιστές του λογοτεχνικού κινήματος «gruppo 63″, που συγκόρμιζε τη μαχητικότητα του πολιτικού, μαρξιστικού, λόγου με την γλωσσική και δομική εξερεύνηση του εκφραστικού κώδικα του στρουκτουραλισμού. Στο κίνημα, που ξεκίνησε με την ανθολογία «Οι νεότατοι» (I novissimi), που επιμελήθηκε το 1961 ο ίδιος ο Μπαλεστρίνι με τον Αλφρέντο Τζουλιάνι, αργότερα εξελίχθηκε και έμεινε στην ιστορία ως «Νέοπρωτοπορία» (Neoavanguardia) και περιλάμβανε ποιητικές μορφές όπως ο Κοράντο Κόστα, ο Τζουλιάνι και ο Εντοάρντο Σανγκουϊνέτι, συγγραφείς όπως ο Τζουζέπε Ποντίτζα και ο Αλμπέρτο Αρμπαζίνο, κριτικούς όπως ο Ουμπέρτο Έκο και ο Τζίλο Ντόρφλες και τελούσε υπό τη σκέπη της εκδότριας Ίνγκε Φελτρινέλι. Στα έργα της σημαντικής αυτής πρωτοποριακής κίνησης αποτυπώθηκαν οι κοινωνικές μεταβολές της ιταλικής κοινωνίας στις δεκαετίες του 60 και του 70, όπως και οι πολιτικοί αγώνες για τον μετασχηματισμό των κοινωνικών δομών και της εργασίας, περνώντας από την ταραγμένη περίοδο των ‘μολυβένιων χρόνων’ της τρομοκρατίας και της πολιτικής σύγκρουσης.
Από το 1969, ο πάντοτε πολιτικά ανήσυχος Μπαλεστρίνι προσέγγισε τις αιρετικές απόψεις των αριστερών κινημάτων και πλάι στον φίλο του Τόνι Νέγκρι αποτελεί ένα από τα ιδρυτικά στελέχη της σημαντικής για τις πολιτικές εξελίξεις την επόμενη δεκαετία οργάνωσης Potere Operaio (Εργατική Εξουσία). Εμβληματικό παραμένει το βιβλίο του «Τα Θέλουμε Όλα», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Στοχαστής. Στο πογκρόμ της 7ης Απριλίου 1979, που οργανώθηκε από τις κρατικές υπηρεσίες μετά την απαγωγή του πρώην πρωθυπουργού Άλντο Μόρο (και κατέληξε μετά στην δολοφονία του) από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες, ο Μπαλεστρίνι , μαζύ με τον Νέγκρι και άλλους διανοούμενους, συνελήφθη, κρατήθηκε αυθαίρετα χωρίς δίκη για πολλά χρόνια και κατηγορήθηκε για συμμετοχή σε ανατρεπτική οργάνωση και για τη δολοφονία του Μόρο, χωρίς αποδείξεις.
Ο Μπαλεστρίνι κατέφυγε στη Γαλλία έπειτα από μία περιπετειώδη πορεία μέσα από τα βουνά και επέστρεψε στην Ιταλία το 1984, όταν αποδείχθηκε η κρατική σκευωρία και αποσύρθηκαν λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων οι κατηγορίες εναντίον του. Τις δεινές τούτες εμπειρίες του (σε συνδυασμό με τις περιπέτειες των άλλων συντρόφων του) από το κίνημα και τη φυλακή καταγράφει ο ίδιος στο βιβλίο του «Οι Αόρατοι» που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Βιβλιοπέλαγος.
Ο Νάνι Μπαλεστρίνι παρέμεινε ως τα στερνά του ένας στρατευμένος στη διανόηση και τα κινήματα, ένας ακάματος αγγελιοφόρος της ανάγκης για διαρκή ανανέωση των ιδεών και της πολιτικής πράξης, σε ένα κοινό αισθητικό και πολιτικό πρωτοποριακό πλαίσιο, που ο συγκερασμός τους είναι αναγκαίος για τη διάπλαση της ελεύθερης και ισότιμης κοινωνίας του μέλλοντος.
Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα βιβλία του , Furiosi (Απρόβλεπτες Εκδόσεις 2018), Καρμπόνια (Ελευθεριακή Κουλτούρα, 2017), Σάντοκαν (Βιβλιοπέλαγος 2017), Τα θέλουμε όλα (Στοχαστής 2006) και Αόρατοι (Βιβλιοπέλαγος 2005).
(Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ)