Ο πολυβραβευμένος Έλληνας συγγραφέας Βασίλης Αλεξάκης έφυγε από τη ζωή το απόγευμα της Δευτέρας 11 Ιανουαρίου, μετά από πολύχρονη μάχη με τον καρκίνο, σε ηλικία 77 χρονών.
Εγκατεστημένος στη Γαλλία από το 1969, ο Βασίλης Αλεξάκης υπήρξε επί σειρά ετών συνεργάτης της εφημερίδας Le Monde και έγραψε τα πρώτα του βιβλία στα γαλλικά. Το Τάλγκο είναι το πρώτο του έργο γραμμένο στη μητρική του γλώσσα: κυκλοφόρησε το 1982 από τον Εξάντα και εξακολουθεί ως σήμερα να σημειώνει σπάνια επιτυχία. Έχει ξεπεράσει σε πωλήσεις τις διακόσια χιλιάδες αντίτυπα. Το 1984 έγινε ταινία από τον Γιώργο Τσεμπερόπουλο με τίτλο Ξαφνικός έρωτας.
Το έργο του Αλεξάκη είναι εξίσου αναγνωρισμένο στην Ελλάδα (κέρδισε το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 2004 για τις Ξένες λέξεις) και τη Γαλλία (Βραβείο Medicis για τη Μητρική γλώσσα, 1995, Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας για το μ.Χ. το 2007).
Έγραφε και στις δύο γλώσσες, αρχίζοντας πότε από τη μία πότε από την άλλη, και αυτομεταφραζόταν στη δεύτερη.
Οι γλώσσες ήταν από τα κύρια θέματα του έργου του.
Είχε ασχοληθεί με τον κινηματογράφο (η ταινία του Οι Αθηναίοι κέρδισε το Α΄ βραβείο στο διεθνές φεστιβάλ κωμωδίας του Σανρούς το 1990) και το θέατρο (Εγώ δεν…, Μη με λες Φωφώ).
Τον Μάρτιο του 2017 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας από το Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Άνθρωπος με ιδιαίτερο χιούμορ και με μία νεανική, ανατρεπτική ματιά μέχρι τέλους, ο Βασίλης Αλεξάκης είχε παραχωρήσει συνέντευξη στη HuffPost τον Σεπτέμβριο του 2018, στην οποία μιλούσε για το τελευταίο βιβλίο του -το οποίο δεν κατάφερε να ολοκληρώσει και μάλιστα, ήθελε να γράψει από την αρχή-, για την περιπέτεια της υγείας του και τη δοκιμασία του πόνου, για τη γλώσσα -αγαπημένη θεματική του- τα εγγόνια του αλλά και για την Τήνο, όπως και τη ζωή του στο Παρίσι, όπου εγκαταστάθηκε μετά τον Μάη του ’68.
Οι εκδόσεις Μεταίχμιο τον αποχαιρέτησαν με τα παρακάτω λόγια:
Μενδώνη: Ένας σπουδαίος δημιουργός, μια φωνή ανεξάρτητη
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, μόλις πληροφορήθηκε τον αδόκητο θάνατο του συγγραφέα Βασίλη Αλεξάκη έκανε την εξής δήλωση:
«Τα ελληνικά γράμματα έχασαν έναν σπουδαίο δημιουργό, μια φωνή ανεξάρτητη, αγαπητή και ξεχωριστή. Έναν συγγραφέα που κέρδισε την εκτίμηση των συναδέλφων του και την αγάπη των αναγνωστών στις δύο χώρες που μοίρασε τη ζωή του, στην Ελλάδα και στη Γαλλία. Ο πολυβραβευμένος και πολυμεταφρασμένος Βασίλης Αλεξάκης έγραψε για τον έρωτα, τον θάνατο, την ελευθερία, με μια «μέθοδο» που συνταίριαζε στη γραφή του εικόνες και σκηνές από την αληθινή ζωή, με τις οποίες ο καθένας μπορούσε να ταυτιστεί, με φαντασία, χιούμορ, ερωτισμό. Είναι μερικά από αυτά τα στοιχεία που μετατρέπουν ένα κείμενο σε λογοτεχνία. Δεν είναι πια μαζί μας ο Βασίλης, όμως οι σελίδες των βιβλίων του θα εξακολουθήσουν να μας μεταφέρουν τη νεανική του διάθεση. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους και στους πολυάριθμους φίλους του».
Γιατρομανωλάκης: Όπως έλεγε ο ίδιος, «οι λέξεις είναι η ζωή μου, επιπλέω σε ένα πέλαγος λέξεων»
«Πολυβραβευμένος, πολυμεταφρασμένος και πολυσχιδής, ο Βασίλης Αλεξάκης άφησε έντονο το αποτύπωμά του τόσο στην ελληνική όσο και στην γαλλική λογοτεχνία», αναφέρει ο υφυπουργός Πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης σε δήλωση του. Και προθέτει: «Το ιδιαίτερο χιούμορ του, η πολύ προσωπική σχέση του με τις λέξεις, τη γαλλική γλώσσα στην οποία εξέδωσε και τα πρώτα του βιβλία, όσο και με την ελληνική έχουν αποτυπωθεί στα βραβευμένα βιβλία του Η Μητρική Γλώσσα (έκανε αίσθηση και τιμήθηκε το 1995 με το γαλλικό βραβείο Medicis) αλλά και Ξένες Λέξεις, με το οποίο κέρδισε το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 2004. Όπως έλεγε ο ίδιος, ‘οι λέξεις είναι η ζωή μου, επιπλέω σε ένα πέλαγος λέξεων’. Το πέλαγος αυτό είναι η παρακαταθήκη του».