Ο Γάλλος κινηματογραφιστής και συγγραφέας Claude Lanzmann, σκηνοθέτης της θρυλικής ταινίας «Shoah» (Ολοκαύτωμα), απεβίωσε σήμερα, Πέμπτη, στην κατοικία του στο Παρίσι σε ηλικία 92 ετών, δήλωσε ο εκδότης του.
«Ο Claude Lanzmann απεβίωσε σήμερα το πρωί στην κατοικία του. Ήταν πολύ πολύ αδύναμος εδώ και κάποιες ημέρες», δήλωσε εκπρόσωπος του εκδοτικού οίκου Gallimard, με τον οποίο επικοινώνησε το Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο συγγραφέας διακομίστηκε στο νοσοκομείο Σεντ-Αντουάν του Παρισιού όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του, διευκρίνισε η ίδια πηγή.
Ο θάνατος του κινηματογραφιστή επιβεβαιώθηκε από τον εκπρόσωπο Τύπου της τελευταίας ταινίας του, «Les quatre soeurs» (Οι τέσσερις αδελφές), που βγήκε στις αίθουσες την Τετάρτη.
Εβραϊκής καταγωγής (οι παππούδες του ήταν μετανάστες από τη Λευκορωσία), σκηνοθέτης του «Shoah», του σπουδαίου ντοκιμαντέρ για την εξόντωση των Εβραίων της Ευρώπης που είδαν δεκάδες εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο, ο Lanzmann διετέλεσε επίσης δημοσιογράφος, διευθυντής της πολιτικής, λογοτεχνικής και φιλοσοφικής επιθεώρησης Temps Modernes και συγγραφέας.
Φίλος του Ζαν-Πολ Σαρτρ, σύντροφος επί επτά χρόνια της Simone de Beauvoir, ήταν ένας ακάματος υπερασπιστής της υπόθεσης του Ισραήλ.
Είχε επηρεαστεί πολύ από τον άγριο θάνατο πέρυσι του γιου του Felix «ο οποίος νικήθηκε στα 23 του από έναν ανελέητο καρκίνο».
«Ο θάνατος δεν είναι αυτονόητος. Εγώ δεν είμαι καθόλου υπέρ του θανάτου. Πιστεύω πάντα στη ζωή. Αγαπώ τρελά τη ζωή παρόλο που συχνότατα δεν είναι αστεία», είχε πει πρόσφατα σε δημοσιογράφο του Γαλλικού Πρακτορείου.
Διεκδικούσε για τον εαυτό του τον χαρακτηρισμό του αντιστασιακού και του αγωνιστή για την αλήθεια.
«Αν είμαι ανένδοτος, είναι σε σχέση με την αλήθεια. Όταν βλέπω τι έχω κάνει στη διάρκεια της ζωής μου, πιστεύω ότι έχω πραγματοποιήσει την αλήθεια. Δεν έχω παίξει με αυτό», είχε δηλώσει.
Γερμανία: Το «Shoah» επέτρεψε μια «συμφιλίωση»
Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Heiko Maas έγραψε στο Twitter: «Καθένας από εμάς που αναρωτιέται ποια είναι η ευθύνη μας ως Γερμανών θα έπρεπε να δει το “Shoah”. Χάρη στη δουλειά μνήμης που έκανε, ο Lanzmann κατέστησε δυνατή μια συμφιλίωση. Και αυτό θα διαρκέσει. Θα λείψει».
Ο Maas ανέφερε επίσης πως το «Shoah», το μεγάλο ντοκιμαντέρ για την εξόντωση των εβραίων της Ευρώπης, «είναι μια ταινία που πολλοί δεν θα ξεχάσουν ποτέ».
Ο γερμανός υπουργός Οικονομίας Peter Altmaier εξέφρασε επίσης τα συλλυπητήριά του στο Twitter μετά τον θάνατο του «Λαγού της Παταγονίας», από το όνομα του βιβλίου του Lanzmann που εκδόθηκε το 2009 και στο οποίο αφηγείται τα ταξίδια του, τις συναντήσεις του και τις μάχες του.
«Ένα μεγάλο ευχαριστώ σ′ έναν σπουδαίο διανοούμενο! Claude Lanzmann αναπαύσου εν ειρήνη», έγραψε στα γαλλικά ο Altmaier.
Ακολουθούν μερικές σημαντικές ημερομηνίες στη ζωή του Lanzmann όπως τις καταγράφει το Γαλλικό Πρακτορείο:
1925: Γέννηση στις 27 Νοεμβρίου στο Μπουά-Κολόμπ (περιοχή του Παρισιού)
1943: Προσχωρεί στην Αντίσταση κατά της γερμανικής κατοχής
1952: Γίνεται φίλος του Jean-Paul Sartre και της Simone de Beauvoir, και ζει μια ιστορία έρωτα με τη φεμινίστρια φιλόσοφο έως το 1959
1972: Κυκλοφορεί η πρώτη του ταινία, «Pourquoi Israël» (Γιατί το Ισραήλ)
1985: Κυκλοφορεί το «Shoah», που χρειάστηκε 12 χρόνια για να γυριστεί. Η ταινία, διάρκειας 9 ωρών και 30 λεπτών, προκαλεί παγκόσμια απήχηση και εξασφαλίζει πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων, στη Γαλλία, ένα τιμητικό Σεζάρ, το 1986
1986: Γίνεται διευθυντής της επιθεώρησης «Les temps modernes» (Σύγχρονοι καιροί), που ίδρυσαν ο Sartre και η Beauvoir με το τέλος του πολέμου
2009: Κυκλοφορούν τα απομνημονεύματά του, «Le lièvre se Patagonie», τα οποία υποδέχεται με ενθουσιασμό η κριτική
2013: Τιμητική Χρυσή Άρκτος στην Μπερλινάλε για το σύνολο του έργου του
2013: Κυκλοφορεί η ταινία του «Le dernier des injustes» (Ο τελευταίος των αδίκων)
2018: Στις 5 Ιουλίου, πεθαίνει στο Παρίσι.
Το «Shoah», διάρκειας εννιάμισι ωρών, γυρίστηκε τη δεκαετία του ’70, κατά τη διάρκεια ταξιδιών του Lanzmann στα άγονη πολωνική γη, εκεί όπου σχεδιαζόταν και εκτελούνταν η σφαγή των Εβραίων. Η ταινία δεν περιλάμβανε πλάνα αρχείου, ούτε μουσική, παρά μόνο το τοπίο, τα τρένα και τις εξιστουρούμενες αναμνήσεις.
Ο Lanzmann που ήταν 59 χρονών όταν η συγκεκριμένη ταινία και δεύτερη στην καριέρα του, κυκλοφόρησε το 1985. «Γνώριζα ότι το θέμα της ταινίας θα ήταν ο θάνατος. Ο θάνατος παρά η επιβίωση. Επί 12 χρόνια προσπαθούσα να κοιτάω ασταμάτητα τον μαύρο ουρανό της Shoah», έγραφε στην αυτοβιογραφία του, σχετικά με την ταινία.
Η ταινία αναγνωρίστηκε παγκοσμίως, λαμβάνοντας διθυραμβικές κριτικές.
(Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ/ τη Washington Post)