Πίρι Ρέις: Ξετυλίγοντας τους μύθους ενός αρχαίου χάρτη που λατρεύουν οι συνωμοσιολόγοι

Αν και ο χάρτης έχει γίνει δημοφιλής σε ορισμένους συνωμοσιολόγους, αυτο που τον καθιστά ξεχωριστό δεν έχει καμία σχέση με εξωγήινους ή χαμένους πολιτισμούς.
Open Image Modal
..
Wikimedia Commons (public domain)

Το 1929, ένας Γερμανός μελετητής εξέταζε έγγραφα και αντίκες στη βιβλιοθήκη του παλατιού Τοπ Καπί στην Κωνσταντινούπολη, όταν ανακάλυψε κάτι αινιγματικό.

Είχε βρει έναν χάρτη τυπωμένο σε περγαμηνή από δέρμα γαζέλας, ο οποίος δημιουργήθηκε στις αρχές του 16ου αιώνα. Αυτό που ήταν αξιοσημείωτο ήταν ότι ο μυστηριώδης χάρτης δείχνει μέρος της Νότιας Αμερικής, καθώς και την παλαιότερη χαρτογραφική καταγραφή των ωκεάνιων ταξιδιών του Χριστόφορου Κολόμβου, αναφέρει το Ιflscience.

Ωστόσο, ο χάρτης έχει βρεθεί στο επίκεντρο της διαμάχης για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς υπάρχουν κάποιοι που πιστεύουν ότι απεικονίζει πράγματα που κανείς της εποχής δεν θα έπρεπε να γνωρίζει. Τι δείχνει λοιπόν πραγματικά αυτό το λεπτομερές έγγραφο;

Τι είναι ο χάρτης του Πίρι Ρέις;

Ο χάρτης του Πίρι Ρέις συντάχθηκε το 1513 από έναν Οθωμανό θαλασσοπόρο και χαρτογράφο ονόματι Χατζή Αχμέτ Μουχιντίν Πίρι, γνωστότερο ως Πίρι Ρέις.

Είναι ένας πορτολάνος χάρτης  - μερικές φορές αναφέρεται ως χάρτες εύρεσης λιμανιού, χάρτες πυξίδας ή χάρτες λοξοδρομίας - που χρησιμοποιήθηκαν για πλοήγηση κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Αυτοί οι χάρτες τοποθετούν συγκεκριμένα τις πορείες από το ένα λιμάνι στο άλλο χρησιμοποιώντας ακτινοβολούσες λοξοδρομικές γραμμές. Αυτό το συγκεκριμένο διάγραμμα είναι εξαιρετικά λεπτομερές, αλλά είναι κατεστραμμένο - μόνο το ένα τρίτο του έχει επιβιώσει μέχρι σήμερα.

Σύμφωνα με ένα χειρόγραφο σημείωμα που βρέθηκε με το αρχαίο έγγραφο, ο Πίρι Ρέις το συνέταξε χρησιμοποιώντας πολλούς άλλους χάρτες και χάρτες ως πρωτογενείς πηγές. Αυτοί περιελάμβαναν οκτώ πτολεμαϊκούς χάρτες, τέσσερις πορτογαλικούς χάρτες, έναν αραβικό χάρτη και έναν που σχεδιάστηκε από τον Χριστόφορο Κολόμβο.

Ο χάρτης απεικονίζει την Ευρώπη, την Αφρική και τις δύο αμερικανικές ηπείρους.

Και ενώ μεγάλο μέρος των ακτών του Ατλαντικού της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής φαίνεται να είναι ακριβές, υπάρχουν στρεβλώσεις και λάθη στην απεικόνιση της Καραϊβικής και τμημάτων της Βόρειας Αμερικής. Για παράδειγμα, μερικά από τα νησιά της Καραϊβικής λείπουν, αλλά ένα μυθικό που ονομάζεται Antillia έχει συμπεριληφθεί.

Από τότε που ανακαλύφθηκε, ο χάρτης έχει συγκεντρώσει μεγάλη προσοχή για κάποια άλλα ασυνήθιστα χαρακτηριστικά. Ο κυριότερος από αυτούς είναι η εμφάνιση μιας ξηράς που μερικοί άνθρωποι προσδιορίζουν ως Ανταρκτική, η οποία, αν συμβαίνει αυτό, χαρτογραφήθηκε από τον Reis περίπου 300 χρόνια πριν ανακαλυφθεί πραγματικά. 

Open Image Modal
.
Wikimedia Commons (public domain)

Η διαμάχη

Σύμφωνα με τις παραδοσιακές αναφορές, η Ανταρκτική δεν ανακαλύφθηκε μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα.

Έτσι, αν ο χάρτης του Πίρι Ρέις απεικονίζει αυτή τη γη, τότε θα υποδήλωνε ότι ο δημιουργός του είχε ιδέες που οι μεταγενέστεροι εξερευνητές δεν είχαν. Για μερικούς, αυτό είναι απόδειξη ενός χαμένου προηγμένου πολιτισμού που ήταν σε θέση να χαρτογραφήσει τον κόσμο με εξαιρετική λεπτομέρεια πολύ πριν από οποιονδήποτε άλλο, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι είναι ένα σημάδι ότι οι εξωγήινοι δημιούργησαν τον χάρτη ενώ εξέταζαν τον πλανήτη από το διάστημα.

Η ιδέα ότι απεικονίζει την Ανταρκτική έγινε δημοφιλής από τον καθηγητή Charles Hapgood στο βιβλίο του 1965 Maps of the Ancient Sea Kings, ο οποίος μελέτησε τον χάρτη μαζί με αρκετούς από τους φοιτητές του.

Για τον Hapgood, η εμφάνιση της Ανταρκτικής ήταν ένα σημάδι ότι ο χάρτης βασίστηκε σε κάτι πολύ παλαιότερο από οποιονδήποτε γνωστό χάρτη. Η ιδέα υποδηλώνει ότι ένας προϊστορικός πολιτισμός είχε την τεχνολογική και ναυτιλιακή ικανότητα να χαρτογραφήσει τις θάλασσες με απίστευτα ακριβείς τρόπους.

Στην πραγματικότητα, είναι πιο πιθανό ότι η ξηρά δεν είναι καθόλου η Ανταρκτική. Μια εξήγηση είναι ότι η ανώμαλη ήπειρος είναι στην πραγματικότητα αυτή που υποτίθεται ότι υπάρχει εκεί - μια ήπειρος που ονομάζεται Terra Australis Incognita.

Πολλοί σύγχρονοι χάρτες είναι γεμάτοι με μυθικά εδάφη που υποτίθεται ότι υπάρχουν στην πραγματικότητα. Αυτά περιλαμβάνουν τον Κήπο της Εδέμ, το Ελ Ντοράδο και τα εδάφη του Πρέστερ Τζον.

Οι επικριτές των πιο αλλόκοτων θεωριών έχουν επισημάνει ότι η εκπροσώπηση της Νότιας Αμερικής είναι αρκετά καλή, οπότε αν η μυστηριώδης ήπειρος είναι η Ανταρκτική, θα είχε κάποτε ενωθεί με τη Νότια Αμερική στην Ουρουγουάη.

Επιπλέον, κατά τη στιγμή της δημιουργίας του χάρτη, η Αργεντινή δεν φαινόταν να υπάρχει. Αυτό από μόνο του καθιστά δύσκολο να πιστέψουμε ότι κάποιος αρχαίος πολιτισμός ή εξωγήινη επιρροή χαρτογράφησε την Ανταρκτική πριν από πολύ καιρό.

Αυτό που μπορούμε να συμπεράνουμε από αυτόν τον χάρτη είναι ότι, παρά τα όσα συχνά θεωρούνται ευρέως, οι Οθωμανοί είχαν πρόσβαση σε σύγχρονες γνώσεις ναυσιπλοΐας και χάρτες και ήταν πιθανώς σε θέση να εξερευνήσουν τις θάλασσες εξίσου καλά με τους Ευρωπαίους.