Χιλιάδες τουρίστες τράπηκαν σε φυγή από τις πυρκαγιές αυτή την εβδομάδα σε Ρόδο και Κέρκυρα, ενώ πολλοί περισσότεροι επλήγησαν από τον αφόρητο καύσωνα στα νοτιοδυτικά των ΗΠΑ - ολά αυτά συμβαίνουν σε έναν Ιούλιο, για τον οποίο οι επιστήμονες λένε ότι είναι ο πιο ζεστός μήνας που έχει καταγραφεί ποτέ στον πλανήτη.
Μια ανάλυση από το γερμανικό Πανεπιστήμιο της Λειψίας που δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη διαπίστωσε ότι ο Ιούλιος του 2023 θα καταρρίψει ρεκόρ ζέστης, με τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία αυτού του μήνα να προβλέπεται να είναι περίπου 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Αυτό σημαίνει αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας τουλάχιστον κατά 0,2 C από τον Ιούλιο του 2019, ο πρώην πλέον θερμότερος μήνας στα χρονικά καταγραφών 174 ετών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Η διαφορά από τον Ιούλιο του 2019 είναι «τόσο σημαντική που μπορούμε ήδη να πούμε με απόλυτη βεβαιότητα ότι θα είναι ο θερμότερος Ιούλιος», δήλωσε ο επιστήμονας από τη Λειψία, Κάρστεν Χαουστάιν. Ο Μάικλ Μαν, επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, είπε ότι ήταν σαφές από τα μέσα Ιουλίου ότι επρόκειτο να καταρριφθεί το ρεκόρ του πιο ζεστού μήνα.
Κανονικά, η παγκόσμια μέση θερμοκρασία για τον Ιούλιο είναι περίπου 16 βαθμούς Κελσίου, συμπεριλαμβανομένου του χειμώνα του Νοτίου Ημισφαιρίου. Αλλά αυτόν τον Ιούλιο έχει εκτιναχθεί κοντά στους 17C.
Επιπλέον, «ίσως χρειαστεί να πάμε χιλιάδες, αν όχι δεκάδες χιλιάδες χρόνια πίσω για να βρούμε παρόμοιες θερμές συνθήκες στον πλανήτη μας», τόνισε ο Χαουστάιν. Πρώιμα, αρχεία για το κλίμα - όχι τόσο εμπεριστατωμένα βέβαια - υποδηλώνουν ότι η Γη δεν ήταν τόσο ζεστή εδώ και 120.000 χρόνια.
Η ανάλυση του Χαουστάιν βασίζεται σε προκαταρκτικά δεδομένα θερμοκρασίας και μοντέλα καιρού, συμπεριλαμβανομένων των προβλεπόμενων θερμοκρασιών μέχρι το τέλος αυτού του μήνα, αλλά επικυρώθηκαν από μη συνεργαζόμενους επιστήμονες.
Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών (WMO) δήλωσε επίσης την Πέμπτη ότι είναι «εξαιρετικά πιθανό» ο Ιούλιος 2023 να σπάσει το ρεκόρ, αλλά δεν θα περιμένει μέχρι τη διαθεσιμότητα όλων των οριστικών δεδομένων.
Πλανήτης που «βράζει»
Οι αποπνικτικές θερμοκρασίες έχουν επηρεάσει σημαντικές περιοχές του πλανήτη. Ενώ η νύχτα είναι συνήθως πιο δροσερή στην έρημο, η Κοιλάδα του Θανάτου στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ βίωσε την πιο καυτή νύχτα που έχει καταγραφεί ποτέ παγκοσμίως αυτόν τον μήνα.
Οι θερμοκρασίες σε έναν δήμο της βορειοδυτικής Κίνας εκτοξεύτηκαν έως και 52,2 βαθμούς Κελσίου, σπάζοντας το εθνικό ρεκόρ. Οι πυρκαγιές στον Καναδά εξαπλώθηκαν με πρωτοφανή ρυθμό. Η Ελλάδα βίωσε ένα άνευ προηγουμένου κύμα καύσωνα, διάρκειας 2,5 εβδομάδων, με θερμοκρασίες που έφτασαν μέχρι και τους 46 βαθμούς Κελσίου.
Η Γαλλία, η Ισπανία, η Γερμανία και η Πολωνία έζησαν επίσης έναν μεγάλο και ασυνήθιστο για αυτές τις χώρες καύσωνα, με τον υδράργυρο να εκτινάσσεταθ σε ακραία ύψη στο νησί της Σικελίας, στην Ιταλία.
Αυτή είναι «η σκληρή πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής και μια πρόγευση του μέλλοντος», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του WMO, Πέτρι Ταάλας.
Ο ωκεανός, επίσης, «βράζει». Θαλάσσιοι καύσωνες έχουν σημειωθεί κατά μήκος των ακτών από τη Φλόριντα έως την Αυστραλία, εγείροντας ανησυχίες για την εξάλειψη των κοραλλιογενών υφάλων.
Ακόμη και ένα από τα πιο κρύα μέρη στη Γη - η Ανταρκτική - αισθάνεται τη ζέστη. Ο θαλάσσιος πάγος βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε χαμηλό ρεκόρ εν μέσω χειμώνα στο Νότιο Ημισφαίριο - την εποχή που ο πάγος θα φτάσει σύντομα στη μέγιστη έκτασή του.
Εν τω μεταξύ, βροχοπτώσεις και πλημμύρες έχουν κατακλύσει τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία, την Ινδία και το Πακιστάν.
«Η παγκόσμια μέση θερμοκρασία (από μόνη της) δεν σκοτώνει κανέναν», λέει η Φριδερίκη Οτο, επιστήμονας από το Grantham Institute for Climate Change στο Λονδίνο. «Αλλά ένας ″θερμότερος Ιούλιος στην ιστορία″ εκδηλώνεται με ακραία καιρικά φαινόμενα σε όλο τον κόσμο», συμπληρώνει.
Ο πλανήτης βρίσκεται στα πρώτα στάδια ενός Ελ Νίνιο, με ασυνήθιστα ζεστά νερά στον ανατολικό Ειρηνικό. Το Ελ Νίνιο συνήθως προκαλεί υψηλότερες θερμοκρασίες σε όλο τον κόσμο, διπλασιάζοντας την αύξηση της θερμοκρασίας από την κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο, η οποία - σύμφωνα με τους επιστήμονες - έχει παίξει έναν «απολύτως καταλυτικό» ρόλο στους ακραίους καύσωνες του φετινού Ιουλίου.
Ενώ οι επιπτώσεις του Ελ Νίνιο αναμένεται να κορυφωθούν αργότερα αυτό το έτος και το 2024, «έχει ήδη αρχίσει να συμβάλλει στην ενίσχυση των θερμοκρασιών», υπογραμμίζει ο Χαουστάιν. Οι επιστήμονες αναμένουν ότι το 2023 ή το 2024 θα περάσουν στην ιστορία ως η θερμότερη χρονιά στα χρονικά, ξεπερνώντας το 2016.
«Η εποχή του παγκόσμιου κοχλασμού έφτασε»
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποίησε ότι η περίοδος της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχει τελειώσει και «η εποχή του παγκόσμιου κοχλασμού έχει φτάσει».
«Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ. Είναι τρομακτικό. Και αυτό είναι μόνο η αρχή», τόνισε ο Γκουτέρες. «Είναι ακόμα εφικτό να περιοριστεί η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε 1,5 βαθμό Κελσίου και να αποφευχθεί το χειρότερο της κλιματικής αλλαγής. Αλλά μόνο με δραματική, άμεση δράση για το κλίμα», κατέληξε.