Οι αστέρες της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της Ακτής Ελεφαντοστού παίζουν σε μεερικά από τα μεγαλύτερα κλαμπ του πλανήτη, με απολαβές που οι υπόλοιποι πολίτες της χώρας ούτε καν φαντάζονται. Την ίδια ώρα οι πιτσιρικάδες, οι οποίοι ονειρεύονται να τους μοιάσουν, «οργώνουν» τα χωμάτινα χωράφια που αποκαλούν γήπεδα, ανταλάσσοντας πάσες με τους φίλους τους κι άλλοτε δίνοντας σκληρές μάχες για τη διεκδίκηση της μπάλας.
Δεν φοράνε φανταχτερά και πανάκριβα παπούτσια, όπως οι επαγγελματίες ποδοσφαιριστές. Αντιθέτως, έχουν στα πόδια τους φορεμένα πλαστικά σανδάλια που χλευάζονται ως «τα αθλητικά παπούτσια των φτωχών» αλλά οι ίδιοι τα θεωρούν ως «τίτλο τιμής», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει σχετικό αφιέρωμα των New York Times.
Εξάλλου, και οι ακριβοθώρητοι πλέον Ιβοριανοί ποδοσφαιριστές κάπως έτσι ξεκίνησαν να κλωτσούν τη στρογγυλή θέα: με τα διάσημα «lêkê», τα σανδάλια που είναι πανταχού παρόντα όχι μόνο στο ποδόσφαιρο αλλά σχεδόν σε οποιοδήποτε μέρος που ένας Ιβοριανός βάζει τα πόδια του.
Οι χρήστες τους επαινούν τα φθηνότερα σανδάλια για την πρακτικότητά τους. Οπως λένε «είναι πιο ελαφριά, ταιριάζουν καλύτερα και είναι πιο άνετα εκεί που παίζουμε» - σε αγώνες που δεν διεξάγονται σε περιποιημένα γήπεδα με γρασίδι αλλά κατά βάση σε αμμουδιές, σκονισμένες αυλές και στενά σοκάκια. Τα Lêkê χρειάζονται συχνή αντικατάσταση, καθώς οι ιμάντες συχνά σπάνε μετά από λίγες μόνο εβδομάδες. Το χαμηλό κόστος και η μεγάλη διαθεσιμότητα μειώνουν τη ζημιά.
Τα Lêkê έχουν γίνει πλέον τα «εθνικά παπούτσια» της Ακτής Ελεφαντοστού. Δεν είναι σαφές πώς το συγκεκριμένο υπόδημα έγινε τόσο δημοφιλές. Οι περισσότεροι παίκτες είπαν ότι τα φορούσαν από τότε που ήταν μικροί. Οι μαθητές τα φορούν στο σχολείο ενώ γίνονται ορατά σε αμέτρητα πόδια όταν οι δρόμοι της πρωτεύουσας Αμπιτζάν γεμίζουν με νερό κατά την περίοδο των βροχών.
Τα σανδάλια έχουν γίνει σικάτα στην Ακτή Ελεφαντοστού, τόσο για λόγους στυλ όσο και πρακτικότητας. Σε σημείο που πολυτελείς μάρκες, όπως η Gucci, να φτιάχνουν τη δική τους -πολύ πιο ακριβή- εκδοχή των συγκεκριμένων σανδαλιών. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι στην χώρα που τα «γέννησε» κοστίζουν 1,5 δολάρια (1,39 ευρώ) και η Gucci χρεώνει 460 δολάρια (426 ευρώ).
Γόβες, παπούτσια ή δερμάτινα σανδάλια παραμένουν τα αγαπημένα παπούτσια για το γραφείο στην Ακτή Ελεφαντοστού -μια από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Δυτικής Αφρικής, όπου ανθεί μιας δυναμική μεσαία τάξη. Αλλά η απήχηση του lêkê έλαμψε πριν από μερικά χρόνια, όταν ένας από τους πιο διάσημους τραγουδιστές της χώρας, ο οποίος έγινε επιχειρηματίας, πόζαρε στο εξώφυλλο ενός περιοδικού με γκρι κοστούμι και τα λευκά πλαστικά σανδάλια.
Η ιστορία με το εν λόγω σανδάλι ξεκίνησε το μακρινό 1946, όταν ένας Γάλλος κατασκευαστής μαχαιριών εφηύρε το αρχικό μοντέλο, στην προσπάθειά του να χρησιμοποιήσει μια μεγάλη παρτίδα πλαστικού που είχε παραγγείλει για να φτιάξει μαχαίρια. Το αρχικό του σχήμα έχει αλλάξει ελάχιστα εδώ και δεκαετίες.
Η γαλλική εταιρεία Humeau-Beaupreau, που κατέχει τώρα το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, πουλά 800.000 ζευγάρια ετησίως, σύμφωνα με εκπρόσωπό της. Ωστόσο, ο κύριος όγκος των παπουτσιών που κυκλοφορεί στη Δυτική Αφρική κατασκευάζεται τοπικά. Στην Ακτή Ελεφαντοστού, μπορεί κανείς να αγοράσει ένα ζευγάρι σχεδόν σε κάθε γωνιά του δρόμου για περίπου 1,5 δολάριο.
Στην Ακτή Ελεφαντοστού, οι ερασιτέχνες ποδοσφαιριστές αμφιταλαντέυονται ως προς το ποιο είναι το καλύτερο μοντέλο για να φορέσουν -αυτά που φέρουν το όνομα του Αργεντινού σταρ Λιονέλ Μέσι ή αυτά με το όνομα του Μπαζίλ Μπολί, του γεννημένου στην Ακτη Ελεφαντοστού Γάλλου παίκτη που αποσύρθηκε από το ποδόσφαιρο πολλά χρόνια πορούν οι σημερινοί νέοι ξεκινήσουν να φορούν τα lêkê.
Ως ποδοσφαιρικά παπούτσια, το lêkê δεν κρατούν και πολύ, καθώς οι ιμάντες συχνά σπάνε μετά από λίγες μόνο εβδομάδες. Αντικαθίστανται μόνο όταν δεν μπορούν πια να κρατήσουν τα πόδια τους, επομένως οι φθαρμένες σόλες αποτελούν «σημείο υπερηφάνειας» - μια απόδειξη για τις ώρες αδιάκοπου παιχνιδιού σε γήπεδα-χωράφια τα οποία χιουμοστικά οι ντόπιοι αποκαλούν Maracana, όπως το φημισμένο γήπεδο ποδοσφαίρου στο Ρίο ντε Τζανέιρο.
Οι ουλές και οι γρατσουνιές που προκαλεί στα πόδια ο μεταλλικός ιμάντας είναι σημάδι ταλαιπωρίας αλλά ταυτόχρονα και ένα σύμβολο αφοσίωσης στο παιχνίδι, λένε οι παίκτες. Οταν δε κάποιος εμφανιστεί με κατάλληλα αθλητικά παπούτσια τον κοροϊδεύουν «Νομίζεις ότι είσαι επαγγελματίας παίκτης;» λένε περιπαικτικά.
Οι πλανόδιοι πωλητές επισημαίνουν ότι η δημοτικότητα των σανδαλιών με τη σημαία της Ακτής Ελεφαντοστού (πορτοκαλί, λευκό και πράσινο) είχε εκτοξευθεί κατά τη διάρκεια του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής. «Μετά αρχίσαμε να χάνουμε και οι πωλήσεις κατέρρευσαν», αστειεύεται ένας από αυτούς, σε μια πολυσύχναστη γειτονιά στο Αμπιτζάν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Πηγή: New York Times