Ο πρωτοφανής καύσωνας που σαρώνει την Ευρώπη, πλήττοντας ιδιαίτερα στη Γαλλία, βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας- και πολλοί είναι αυτοί που επικαλούνται απευθείας το θέμα της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, παρά τις υψηλότατες θερμοκρασίες- ιστορικά ρεκόρ στη Γαλλία- ειδικοί συστήνουν προσοχή επί του συγκεκριμένου θέματος, υπογραμμίζοντας πως είναι παρακινδυνευμένο να αποδίδονται στην κλιματική αλλαγή μεμονωμένες περιπτώσεις καυσώνων.
Όπως σημείωσε, μιλώντας στη HuffPost Greece, ο Κώστας Λαγουβάρδος, μετεωρολόγος- διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, επρόκειτο όντως για μια πολύ ισχυρή θερμή εισβολή. «Αυτό που είναι σημαντικό είναι οι θερμοκρασίες στα 1.500 μέτρα. Είναι μια στάθμη που μας δείχνει τις θερμές και ψυχρές εισβολές και μας βοηθά να κατανοήσουμε τι ακριβώς συμβαίνει στο έδαφος, όπου υπάρχουν και τοπικά χαρακτηριστικά τα οποία παίζουν ρόλο...πάνω από τη νότια Γαλλία, οι θερμοκρασίες που είχαμε ήταν υψηλές ούτως ή άλλως, αλλά είναι τα τοπικά χαρακτηριστικά που βοήθησαν να ανεβεί υψηλότερα η θερμοκρασία. Για αυτό τον λόγο και δεν είχαμε ενιαία άνοδο παντού: Σε κάποιες συγκεκριμένες περιοχές βοηθούσαν και οι άνεμοι στο να σημειώνονται τοπικά υψηλότερες θερμοκρασίες από ό,τι σε άλλες, κοντινές περιοχές. Επίσης, συνέβαλε πολύ και το γεγονός πως υπάρχει ένα βαθύ χαμηλό βαρομετρικό στον Ατλαντικό, στα ανοιχτά της Γαλλίας και της Ισπανίας, που βοήθησε θερμές αέριες μάζες να μετακινηθούν από τις περιοχές της δυτικής Αφρικής προς την Ιβηρική, τη Γαλλία, τη βόρεια Ιταλία και πιο περιορισμένα προς την Αγγλία, τις Κάτω Χώρες και τη Γερμανία».
«Καπάκι» πάνω από τη Γαλλία
Σε παρεμφερές πλαίσιο κινήθηκε και ο Θοδωρής Κολυδάς, μετεωρολόγος- διευθυντής του Εθνικού Μετεωρολογικού Κέντρου της ΕΜΥ: Όπως εξήγησε στη HuffPost Greece, ο πρώτος λόγος για τον καύσωνα στην Ευρώπη είναι η εισβολή πολύ θερμών αερίων μαζών από την Αλγερία προς τα βόρεια τμήματα της Ευρώπης, σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη. «Ήταν μια περίπτωση με πολύ έντονη θερμή εισβολή στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας από την Αλγερία προς τη Γαλλία και την Ισπανία. Στην εισβολή αυτή βοήθησε πολύ και ένα χαμηλό βαρομετρικό που βρισκόταν στον Ατλαντικό, στην περιοχή των Αζορών, όπου με τους ανέμους και στα κατώτερα και στα ανώτερα στρώματα βοηθούσε σημαντικά σε αυτή τη θερμή μεταφορά από τα νότια προς τα βόρεια».
Όπως σημείωσε ο κ. Κολυδάς, την Πέμπτη, στις ανώτερες στάθμες της ατμόσφαιρας η θερμοκρασία στα 1.500 μέτρα ήταν στους 28 βαθμούς Κελσίου, οπότε και σημειώθηκαν υψηλές θερμοκρασίες στην επιφάνεια (κατά κανόνα, όπως εξήγησε, οι μετεωρολόγοι για να υπολογίσουν τις θερμοκρασίες στην επιφάνεια προσθέτουν 12-15 βαθμούς). Την Παρασκευή στα 1.500 μέτρα οι θερμοκρασίες ήταν στους 27 βαθμούς, οπότε αναμένονταν αντίστοιχες θερμοκρασίες στην επιφάνεια, ωστόσο εν τέλει σημείωσαν άνοδο για τους εξής λόγους: «Οι αέριες μάζες έγιναν πιο ξηρές, και όταν συμβαίνει αυτό η θερμοκρασία ανεβαίνει ευκολότερα, ενώ παράλληλα η ύπαρξη αντικυκλώνα πάνω από τη Γαλλία λειτούργησε ως “καπάκι”: Οι θερμές μάζες έχουν την τάση να ανεβαίνουν, όμως ο αντικυκλώνας τις έσπρωχνε προς τα κάτω, οπότε ανέβηκε ακόμη περισσότερο η θερμοκρασία. Οι μάζες αυτές εγκλωβίστηκαν στη Γαλλία. Επίσης, έπαιξε ρόλο και το ότι οι ελάχιστες θερμοκρασίες άρχισαν από πολύ ψηλά, τους 30 βαθμούς Κελσίου».
Και η κλιματική αλλαγή;
Ως προς το βασικό ερώτημα εάν φταίει η κλιματική αλλαγή, ο κ. Λαγουβάρδος συστήνει αυτοσυγκράτηση ως προς τα συμπεράσματα. «Παρόλο που δεν μπορούμε να αποδίδουμε στην κλιματική αλλαγή μεμονωμένες περιπτώσεις καυσώνων, όπως αντίστοιχα δεν το κάνουμε και τον χειμώνα για το κρύο, η συχνότητα αυτών των επεισοδίων φαίνεται να αυξάνεται λόγω της κλιματικής αλλαγής- χρειάζεται να το διερευνήσουμε αυτό» σημειώνει σχετικά, επισημαίνοντας παράλληλα ως ανησυχητικό το ότι, στην Ελλάδα, αν και τα τελευταία χρόνια δεν μας έχουν τύχει καύσωνες μεγάλης διάρκειας, σχεδόν όλοι οι θερινοί μήνες είναι από 1,5 έως 3 βαθμούς πιο θερμοί από το κανονικό- κάτι που ισχύει για όλους τους θερινούς μήνες της τελευταίας δεκαετίας. «Από την άλλη όμως είμαστε τυχεροί από το 2007 που είχαμε τρεις σύντομους καύσωνες δεν έχουμε μεγάλης, παρατεταμένης διάρκειας καύσωνες στη χώρα μας» υπογράμμισε ο κ. Λαγουβάρδος.
Από πλευράς του, ο κ. Κολυδάς, ερωτηθείς για το αν τα φαινόμενα αυτά θα είναι συχνότερα πλέον λόγω της κλιματικής αλλαγής, απαντά πως «δεν μπορούμε με σιγουριά να το πούμε. Τα τελευταία 20-30 χρόνια παρατηρούμε όντως περισσότερα περιστατικά, αλλά αυτό οφείλεται και στο ότι έχουμε πιο πολλά μέσα καταγραφής. Επίσης, πρέπει να θυμόμαστε ότι η κλιματική αλλαγή είναι κάτι το οποίο συνέβαινε πάντα- και θα συνεχίσει να συμβαίνει».