Ποιο ζώο είναι ο καλύτερος κυνηγός του ζωικού βασιλείου (και ποιο ο χειρότερος)

Πώς αξιολογούνται οι επιδόσεις τους.
Open Image Modal
Anadolu via Getty Images

Το ζωικό βασίλειο είναι γεμάτο κυνηγούς (θηρευτές) και θηράματα – και πάρα πολλά ζώα έχουν και τις δύο ιδιότητες (κυνηγοί κάποιων, θηράματα κάποιων άλλων). Οι τρόποι για να πιάσει ένας κυνηγός ένα θήραμα είναι πολλοί, και ως εκ τούτου είναι πολλά και διάφορα τα κριτήρια με τα οποία ορίζεται η αποτελεσματικότητα ενός κυνηγού.

Στο ερώτημα ποιο ζώο είναι ο καλύτερος κυνηγός, η απάντηση είναι πως...είναι περίπλοκο. Ο Μαρκ Μπελκ, εξελικτικός οικολόγος στο Brigham Young University, είπε στο Live Science ότι «υπάρχει τόση πολλή ενδιαφέρουσα οικολογία και εξελικτική βιολογία που εμπλέκεται σε αυτή την απλή ερώτηση...το κυνήγι αποδεικνύεται πως είναι η κόλλα που τα κρατά όλα μαζί- έτσι η ενέργεια περνά μέσα από οικοσυστήματα».

Ο πιο προφανής τρόπος προσέγγισης του ερωτήματος των επιδόσεων στο κυνήγι είναι η εξέταση του βαθμού επιτυχιών ενός κυνηγού- δηλαδή το πόσες φορές ένα ζώο βρίσκει αποτελεσματικά τροφή σε σχέση με το σύνολο των προσπαθειών του. Με αυτό το κριτήριο, πιο επιτυχημένοι κυνηγοί δεν είναι οι «συνήθεις ύποπτοι» που θα περίμενε κανείς πχ τα λιοντάρια, οι τίγρεις, οι λύκοι και άλλοι μεγαλόσωμοι θηρευτές (τα λιοντάρια σκοτώνουν με επιτυχία τα θηράματά τους μόνο στο 30% των περιπτώσεων, ενώ οι τίγρεις μόνο 10%). Ο πιο επιτυχημένος κυνηγός, πάντα από αυτή την άποψη, είναι η δρακόμυγα (και ο «εξάδελφος», μύγα- ληστής), με ποσοστό επιτυχίας 97% και δυνατότητα κατανάλωσης εκατοντάδων κουνουπιών τη μέρα. Οι εντυπωσιακές αυτές επιδόσεις οφείλονται σε σημαντικό βαθμό στα μάτια τους, που τους παρέχουν όραση 360 μοιρών, και τη δυνατότητα των εγκεφάλων τους να επεξεργάζονται ταχύτατα πληροφορίες, προβλέποντας τις κινήσεις των θηραμάτων. Επίσης, τα φτερά και τα πόδια τους τις καθιστούν εξαιρετικές στην πτήση.

Βεβαίως, υπάρχουν και άλλα κριτήρια, όπως είπε ο Μπελκ. Οι θηρευτές κατά κανόνα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Τα ζώα που είναι «ενεργητικά» και καταδιώκουν και κυνηγούν τα θηράματά τους και αυτά που στήνουν καρτέρι, στηριζόμενα στην υπομονή τους για να βρουν την τροφή τους. Από πλευράς «ωμής» αποδοτικότητα, ο πύθωνας ίσως είναι «πρωταθλητής»: «Ένα μεγάλο φίδι που μπορεί να κάθεται σε ένα σημείο και να περιμένει πάρα μα πάρα πολύ. Και στο τέλος, όταν περάσει το σωστό ζώο, το πιάνει και το σκοτώνει...για αυτά τα μεγάλα φίδια, αυτό μπορεί να συμβαίνει 2-3 φορές το έτος» λέει ο Μπελκ.

Ένα άλλο κριτήριο είναι η προσαρμοστικότητα: Ο βιολόγος Τζέισον Φίσερ του University of Victoria στον Καναδά λέει πως εδώ υπερέχουν τα κογιότ, καθώς μπορούν να κυνηγούν μόνα ή ως αγέλη και να τρώνε σχεδόν οτιδήποτε- για αυτό και επιβιώνουν σε πολλούς βιότοπους, ακόμα και σε πόλεις. «Το να κατανοείς τι πόροι είναι διαθέσιμοι και να τους εκμεταλλεύεσαι σε κάνει εκπληκικό θηρευτή» είπε, προσθέτοντας πως διαπρέπουν στο να χρησιμοποιεί «ό,τι υπάρχει πρόχειρο».

Υπάρχουν επίσης κάποια πολύ ικανά σε αυτό που κάνουν ζώα: Ένα είδος τροπικού ψαριού (archerfish) μπορεί να υπολογίζει την απόσταση ανάμεσα σε αυτό και ένα έντομο που κάθεται σε ένα φύλλο ενώ το ίδιο το ψάρι είναι κάτω από την επιφάνεια, και να το ρίχνει στο νερό με έναν εξαιρετικά καλά στοχευμένο πίδακα νερού: Σε αποστάσεις 65 εκατοστών και κάτω η ακρίβεια φτάνει σχεδόν το 100%. Τα χταπόδια επίσης διαπρέπουν στην παραλλαγή, ενώ μπορούν και να βγαίνουν έξω από το φυσικό τους περιβάλλον, στην ξηρά, για μικρό χρονικό διάστημα προκειμένου να κυνηγήσουν.

Και ο χειρότερος κυνηγός; Κατά τον Φίσερ εδώ είναι ακόμα πιο δύσκολη η απάντηση, καθώς κάθε είδος που κυνηγά είναι επιτυχημένο, καθώς...συνεχίζει να επιβιώνει και να υπάρχει, οπότε το κάνει καλά. Ο ίδιος πάντως υποδεικνύει στο Live Science τον αδηφάγο (wolverine), καθώς τρέφεται κυρίως με ήδη νεκρά ζώα (θνησιμαία), αν και θεωρείται καλά εξοπλισμένος ως θηρευτής, ενώ επίσης έχουν και αλλοπρόσαλλη στρατηγική όταν κυνηγούν, καθώς εμφανίζονται μπροστά στο θήραμα και επιχειρούν να το τρομοκρατήσουν με θορύβους.