Καταστροφές, φωτιές σε κάθε γωνιά, μάχες με την αστυνομία, εκατοντάδες συλλήψεις, ένας νεκρός, εκατοντάδες τραυματίες. Η κινητοποίηση των «κίτρινων γιλέκων» έχει πάρει διαστάσεις εμφυλίου και ο Μακρόν μοιάζει ανήμπορος να καταστείλει την οργή τους και να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που θέλει. Ή όπως ειρωνικά το έθεσε ένας δημοσιογράφος του NBC, ο Μακρόν καταλαβαίνει για άλλη μια φορά ότι οι Γάλλοι δεν αντιδρούν καλά στις μεταρρυθμίσεις. Ποιοι είναι όμως και τι ζητούν οι δεκάδες χιλιάδες Γάλλοι που φορούν κίτρινα γιλέκα;
Το κίνημα ξεκίνησε τον περασμένο μήνα ως αντίδραση στις αυξήσεις των φόρων στα καύσιμα αυτοκινήτων, με τους πολίτες που ζουν σε μικρές πόλεις και στην ύπαιθρο να αντιλαμβάνονται την αύξηση ως μεροληπτική προς όφελος των κατοίκων των μεγάλων πόλεων. Ο ισχυρισμός τους βασίζεται στο ότι ο μόνος τρόπος να περιοριστεί το κόστος ζωής ενός Γάλλου που ζει στο Παρίσι είναι να μετακομίσει στα περίχωρα, όπου οι τιμές των ακινήτων είναι πολύ χαμηλότερες, αλλά όπου οι εργαζόμενοι πρέπει να βασίζονται στο αυτοκίνητο τους για να φτάσουν στην εργασία τους, επομένως οι νέοι φόροι «χτυπάνε» περισσότερο αυτούς που έχουν ήδη ζοριστεί.
Για τους αγροτικούς εργάτες και αυτούς που ζουν σε μακρινά μικρά χωριά στην καρδιά της Γαλλίας, ένα αυτοκίνητο είναι ακόμη πιο ξεκάθαρα μια αναγκαιότητα.
Οι αλλαγές, οι οποίες θα εισαχθούν την 1η Ιανουαρίου, θα αυξήσουν το φόρο στο ντίζελ κατά 6,5 σεντς, ενώ ο φόρος στη βενζίνη θα αυξηθεί κατά 2,9 σεντς.
Τελικά όμως, το μήνυμα μοιάζει να είναι ευρύτερο από την κατάργηση του φόρου στα καύσιμα, καθώς πλέον οι «Gilets jaunes» ζητούν όλο και πιο επίμονα την παραίτηση του Γάλλου Προέδρου, ενώ δεν λείπουν και οι επιθέσεις μερίδας διαδηλωτών σε σύμβολα της Γαλλίας, όπως στην Αψίδα του Θριάμβου και άλλα μνημεία. Πολλοί από τους διαδηλωτές παραπονιούνται ότι πληρώνουν υψηλή φορολογία και έχουν υψηλές κρατήσεις για δημόσιες υπηρεσίες χαμηλού επιπέδου και περιορισμένων δυνατοτήτων, ενώ άλλοι καλούν τον Μακρόν να καταργήσει τον συγκεκριμένο φόρο και να επιβάλλει υψηλότερους φόρους στους πλούσιους της χώρας.
Έχουν γίνει γνωστοί ως οι διαδηλωτές με τα «κίτρινα γιλέκα» επειδή φορούν τα γιλέκα που είναι υποχρεωμένοι να έχουν στα αυτοκίνητά τους όλοι οι οδηγοί στη Γαλλία.
“Στη Γαλλία, όποιος έχει εισόδημα μεταξύ 26.000-72.000 ευρώ φορολογείται με 30%.”
Ο ειδικός επί της γαλλικής πολιτικής, αναλυτής Famke Krumbmüller, ανέφερε στο NBC ότι τα «κίτρινα γιλέκα» αντιπροσωπεύουν τη λευκή μεσαία τάξη, την ξεχασμένη τάξη της Γαλλίας Βλέπουν το κόστος ζωής να αυξάνεται και νιώθουν ότι η πολιτική ελίτ τους έχει ξεχάσει».
Το βέβαιο είναι ότι είναι πολλοί. Στις 17 Νοεμβρίου συμμετείχαν σε διαδήλωση στο Παρίσι 280.000 «κίτρινα γιλέκα» και ο αριθμός τους στις διαδηλώσεις που ακολούθησαν δεν έπεσε ποτέ κάτω από 90.000.
Τι σχέση έχουν τα συνδικάτα με τα «κίτρινα γιλέκα»;
Το κίνημα διοργανώνεται κυρίως μέσω διαφόρων γκρουπ στο facebook και από hashtag που γίνονται trend στο twitter.
Όπως λέει ο καθηγητής διεθνών σχέσεων του LSE, Joseph Downing, μία τέτοια προσέγγιση είναι ένα νέο φαινόμενο στη γαλλική κοινωνία, που είναι ιστορικά συνδεδεμένη με τα συνδικάτα και την κεντρική οργάνωση διαμαρτυριών από αυτά. Από την άλλη ο Krumbmüller υποστηρίζει ότι το γεγονός ότι το κίνημα δεν έχει οργανωθεί από τα συνδικάτα δείχνει ότι αντιπροσωπεύει μια ευρύτερη πληθυσμιακή ομάδα.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση που έγινε για λογαριασμό της γαλλικής εφημερίδας Figaro , σχεδόν 8 στους 10 Γάλλους στηρίζουν τις διαμαρτυρίες των «κίτρινων γιλέκων».
Είναι αναμεμειγμένη η ακροδεξιά;
Ο υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας Κριστόφ Καστανέ, είχε πει την περασμένη βδομάδα ότι η ακροδεξιά ηγέτιδα του Εθνικού Μετώπου, Μαρίν Λεπέν, ενθάρρυνε τους υποστηρικτές της να διαμαρτυρηθούν στα Ιλίσια Πεδία. Η ίδια, από την άλλη, έχει πει ότι υποστηρίζει το κίνημα αλλά καταδικάζει τη βία.
Δεν είναι λίγα τα ρεπορτάζ από τη γαλλική πρωτεύουσα που επισημαίνουν ότι στις κινητοποιήσεις παρεισφρύουν ακροδεξιά στοιχεία, τα οποία είναι και αυτά που πρωταγωνιστούν στα βίαια επεισόδια.
Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται ανησυχητικό προμήνυμα η δημοσκόπηση του Ifop που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο και έδειξε ότι το κόμμα της Λεπέν προηγείται του κόμματος του Μακρόν στην πρόθεση ψήφου για τις ευρωεκλογές του Μαΐου.
Και ο Μακρόν τι κάνει για όλα αυτά;
Η γαλλική κυβέρνηση επιχείρησε την Παρασκευή να διαπραγματευτεί με το κίνημα, αλλά μόνο δύο από τους οκτώ προσκεκλημένους αντιπροσώπους πήγαν στη συνάντηση με τον Γάλλο πρωθυπουργό, Εντουάρντ Φιλίπ. Ένας από τους δύο δε, αποχώρησε αμέσως όταν του είπαν ότι απαγορεύονται οι κάμερες μέσα στη συνάντηση.
Ο μοναδικός εκπρόσωπος των «κίτρινων γιλέκων», που παρέμεινε στη συνάντηση, δήλωσε ότι οι δύο εκπρόσωποι που είχαν εμφανιστεί είχαν δεχτεί «φυσικές και λεκτικές απειλές» από άλλους διαδηλωτές, μερικοί από τους οποίους αντιτάσσονται στο διορισμό ηγετών του κινήματος, όπως αναφέρει η thejournal.
Μιλώντας στο περιθώριο της συνόδου κορυφής των G20 στην Αργεντινή την Παρασκευή, ο Εμανουέλ Μακρόν είπε ότι κατανοεί «τη δικαιολογημένη οργή, την ανυπομονησία και την ταλαιπωρία ορισμένων ανθρώπων» και ζήτησε περισσότερο χρόνο για να συνεχιστούν οι διαβουλεύσεις σχετικά με το πώς μπορεί να μετατρέψει τη Γαλλία σε οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα χωρίς να τιμωρούνται οι φτωχοί.
Ωστόσο, προειδοποίησε επίσης ότι τα μέτρα που θα ανακοινωθούν τις προσεχείς εβδομάδες και μήνες δεν θα είναι «υποχώρηση» από την πολιτική του.
Μιλώντας για τις βίαιες διαδηλώσεις του Παρισιού που έχουν προκαλέσει τον τραυματισμό δεκάδων ανθρώπων, ο πρόεδρος είπε το βράδυ του Σαββάτου: «Οι δράστες αυτής της βίας που έχει προκαλέσει χάος, προδίδουν αυτά που ισχυρίζονται ότι πρεσβεύουν. Θα έρθουν αντιμέτωποι με τις ευθύνες τους και τη δικαιοσύνη. Θα σέβομαι πάντα τις διαμαρτυρίες και τις αντιρρήσεις, αλλά δεν θα αποδεχθώ ποτέ τη βία».