«Ποιός, ἂν κραύγαζα, θὰ μ᾿ ἄκουγε ἀπ᾿ τῶν ἀγγέλων τὶς τάξεις;
Κι ἂν ἀκόμα ὑποθέσουμε πὼς ἕνας μ᾿ ἔσφιγγε
ξαφνικὰ πάνω στὴν καρδιά του: ἀπ᾿ τὴν κραταιότερη ὕπαρξή του
θὰ ἔσβηνα. Κι αὐτὸ γιατὶ ἡ ὡραιότητα δὲν εἶναι παρὰ
ἡ ἀρχὴ τοῦ τρομεροῦ ποὺ μόλις τὴν ἀντέχουμε
καὶ τὴ θαυμάζουμε τόσο γιατὶ ἀποστέργει γαλήνια
νὰ μᾶς καταστρέψει. Τρομερὸς εἶναι ὁ κάθε ἄγγελος.
Κι ἔτσι συγκρατιέμαι καὶ δὲν ἀφήνω ν᾿ ἀνεβεῖ ἀπὸ μέσα μου
τὸ κάλεσμα λυγμοῦ σκοτεινοῦ. Ἄχ, σὲ ποιόν θὰ μπορούσαμε
νὰ καταφύγουμε ἀλήθεια; Μήτε στὸν ἄγγελο μήτε στὸν ἄνθρωπο
καὶ τὰ ζῶα τὰ ἐφευρητικὰ βλέπουν κιόλας
πὼς δὲν ἔχουμε πολλὴ σιγουριὰ στὸν ἑρμηνευμένο κόσμο.
Ἴσως μᾶς μένει ἀκόμα ἕνα δέντρο στὴν πλαγιὰ
γιὰ νὰ τὸ βλέπουμε κάθε μέρα∙ μᾶς μένει ὁ χτεσινὸς δρόμος
καὶ ἡ κακομαθημένη πίστη μιᾶς συνήθειας,
ποὺ τῆς ἄρεσε νὰ εἶναι κοντά μας κι ἔτσι ἔμεινε καὶ δὲν ἔφυγε…»
Ράϊνερ Μαρία Ρίλκε: Τα Ελεγεία του Ντουίνο
Απόσπασμα από ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΛΕΓΕΙΟ
Το βιβλίο Ράϊνερ Μαρία Ρίλκε: Τα Ελεγεία του Ντουίνο, από όπου και το απόσπασμα που παραθέσαμε, χωρίζεται σε τρία μέρη.
Στο πρώτο μέρος παρουσιάζονται σε δίγλωσση έκδοση τα Ελεγεία του Ντουίνο, το σπουδαιότερο κατά γενική ομολογία από όλα τα ποιητικά έργα του Ρίλκε.
Στο δεύτερο μέρος περιλαμβάνονται δέκα επιλεγμένα κείμενα του Ρίλκε, τα οποία σχολιάζουν με άμεσο ή έμμεσο τρόπο τα Ελεγεία του Ντουίνο. Τα δέκα κείμενα μεταφράζονται στην πλειονότητά τους για πρώτη φορά στα ελληνικά. Ακολουθούν εμπεριστατωμένα και εκτενή σχόλια του μεταφραστή που σκοπό έχουν να φωτίσουν τα Ελεγεία του Ντουίνο.
Το τρίτο μέρος, το δοκίμιο «Απογύμνωση», που γράφτηκε ειδικά για την παρούσα έκδοση, είναι μια ερμηνευτική σπουδή, μια στοχαστική ανάγνωση που ζητά να εμβαθύνει ακόμα περισσότερο στα Ελεγεία του Ντουίνο και σε εκείνες τις βασικές αρχές, η γνώση των οποίων μάς επιτρέπει να προχωρήσουμε στην κατανόηση ολόκληρου του έργου τού Ρίλκε.
Η έκδοση που κυκλοφορεί με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από την ολοκλήρωση των Ελεγείων τού Ντουίνο, πλαισιώνεται με αναλυτικό Χρονολόγιο όπου περιλαμβάνονται πλήθος άγνωστα στοιχεία από τη ζωή και το έργο του Ρίλκε, Βιβλιογραφία, άγνωστες φωτογραφίες και χειρόγραφα του ποιητή.
Την αληθινή ζωή αναζητά ο Ρίλκε, αυτήν που χάνουμε στη φλυαρία και την κοινοτοπία τής καθημερινότητας. Την αληθινή ζωή που χαρίζει δύναμη και ανάταση ώστε μια μέρα να φτάσουμε στην μέγιστη εμπειρία: στην ακραία και απόκρημνη εμπειρία τού θανάτου. Να μπορέσουμε να δούμε, χωρίς φόβο και αγωνία, τη σκοτεινή πλευρά της ζωής, αυτήν που αποφεύγουμε να κοιτάξουμε ώστε μια μέρα να αντέξουμε τη σκληρότητά της και να κατανοήσουμε το ένα, μεγάλο και βαθύ μυστικό: Πως ζωή και θάνατος συναποτελούν τη μία ακέραιη, ακατάλυτη ενότητα.
Ράϊνερ Μαρία Ρίλκε – Τα Ελεγεία του Ντουίνο.
Μετάφραση, Σχόλια, Ερμηνευτική σπουδή: Θανάσης Λάμπρου, Εκδόσεις Αρμός, 2022
***
Θανάσης Λάμπρου
συγγραφέας ‒μεταφραστής