«Oμορφος» (guapo), «χαρισματικός», «φωτογενής» είναι μερικοί μόνο από τους χαρακτηρισμούς που αποδίδονται στον νέο πρωθυπουργό της Ισπανίας, τον σοσιαλιστή Πέδρο Σάντσεθ.
Ο Σάντσεθ κέρδισε το στοίχημα με την πρόταση μομφής που υπέβαλε κατά του Ισπανού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι.
Ένα «παράτολμο στοίχημα» ωστόσο, σύμφωνα με τον καθηγητή Πολιτικών Επιστημών του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Μαδρίτης Φερνάντο Βαγιεσπίν, ο οποίος σχολίασε ότι «η τύχη είναι εκείνη που του δίνει την ευκαιρία να παίξει έναν κεντρικό ρόλο».
Μέχρι να του χαμογελάσει η τύχη, το Σοσιαλιστικό Κόμμα παρέμενε ”στο περιθώριο, μακριά από την πρώτη γραμμή του πολιτικού διαλόγου”, που περιελάμβανε το Λαϊκό Κόμμα, τους κεντροδεξιούς Ciudadanos και τους αριστερούς Podemos.
Η νίκη του ηγέτη του PSOE επί του εχθρού του από τα παλιά, του Ραχόι, έχει αξία και για άλλους λόγους: ο 46χρονος πρώην καθηγητής Οικονομικών δεν είναι πλέον βουλευτής, αφού παραιτήθηκε από την ηγεσία του κόμματός του προ διετίας για την άρνησή του να διευκολύνει την επιστροφή του Ραχόι στο αξίωμα ύστερα από δύο εκλογικές αναμετρήσεις. Τα μισά μέλη της εκτελεστικής επιτροπής του PSOE στασίασαν εναντίον του Σάντσεθ προκαλώντας την παραίτησή του τον Οκτώβριο του 2016.
Ο Σάντσεθ εγκατέλειψε το θώκο του ξεκινώντας μια περιοδεία στη χώρα για να επανασυνδεθεί με τους δυσαρεστημένους σοσιαλιστές: «Την Δευτέρα θα μπω στο αυτοκίνητό μου και θα ταξιδέψω σε όλη την Ισπανία για να ακούσω εκείνους που δεν έχουν ακουστεί, την βάση του κόμματος και τους αριστερούς ψηφοφόρους», είπε ξεκινώντας και η περιοδεία του απέδωσε αφού επτά μήνες αργότερα, τον Μάιο του 2017, έκανε θεαματική επιστροφή διεκδικώντας και πάλι τα ηνία των σοσιαλιστών και επικρατώντας της βασικής του αντιπάλου, της Σουζάνα Ντίαθ.
«Ο επικήδειος της εποχής Ραχόι»
«Το ναι στην πρόταση μομφής δεν είναι ναι στο PSOE, αλλά στη δημοκρατία». Με τα λόγια αυτά παρακίνησε από το βήμα της Βουλής τους αιρετούς όλων των κομμάτων να απαντήσουν σε μια απλή ερώτηση: «Μπορεί να παραμείνει στη θέση του πρωθυπουργού ο Μαριάνο Ραχόι αφότου έγινε γνωστή η καταδικαστική απόφαση στην υπόθεση που αφορά το κύκλωμα παράνομης χρηματοδότησης του δεξιού Λαϊκού Κόμματος;». «Η απάντηση», συνέχισε, «πρέπει να είναι ναι ή όχι. Δεν υπάρχει τίποτα ενδιάμεσο».
«Η απομόνωσή σας, κ. Ραχόι, είναι ο επικήδειος μιας πολιτικής εποχής―της δικής σας―η οποία έχει ήδη τελειώσει», έλεγε ο 46χρονος την Πέμπτη στη Βουλή. «Ανήκετε στο παρελθόν, η χώρα αυτή είναι έτοιμη να γυρίσει σελίδα και η Ισπανία θα πρέπει να κοιτάζει άφοβα το μέλλον».
Και ο Σάντσεθ δικαιώθηκε. Η πρόταση μομφής υπερψηφίστηκε με 180 ψήφους, ο Ραχόι αποχωρεί έπειτα από έξι χρόνια στην εξουσία και ο Σάντσεθ γίνεται ο πρώτος ισπανός πολιτικός που απομακρύνει πρωθυπουργό μέσω ψήφου εμπιστοσύνης. Και μάλιστα τον Ραχόι, ο οποίος έχει επιβιώσει έπειτα από πολλές κρίσεις.
«Ο Πέδρο Σάντσεθ θα μείνει στην ιστορία ως ο Ιούδας της ισπανικής πολιτικής σκηνής», δήλωσε πρόσφατα ο Φερνάντο Μαρτίνεθ-Μάγιο του Λαϊκού Κόμματος.
Από την πλευρά του ο Ραχόι τον κατηγόρησε από το βήμα της Βουλής για «οπορτουνισμό στην υπηρεσία της προσωπικής του φιλοδοξίας».
Αλλά και η εφημερίδα El Mundo με τίτλο «ένας ηγέτης που τον έχει κατασπαράξει η φιλοδοξία» τον παρουσίασε μέσα από σκίτσο της να επαναλαμβάνει την ομιλία του στη βουλή μπροστά σε έναν καθρέφτη.
«Είθε να ψηφίσουν ναι όσοι θέλουν να μετακομίσω σε ένα σπίτι με κήπο 58.000 τμ, γήπεδο του τένις, σεφ και μπάτλερ», γράφει η λεζάντα του σκίτσου αναφερόμενη στην πρωθυπουργική κατοικία.
Ο Ραχόι τον κατηγόρησε ότι χρησιμοποίησε την πρόταση μομφής για να εισέλθει στην κυβέρνηση χωρίς να έχει εκλεγεί. «Ο κ. Σάντσεθ ανυπομονεί να γίνει πρωθυπουργός χωρίς να πάει στην κάλπη γιατί ακόμη και τα παιδιά γνωρίζουν ότι δεν πρόκειται να κερδίσει εκεί».
Μιλώντας για τύχη, το ισπανικό Σύνταγμα χαμογελάει σε όσους δεν είναι εκλεγμένοι: οι επίδοξοι πρωθυπουργοί χρειάζεται μόνο να είναι Ισπανοί και άνω των 18 ετών.
Την τύχη πάντως θα την χρειαστεί καθώς η θητεία του αναμένεται να είναι ταραχώδης. Η κυβέρνησή του προφανώς θα κληθεί να συμβιβάσει τις πολυάριθμες και διαφορετικές απαιτήσεις των κομμάτων που υποστήριξαν την πρόταση μομφής καθώς προετοιμάζεται για τις εκλογές που υποσχέθηκε.
Θα κληθεί ακόμη να αντιμετωπίσει το καταλανικό ζήτημα, κάτι το οποίο περιγράφεται συχνά ως η χειρότερη πολιτική κρίση που σημειώνεται στην Ισπανία μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας έπειτα από τον θάνατο του Φράνκο πριν από τέσσερις δεκαετίες.
Ωστόσο, ο Σάντσεθ έχει διαμηνύσει πως θα τηρήσει τον προϋπολογισμό Ραχόι, με στόχο την αύξηση των επενδύσεων στη Χώρα των Βάσκων και τις στοχευμένες αλλαγές σε μισθούς και συντάξεις. Επίσης έχει επιδείξει προθυμία να συνεργαστεί με την καταλανική κυβέρνηση, σε αντίθεση με το Λαϊκό Κόμμα το οποίο είχε κατηγορηθεί για τους κακούς χειρισμούς του στο ζήτημα.
Μπασκετμπολίστας με έφεση στις ξένες γλώσσες
Ο Πέδρο Σάντσεθ γεννήθηκε στη Μαδρίτη το 1972. Γόνος ευκατάστατης οικογένειας―ο πατέρας του ήταν επιχειρηματίας και η μητέρα του δημόσιος υπάλληλος― εντάχθηκε στους κόλπους του PSOE το 1993.
Σπούδασε Οικονομικά και Διοίκηση Επιχειρήσεων, πήρε το πρώτο από τα τρία μεταπτυχιακά του στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών και εργάστηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το 1999 υπηρέτησε ως προσωπάρχης του ύπατου εκπροσώπου του ΟΗΕ στη Βοσνία στη διάρκεια του πολέμου στο Κόσοβο.
Στη συνέχεια εργάστηκε ως σύμβουλος ξένων επιχειρήσεων, οικονομικός σύμβουλος στην εκτελεστική επιτροπή του Σοσιαλιστικού Κόμματος και πέντε χρόνια ως δημοτικός σύμβουλος της αντιπολίτευσης στη Μαδρίτη (2004-2009) και στη συνέχεια εισήλθε στο κοινοβούλιο επί πρωθυπουργίας Θαπατέρο.
Διετέλεσε βουλευτής μεταξύ 2009-2011, οπότε έχασε την έδρα του και δύο χρόνια αργότερα επέστρεψε στο κοινοβούλιο και εξελέγη πρόεδρος του PSOE το επόμενο έτος.
Παντρεμένος και πατέρας δύο κοριτσιών, ο Σάντσεθ είναι δεινός παίκτης και φίλαθλος του μπάσκετ και ―σε αντίθεση με τον Ραχόι―έχει έφεση στις ξένες γλώσσες. Όπως λέει ο ίδιος, η θητεία του στο εξωτερικό τον βοήθησε να τελειοποιήσει τα αγγλικά και τα γαλλικά του.
«Ο Σάντσεθ είναι ένας τολμηρός πολιτικός, αλλά δεν είναι ιδιαίτερα διορατικός και βλέπει περισσότερο βραχυπρόθεσμα», σύμφωνα με τον Βαγιεσπίν. Αν σε αυτό προστεθούν και τα καυτά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει, τότε μάλλον το ταξίδι του μέλιτος θα είναι σύντομο.
(Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Guardian)