«Πολεμικά» μέτρα για τον αόρατο πόλεμο της πανδημίας

Αξιοποίηση δημόσιας ακίνητης περιουσίας για ΜΕΘ, επαναπατρισμός των Ελλήνων γιατρών, εθνική συνέση και συνεργασία του πολιτικού κόσμου.
|
Open Image Modal
LOUISA GOULIAMAKI via Getty Images

Κρίσιμη είναι η κατάσταση στη χώρα με μια ”Ασφυξία” να μαίνεται στα νοσοκομεία της Β. Ελλάδας. Η πληρότητα στις ΜΕΘ αγγίζει το 100% και οι κλίνες στα νοσοκομεία είναι ένα είδος πολυτελείας στις μέρες μας. 

Η δημόσια υγεία βάλλεται βάναυσα από το δεύτερο κύμα της πανδημίας και από τις αδιέξοδες πολιτικές της κυβέρνησης η οποία παρόλο που είχε εις γνώση πως το δεύτερο κύμα ήταν προ των πυλών, δεν κατασκεύασε αρχιτεκτονικά ένα ουσιαστικό στρατηγικό σχέδιο για την ενίσχυση του δημοσίου συστήματος υγείας με την δημιουργία νέων κλινών και την ανάπτυξη του υγειονομικού προσωπικού στο σύνολο της επικράτειας. 

Το υγειονομικό σύστημα καταρρέει, οι κλίνες ΜΕΘ είναι είδος προς εξαφάνιση ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα, τα νοσοκομεία έχουν πληρότητα 100% από την Δράμα στις Σέρρες μέχρι την Θεσσαλονίκη ενώ ήδη πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες αεροδιακομιδές σε νοσοκομείο της Αθήνας. Το σύστημα των αεροδιακομιδών από μόνο του δεν αποτελεί εγγύηση βελτίωσης της κατάστασης καθώς είναι θέμα ημερών να καταρρεύσουν και τα νοσοκομεία Αθηνών. Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας υπάρχουν 930 κλίνες ΜΕΘ σε όλη την επικράτεια κάτι το οποίο έρχεται σε αντίθεση με όσα παρουσίασε η ΠΟΕΔΗΝ, η οποία κάνει λόγο για μόλις 607 ΜΕΘ.

Κατά καιρούς έχουν ακουστεί διάφορες προτάσεις για δημιουργία κλινών έκτακτης ανάγκης στο Βελλίδειο σε περίπτωση που η κατάσταση εκτροχιαστεί ακόμα περισσότερο. Η σκέψη είναι να διαμορφωθεί ο χώρος, έτσι ώστε να είναι σε θέσει να υποδεχθεί ήπια περιστατικά που δεν χρίζουν μηχανικής υποστήριξης, όπως για παράδειγμα ασθενών που χρειάζονται παροχή οξυγόνου. 

Ζούμε μια εποχή άτυπου πολέμου και ακριβώς για αυτόν τον λόγο πρέπει να παρθούν άμεσα πολιτικές αποφάσεις για αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων μέσων και πόρων για την διασφάλιση της Δημόσιας υγείας και τις επιβίωσης των συμπολιτών μας. 

Ο ενιαίος φορέας κοινωνικής ασφάλισης διαθέτει μεγάλη ακίνητη περιουσία που ξεπερνάει στο σύνολο της επικράτειας τα 1.126 κτίρια την ίδια στιγμή που νοικιάζει από ιδιώτες κτίρια για την στέγαση των υπηρεσιών.

Συγκεκριμένα στον Νομό Θεσσαλονίκης, το ΕΦΚΑ δηλώνει πως διαθέτει 37 ακίνητα. Από αυτά τα 13 έχουν ιδιοχρησία, τα υπόλοιπα τα μισθώνει είτε τα παραχωρεί και 8 εξ’αυτών παραμένουν αναξιοποίητα. Σε ένα πλαίσιο εθνικής στρατηγικής καταπολέμησης της πανδημίας, θα μπορούσε το Ελληνικό κράτος να κάνει μια αξιολόγηση των κτιρίων αυτών ώστε να αξιοποιηθούν για την υποδοχή ήπιων περιστατικών τα οποία δεν χρήζουν παροχή μηχανικής υποστήριξης. 

Είχαμε μπροστά μας μια υγειονομική κρίση που είχε να δει η ανθρωπότητα περίπου εκατό χρόνια, αυτό η κυβέρνηση και κάθε κυβέρνηση το γνώριζε καθώς οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και μήνες. Η περιχαράκωση του συστήματος υγείας αποτελείται από υποδομές, εξοπλισμό και προσωπικό.

Σε επίπεδο Υποδομών όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, υπάρχουν διαθέσιμα κτίρια στην κατοχή του Ελληνικού κράτους που θα μπορούσαν από τον Μάρτιο ακόμα να συντηρηθούν και να αξιοποιηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση ώστε να μην καταρρεύσει το σύστημα όπως και ήδη έγινε. 

Αναφορικά με τις ΜΕΘ ο ΠΟΥ αναφέρει ότι είναι απαραίτητο το 8-12% των νοσοκομειακών κλινών να είναι ΜΕΘ. Η χώρα μας έχει κάτω από 2%. Στα ιδιωτικά θεραπευτήρια αγγίζει το 8% φτάνοντας τις 1500 κλίνες ΜΕΘ. Ακόμα όμως και με αυτά τα νούμερα είμαστε από τους τελευταίους στην Ευρώπη κάτι που σημαίνει ακόμα και αν μειωθούν οι γενικές κλίνες, οι εντατικές πρέπει να αυξηθούν. Όσο λιγότερες είναι οι κλίνες ΜΕΘ τόσο μεγαλύτερη είναι η θνησιμότητα στους ασθενείς που νοσηλεύονται σε αυτές.

Σε επίπεδο υγειονομικού προσωπικού δεν νοείται να είμαστε στην καρδιά του δεύτερου κύματος της πανδημίας και εντελώς εκπρόθεσμα να ρίχνουμε κροκοδείλια δάκρυα εγκαλώντας ιδιώτες να πάρουν θέση μάχης την ύστατη στιγμή στο δημόσιο σύστημα υγείας. Δεν νοείται να μπαίνουν σε καραντίνα οι ασθενείς, αλλά όχι οι εργαζόμενοι γιατί δεν έχουν αντικαταστάτες. Αυτό έπρεπε να είχε προβλεφθεί μήνες πριν με πραγματικά κίνητρα μονιμότητας στο δημόσιο ώστε να αισθανθούν και οι γιατροί και νοσηλευτές πως δεν θα χρησιμοποιηθούν εργαλειακά από την κυβέρνηση και μετά την κρίση του Covid-19 δεν θα επιστρέψουν στην εποχή ανασφάλειας. 

Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι την τελευταία δεκαετία ένα υπέρογκο ποσοστό γιατρών και νοσηλευτών έφυγε από την χώρα μας λόγω της οικονομικής κρίσης όπως και της στοχοποίησης του ιατρικού προσωπικού ως ”σπατάλη” στα χρόνια της κρίσης. 

Με βάση τα στοιχεία του Ιατρικού Συλλόγου της Αθήνας πάνω από 17.500 είναι οι Έλληνες γιατροί που δουλεύουν πλέον σε άλλες χώρες. 

Κατά τη διάρκεια του 31ου Πανελληνίου Συνεδρίου Χειρουργικής επισημάνθηκε προφητικά από καθηγητές του ΕΚΠΑ, όπου κυρίαρχο θέμα ήταν η εκπαίδευση και η προοπτική των νέων χειρουργών στην Ελλάδα, πως η υποαπασχόληση, οι χαμηλές αποδοχές, η μεγάλη αναμονή για ειδικότητα και η μετανάστευση της νέας γενιάς των χειρουργών στο εξωτερικό σε βαθμό ανησυχητικό, είναι το βασικό πρόβλημα της ιατρικής.

Σήμερα ήρθε το πλήρωμα του καιρού και η κυβέρνηση πρέπει να πάρει μια γενναία απόφαση και να προσπαθήσει να επαναπατρίσει τους γιατρούς που έφυγαν στο εξωτερικό παρέχοντας τους κίνητρα όπως καλά αμειβόμενη εργασία και μονιμότητα στο δημόσιο. 

Οι ειδικευόμενοι γιατροί διαχρονικά από το κράτος μας αντιμετωπίζονται ως εκπαιδευόμενοι ενώ στην πραγματικότητα είναι γιατροί, έτοιμοι επιστήμονες, δεν είναι μαθητευόμενοι και αυτή η συμπεριφορά, οι μειώσεις μισθών αποτέλεσε στο να γίνει το brain drain και νέοι γιατροί να μεταναστεύσουν σε άλλες χώρες για εργασία. 

Παράλληλα πρέπει να καταρτιστεί ένα εθνικό σχέδιο για την επόμενη ημέρα αναφορικά με τις συνθήκες της εκπαίδευσης.

Πρέπει να γίνει πλήρης ανάπτυξη των δημόσιων δομών που θα εμπλακούν στην εκπαίδευση των νέων γιατρών. Να ανοίξουν κατά αυτόν τον τρόπο νέες θέσεις ειδικότητας σε όλα τα επίπεδα (Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια, Τριτοβάθμια), ώστε να απορροφάται το σύνολο των νέων γιατρών. Είναι η βελτίωση και ο εκσυγχρονισμός του εξοπλισμού των κλινικών και των εργαστηρίων.

Σε επίπεδό εξοπλισμού κάνεις δεν μπορεί να παραβλέψει το γεγονός ότι σωματείο εργαζομένων νοσοκομείου αναγκάστηκε να αγοράσει ένα μηχάνημα High Flow αξίας 5.000 ευρώ για την υποστήριξη εργαζόμενου που νοσεί με κορονοϊό και βρίσκεται ένα βήμα πριν από τη διασωλήνωση. 

Ο απαρχαιωμένος εξοπλισμός και τα ασυντήρητα μηχανήματα οδηγούν καθημερινά στο κλείσιμο όλο και περισσότερων κρεβατιών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να χάνονται ανθρώπινες ζωές. Αναλογικά με τον πληθυσμό μας, σε μια αντίστοιχη περιοχή της Κεντρικής Ευρώπης είτε της Αμερικής θα έπρεπε να διαθέτουμε κατ ελάχιστο 3.000 κλίνες εντατικής και 4.600 αναπνευστήρες, ενώ διαθέτουμε μόλις και μετά βίας 650 κλίνες και 700 αναπνευστήρες. 

Επί της παρούσης υπάρχουν τουλάχιστον 154 κλίνες ΜΕθ κλειστές στη χώρα. Κάθε κλίνη νοσηλεύει περίπου για 13 ημέρες περίπου 30 ασθενείς το χρόνο. Επομένως εάν λειτουργούσαν και οι 154 κλίνες που είναι κλειστές θα μπορούσαν να νοσηλευτούν 4620 ασθενείς σε ένα χρόνο.  

Η χώρα μας χρειάζεται άμεσα  τουλάχιστον τετραπλασιασμό των κλινών ΜΕΘ για να φτάσει περίπου τον μέσο όρο στην Ευρώπη. Με βάση τα Ευρωπαϊκά δεδομένα, μια ΜΕΘ βαρέως πασχόντων χρειάζεται εξαπλάσιο αριθμό νοσηλευτών από τον αριθμό των κλινών. Για λιγότερο βαριά περιστατικά υπάρχει και η αναλογία 4 προς 1. Στη χώρα μας βαριά και ελαφρότερα περιστατικά εξυπηρετούνται από μια αναλογία 3 προς 1. Έτσι μειώνεται η αποδοτικότητα των ΜΕΘ και αυξάνεται το κόστος λειτουργίας. Η χαμηλή αναλογία προσωπικού προς κλίνες διπλασιάζει σχεδόν τις λοιμώξεις στους ασθενείς της ΜΕΘ, τριπλασιάζοντας το κόστος νοσηλείας αφού ο ασθενής παραμένει στη μονάδα περισσότερες μέρες.

Με βάση τον ΠΟΥ είναι απαραίτητο το 8-12% των νοσοκομειακών κλινών να είναι ΜΕΘ. Η χώρα μας έχει κάτω από 2%. Στα ιδιωτικά θεραπευτήρια αγγίζει το 8% φτάνοντας τις 1500 κλίνες ΜΕΘ. Ακόμα όμως και με αυτά τα νούμερα είμαστε από τους τελευταίους στην Ευρώπη και αυτό που πρέπει να κατανοήσει η κυβέρνηση είναι πως όσο λιγότερες είναι οι κλίνες ΜΕΘ τόσο μεγαλύτερη είναι η θνησιμότητα στους ασθενείς που νοσηλεύονται σε αυτές διότι ο χρόνος διαμονής σε αυτές παίζει κομβικό ρόλο.

Το κόστος κατασκευής μιας ΜΕΘ αγγίζει τα 100.000 ευρώ, σε περίπτωση που θέλουμε να αγγίξουμε τα ευρωπαϊκά δεδομένα σε επίπεδα αναλογίας ΜΕΘ με βάση τον πληθυσμό μας τότε πρέπει από 670 ΜΕΘ που έχει εν λειτουργία η χώρα μας σήμερα, να κατασκευάσει επιπλέον 3.000 κλίνες αυτό σημαίνει πως το ποσό δεν ξεπερνάει τα τριακόσια εκατομμύρια ευρώ, ένα ποσό το οποίο συσχετικά με την ενίσχυση των εξήντα δισεκατομμύριων που λάβαμε ως ενίσχυση από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα εξαιρετικά μικρό ποσό πόσο μάλλον όταν η ενίσχυση αυτή αφορά την αντιμέτωπη της πανδημίας. 

Συμπερασματικά η χώρα μας βιώνει έναν ανηλεή υγειονομικό πόλεμο ο οποίος δεν φαίνεται να τελειώνει σύντομα, με θύματα τους φίλους μας, του συγγενείς και τις οικογένειες μας.  

Τα εθνικά θέματα απαιτούν εθνική σύνεση, συναίνεση και συνεννόηση μεταξύ των κομμάτων οπότε οφείλει ο πολιτικός κόσμος με αίσθημα κοινωνικής ευθύνης, με ωριμότητα, ομόνοια και με γνώμονα το κοινό καλό, να ενωθεί και να προσπεράσει ιδιοτέλειες και μικροπολιτικές σκοπιμότητες ώστε να ξεπεράσουμε όλοι μαζί αυτό τον σκόπελο που ταλανίζει την κοινωνία μας.