«Στο ευρωπαϊκό σύστημα, η επιστήμη καθοδηγεί την έγκριση των εμβολίων. Οχι η πολιτική. Αυτό το κύμα αμφιβολιών για την AstraZeneca βάζει τον EMA στο επίκεντρο, αλλά για την Κομισιόν υπάρχει μόνο ένας τρόπος, αυτός του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων. Βασίζουμε την πολιτική μας στην επιστήμη. Αυτός είναι ο ευρωπαϊκός τρόπος».
Αυτά δήλωσε με κατηγορηματικό τρόπο ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής της ΕΕ, Μαργαρίτης Σχοινάς, σε συνέντευξη του στο ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων ANSA, δίνοντας ηχηρή απάντηση στο θόρυβο που έχει ξεσπάσει αναφορικά με το εμβόλιο του πανεπιστημίου της Οξφόρδης κατά του κορονοϊού.
«Η υπηρεσία δημιουργήθηκε έτσι ώστε τα κράτη να ακολουθούν τη γνώμη της, όχι το αντίστροφο. Προς το παρόν, ο EMA διατηρεί την αρχική του γνώμη» πρόσθεσε ο Μ.Σχοινάς, ξεκαθαρίζοντας ότι η διανομή τριακόσιων εκατ. δόσεων του εμβολίου στην ΕΕ για το δεύτερο τρίμηνο του έτους είναι ένας αριθμός που δεν αλλάζει.
«Δεν κάνουμε γεωπολιτική μέσω του προγράμματος εμβολίων. Ο εχθρός μας είναι ο ιός και εργαζόμαστε για τους Ευρωπαίους πολίτες, δεν εργαζόμαστε ενάντια σε κανέναν», διεμήνυσε αναφορικά με τους ισχυρισμούς εκείνων που βλέπουν γεωπολιτικά «παιχνίδια» με το ρωσικό εμβόλιο Sputnik-V αλλά και με αυτό της Astrazeneca.
Οι περισσότερες αξιόπιστες ρυθμιστικές αρχές φαρμάκων, που συμμετέχουν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, συνεχίζουν να επιμένουν ότι το εμβόλιο των AstraZeneca/Πανεπιστημίου της Οξφόρδης είναι ασφαλές και ότι τα οφέλη του υπερτερούν κατά πολύ των κινδύνων και πως η αναστολή της χρήσης του σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης φαίνεται να συγκρούεται με τη γνώμη των ειδικών.
Ορισμένοι κριτικοί στο Ηνωμένο Βασίλειο καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η αναστολή γίνεται για πολιτικούς λόγους - διαφορετικά, δεν υπάρχει λογική.
Βρετανικές εφημερίδες χαρακτήρισαν τη στάση χωρών όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία, να σταματήσουν τους εμβολιασμούς με το εμβόλιο της AstraZeneca ως «επαίσχυντη» και «απερίσκεπτη».
Αλλά κριτική ασκείται επίσης από κάποιες φωνές στις Βρυξέλλες. Ο προϊστάμενος της μονάδας «Συστήματα υγείας» στη Γενική Διεύθυνση Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Σιλβέν Ζιρό, διερωτήθηκε στο Twitter: «Ποιο είναι το νόημα να έχουμε επιστημονικά ιδρύματα, όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων και ο ΠΟΥ, εάν οι αποφάσεις για τα εμβόλια λαμβάνονται για πολιτικούς λόγους;».
Σκεπτικισμός και αιχμές για συγκεκριμένες χώρες
Αυτή, εξάλλου, είναι η δεύτερη φορά που πολλές χώρες της ΕΕ αποκλίνουν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων σχετικά με το εμβόλιο της AstraZeneca.
Αφού η ΕΕ ενέκρινε το συγκεκριμένο εμβόλιο τον περασμένο Ιανουάριο, πολλές χώρες - συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ιρλανδίας, της Ολλανδίας, της Γαλλίας, της Σουηδίας και της Πολωνίας - περιόρισαν τη χρήση του σε νεότερους ενήλικες, με την αιτιολογία ότι τα δεδομένα για τους ηλικιωμένους ήταν περιορισμένα εκείνη τη στιγμή. Αυτές οι αποφάσεις αντιτίθενται στον EMA, ο οποίος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές και αποτελεσματικό για όλα τα άτομα άνω των 18 ετών.
Και τώρα, καθώς πολλές χώρες της ΕΕ αναστέλλουν προσωρινά τους εμβολιασμούς με το εν λόγω σκεύασμα - συμπεριλαμβανομένης της Ολλανδίας, της Ιρλανδίας, της Σλοβενίας, της Σουηδίας, της Πορτογαλίας, της Λετονίας, της Αυστρίας και της Λιθουανίας - επιστήμονες στο Ηνωμένο Βασίλειο αμφισβητούν τη λογική τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν έχουν εναρμονιστεί όλοι οι εθνικοί ρυθμιστές φαρμάκων με τους πολιτικούς τους. Στη Γερμανία και τη Δανία, όπου έχουν εντοπιστεί θανατηφόρα περιστατικά με θρόμβους αίματος σε εμβολιασθέντες, οι ρυθμιστικές αρχές ήταν σαφείς ότι η αναστολή των εμβολιασμών είναι η συμβουλή των εμπειρογνωμόνων τους, ως μέτρο προφύλαξης, ενώ συνεχίζονται περαιτέρω έρευνες για τα περιστατικά αυτά.
Σε συνέντευξη του στη γερμανική εφημερίδα Die Welt, ο Κλάους Κίτσουτεκ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Paul Ehrlich - το κυβερνητικό όργανο που συνέστησε την αναστολή - εξήγησε ότι η απόφαση ήταν καθαρά επιστημονική.
Υπήρξαν «έξι περιπτώσεις θρόμβωσης σε γυναίκες ηλικίας μεταξύ 20 και 50 ετών», είπε στη Welt. «Δύο από αυτά τα περιστατικά ήταν θανατηφόρα. Υπάρχει μια άλλη περίπτωση εγκεφαλικής αιμορραγίας με θρόμβωση σε έναν άνδρα».
Η ανάλυση του ινστιτούτου διαπίστωσε ότι ο αριθμός αυτών των περιπτώσεων - σε σύνολο 1,5 εκατομμύριου εμβολιασμών - ήταν πάνω από τον μέσο όρο, εξήγησε.
Στην Ιταλία, ωστόσο, ο ρυθμιστής φαρμάκων υπεραμύνθηκε της ασφάλειας του εμβολίου και έδειξε με το δάκτυλό του προς το μέρος των πολιτικών για τη διακοπή του προγράμματος εμβολιασμού.
«Φτάσαμε σε αυτό το σημείο, επειδή αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Γαλλίας, προτίμησαν να διακόψουν τους εμβολιασμούς... να τους θέσουν σε αναστολή για να διενεργήσουν ελέγχους», δήλωσε η Νίκολα Μαγκρίνι, γενική διευθύντρια της ιταλικής αρχής φαρμάκων AIFA. «Η επιλογή είναι πολιτική» υπογράμμισε.
Η Ιταλία ακολούθησε την απόφαση της Γερμανίας, αφού ο πρωθυπουργός της, Μάριο Ντράγκι, μίλησε τηλεφωνικά με τη Γερμανίδα Καγκελάριο, Ανγκελα Μέρκελ, τη Δευτέρα. Μόνο τότε ο Ντράγκι συνειδητοποίησε ότι η Ιταλία «δεν μπορεί να περιμένει πια», σύμφωνα με τη La Repubblica.
Εν τω μεταξύ, η εκτελεστική διευθύντρια του EMA, Εμερ Κουκ, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε την Τρίτη ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις πως το εμβόλιο της AstraZeneca κατά του κορονοϊού έχει προκαλέσει την δημιουργία θρόμβων.
«Τα οφέλη του εμβολιασμού υπερτερούν των κινδύνων», τόνισε η Κουκ, υποστηρίζοντας ότι «τα περιστατικά είναι πολύ σπάνια και χρειάζεται να αξιολογηθούν».
Η σχετική έρευνα για τυχόν παρενέργειες του εμβολίου της AstraZeneca βρίσκεται σε εξέλιξη και τα αποτελέσματα της θα ανακοινωθούν αύριο, Πέμπτη.
Εν τω μεταξύ, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Μπόρις Τζόνσον, προσπάθησε να καθησυχάσει το βρετανικό κοινό. Ο ρυθμιστής φαρμάκων της χώρας βλέπει ότι «δεν υπάρχει κανένας λόγος να διακόψουμε το πρόγραμμα εμβολιασμού, για οποιοδήποτε από τα εμβόλια που χρησιμοποιούμε αυτήν τη στιγμή», είπε, υπογραμμίζοντας ότι η χώρα του διαθέτει έναν από τους «πιο σκληρούς και πιο έμπειρους» ρυθμιστές φαρμάκων παγκοσμίως.
Ψήφος εμπιστοσύνης από την Ελλάδα
Σταθερά και με εμπιστοσύνη συνεχίζεται, την ίδια ώρα, ο εμβολιασμός στην Ελλάδα με το εμβόλιο της AstraZeneca, όπως ανέφερε χθες, Τρίτη, η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, κατά την ενημέρωση για το Εθνικό Σχέδιο εμβολιασμού κατά του κορονοϊού.
«Βασικό ενός εμβολίου είναι η ασφάλεια του. Ενα εμβόλιο μπορεί να παρουσιάσει ήπιες και αυτοπεριορισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες και ενδεχομένως να παρουσιαστούν και σπάνιες παρενέργειες για αυτό και υπάρχει συνεχής παρακολούθηση», είπε η καθηγήτρια.
Αναφερόμενη στο «ντόμινο» προσωρινής αναστολής των εμβολιασμών με το εμβόλιο της AstraZeneca στην Ευρώπη, λόγω πιθανής συσχέτισης του με θρομβοεμβολικά επεισόδια, σημείωσε ότι ο ΕΜΑ και ο ΠΟΥ, που έχουν το σύνολο των δεδομένων, έχουν αποσυνδέσει την αιτιολογική συσχέτιση με θρομβοεμβολικά περιστατικά. «Λείπουν οι αποδείξεις για να ενοχοποιήσει κανείς το εμβόλιο», είπε η κ. Θεοδωρίδου.
Υπογράμμισε ότι η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συνεδρίασε δύο φορές για το συγκεκριμένο εμβόλιο. Στη σημερινή της συνεδρίαση ομόφωνα έκρινε πως δεν συντρέχει λόγος αναστολής των εμβολιασμών με το εμβόλιο της AstraZeneca, προσέθεσε.
Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριο Θεμιστοκλέους, το ποσοστό των ραντεβού που ακυρώθηκαν με το εμβόλιο της AstraZeneca είναι κάτω από 4%.
Ο ίδιος είπε ότι με βάση τα στοιχεία για τις παραδόσεις του εμβολίου στην Ελλάδα, αναμένονται 500.000 δόσεις του μέσα στον Μάρτιο, άλλες 450.000 τον Απρίλιο και ακόμα δεν έχει γίνει γνωστός ο αριθμός για τον Ιούνιο.
(Mε πληροφορίες από ANSA, Politico, Reuters, ΑΠΕ).