Θυμάστε τα ντιμπέιτ; Λογικό να τα έχετε ξεχάσει. Έχουν να γίνουν έξι χρόνια. Από το 2009, την εποχή που δεν υπήρχαν Μνημόνια, μόνο κρίση. Την εποχή που ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής διαβεβαίωνε ότι η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση δεν επηρεάζει ιδιαίτερα τη χώρα μας και ο έτερος «μονομάχος», Γιώργος Παπανδρέου, υποσχόταν ότι «λεφτά υπάρχουν», ότι μπορούμε να ξαναχτίσουμε την Ελλάδα. Όπως σε κάθε τηλεμαχία εκείνος που κατείχε τη θέση του πρωθυπουργού αναλαμβάνει την ευθύνη να πείσει τους ψηφοφόρους για τα πεπραγμένα του και γιατί πρέπει να τον ψηφίσει ξανά.
Ο δεύτερος υποψήφιος πρωθυπουργός -ειδικά εάν δεν έχει αναλάβει τη θέση μέχρι τότε- στηρίζεται ουσιαστικά στην ελπίδα. Την ελπίδα που θα δημιουργήσει στους ψηφοφόρους για ένα καλύτερο μέλλον. Αυτό ουσιαστικά έγινε και σε εκείνη την τηλεμαχία του 2009.
Το τι είχε γίνει πριν και μετά τις εκλογές του 2009 το γνωρίζουμε όλοι μας. Ας θυμηθούμε τι είχαν πει οι δύο υποψήφιοι και ας ελπίσουμε ότι αυτό που θα παρακολουθήσουμε στο ντιμπέιτ που έρχεται θα είναι κάτι διαφορετικό: αλήθειες, υπευθυνότητα και ρεαλισμό για τον τρόπο που μπορεί να κυβερνηθεί η χώρα.
Όπως ήταν αναμενόμενο, το περισσότερο ενδιαφέρον συγκέντρωναν οι τοποθετήσεις για την οικονομία και τα σκάνδαλα. Το 2008 είχε καταρρεύσει ήδη η Lehman Brothers, προκαλώντας ένα τσουνάμι εξελίξεων προς τη χειρότερη κρίση των χρόνων μας. Όμως ακόμη τότε δεν το γνωρίζαμε.
Κώστας Καραμανλής
Στον τομέα της οικονομίας ο τότε πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, μίλησε για την πολύ σοβαρή διεθνή κρίση η οποία έχει σοβαρές επιπτώσεις για όλες τις οικονομίες, αλλά η οικονομία της Ελλάδας βιώνει την κρίση λιγότερο βαριά από άλλες οικονομίες. Για τον Καραμανλή η κρίση αυτή ανέδειξε το μεγάλο πρόβλημα της χώρας, που είναι το διαρθρωτικό δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας και κυρίως, το υπέρογκο δημόσιο χρέος (το οποίο χαρακτήρισε «κληρονομιά των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ») και το οποίο πρέπει να το αντιμετωπίσουμε τώρα (σ.σ. η αλήθεια είναι ότι από τότε δεν έχουμε σταματήσει να ασχολούμαστε μαζί του). Είπε επίσης ότι έχουμε μπροστά μας δύο δύσκολα χρόνια (σ.σ. για πολλούς αυτή η φράση οδήγησε τον Καραμανλή στην ήττα των εκλογών).
Γιώργος Παπανδρέου
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ -και επόμενος πρωθυπουργός της χώρας- είπε ότι ή θα έχουμε μια κυβέρνηση που θα συνεχίσει να σπαταλά το χρήμα με πελατειακές εξυπηρετήσεις, ή θα έχουμε μία κυβέρνηση που θα νοικοκυρέψει τον τόπο, με δίκιο φορολογικό σύστημα και να δώσει ανάσα στην αγορά. Ή θα έχουμε μία κυβέρνηση, πρόσθεσε, που θα παγώσει και θα γονατίσει την οικογένεια, ή μία που θα της δώσει ελπίδα και ευμάρεια. Τα λεφτά δεν λείπουν, είπε ο Παπανδρέου. «Ο κ. Καραμανλής χρέωσε τη χώρα» και κατηγόρησε τον αντίπαλό του ότι τα λεφτά πήγαν σε ημετέρους, σε κομματικές προσλήψεις, σε συμβάσεις κάτω από το τραπέζι, σε διαφθορά. «Αυτήν την πολιτική, λέει η ΝΔ, θα πρέπει να την πληρώσει ο λαός. Εμείς ξέρουμε που θα βρούμε τα λεφτά» είπε ο Γ.Παπανδρέου, ο οποίος υπολόγισε το κόστος των μέτρων που έχει εξαγγείλει σε 2,5-3 δισ. ευρώ. Και που θα βρεθούν αυτά; Στους ανείσπρακτους φόρους, στη φοροδιαφυγή, την αξιοποίηση του ΕΣΠΑ και την αξιοποίηση των ακινήτων του Δημοσίου.
«Εσείς προτείνεται μία ίδια πολιτική» είπε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και υποστήριξε ότι η κρίση στην Ελλάδα δεν έχει καμία σχέση με τη διεθνή.
Αντιδρώντας μάλιστα στις εξαγγελίες Καραμανλή περί παγώματος μισθών και συντάξεων, ο Παπανδρέου υποστήριξε ότι κατέθεσε σχέδιο 100 ημερών στη ΔΕΘ και τόνισε ότι αν δεν ξεκινήσει η οικονομία «ούτε φόρους δεν θα εισπράξουμε». Οι προτάσεις μου, είπε, δεν είναι δικό μου εφεύρημα, γίνεται σε όλο τον κόσμο. «Εσείς μιλάτε για πάγωμα μισθών συντάξεων. Πόσα θα βγάλετε; 500 εκατομμύρια; Δεν μπορείτε να τα βρείτε από τους ανείσπρακτους φόρους, ή από τη φορολόγηση του πλούτου και ζητάτε από τον μέσο Έλληνα να πληρώσει αυτήν την πολιτική;» Εμείς, είπε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, μιλάμε για ουσιαστική στήριξη του εισοδήματος, με αύξηση πάνω από τον πληθωρισμό και μέτρα αναθέρμανσης της αγοράς.
Σκάνδαλα
Το άλλο μεγάλο ζήτημα τότε ήταν τα σκάνδαλα. Το σκάνδαλο του Βαροπεδίου έπεφτε βαρύ πάνω από την κυβέρνηση της ΝΔ. Όταν στο ντιμπέιτ η συζήτηση έφτασε τον φάκελο «Κράτος» ο Καραμανλής ανέφερε την hot (ή κλισέ) φράση της περιόδου, ότι «ο μεγάλος ασθενής είναι ο δημόσιος τομέας», τονίζοντας ότι αυτό το πρόβλημα χρειάζεται διαρκή αγώνα και προσπάθεια ετών.
«Φοβάμαι ότι ο κ. Καραμανλής ζει σε άλλη χώρα» είπε με τη σειρά του πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, τονίζοντας ότι το θέμα είναι εάν θα έχουμε ένα κράτος που θα προστατεύει το πολίτη ή ένα κράτος-φέουδο που ζητά να το υπηρετεί ο πολίτης.
«Ρωτάω: έξι χρόνια τι έκανε αυτή η κυβέρνηση για να βελτιωθεί η δημόσια διοίκηση;» είπε ο κ. Παπανδρέου, προσθέτοντας ότι η ΝΔ ότι έδωσε το χειρότερο παράδειγμα διαχείρισης του δημόσιου χρήματος. Και σε αυτό το σημείο αναφέρθηκε σε σειρά θεμάτων που απασχόλησαν την επικαιρότητα, όπως τις υποκλοπές, την Cosmote, το ΥΠΠΟ, το Βατοπέδι, τις άγονες γραμμές, το ασφαλιστικό και τα ομόλογα.
Για να απαντήσει ο τότε πρωθυπουργός ότι η χώρα δεν θα πρέπει να ολισθαίνει σε μια σκανδαλολογία. Αναφέρθηκε στην υπόθεση Ζαχόπουλου και του ΥΠΠΟ, λέγοντας ότι πρόκειται για μια τραγική προσωπική ιστορία και ότι τίποτα δεν αποκαλύφθηκε. Είπε ότι ο ίδιος υποστηρίζει να πηγαίνουν οι υποθέσεις αυτές στη Δικαιοσύνη και αργότερα και στη Βουλή, εάν παραμένει κάποιο ανοιχτό ερώτημα. Μετά ανέδειξε το σκάνδαλο του χρηματιστηρίου το 1999-2000. «Εκεί ανερυθρίαστα η τότε κυβέρνηση παρότρυνε, πίεζε τους πολίτες να βάλουν τα χρήματά τους στις φούσκες. Και τι έγινε μετά; Τίποτα» είπε.
Στις τελικές τοποθετήσεις τους, ο Γιώργος Παπανδρέου επένδυσε στην ελπίδα, («η χώρα έχει τεράστιες δυνατότητες», «θα τονώσουμε την αγορά τις 100 πρώτες μέρες με σχέδιο, με 3 δισ. ευρώ, που θα είναι η βάση για ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο που θα δώσει ελπίδα στους πολίτες», «Αν θέλετε να συνεχίσουμε το τέλμα, το δρόμο που έζησε η Ελλάδα τα έξι τελευταία χρόνια, τότε ψηφίστε ξανά τον κ. Καραμανλή»). Από την άλλη ο τότε πρωθυπουργός επανέλαβε ότι ακολουθούν δύο δύσκολα χρόνια και προσπάθησε να αποδομήσει τον αντίπαλό του («ανεύθυνο να αναδειχθεί μια κυβέρνηση τάζοντας λαγούς και πετραχήλια, μοιράζοντας ακάλυπτες επιταγές», «χρειάζονται καθαρές κουβέντες και δύσκολες αποφάσεις»). Τέλος αναφέρθηκε και εκείνος σε δύο δρόμους: τον ένα ανηφορικό, δύσκολο, που, όπως είπε, βγάζει στο ξέφωτο, και εκείνον που ηχεί ευχάριστα που περιλαμβάνει αοριστολογίες, αλλά που οδηγεί σε διόγκωση των προβλημάτων. «Ζητώ νωπή λαϊκή εντολή στη βάση μιας υπεύθυνης και δύσκολης πολιτικής» που θα οδηγεί τη χώρα μπροστά, είπε.