Πώς απομακρύνει κανείς τα παιδιά από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Πολιτικά η απάντηση φαίνεται απλή στην Αυστραλία, αλλά πρακτικά η λύση είναι πολύ πιο δύσκολη.
Το σχέδιο της αυστραλιανής κυβέρνησης να απαγορεύσει στα παιδιά τα social media, συμπεριλαμβανομένων των X, TikTok, Facebook και Instagram μέχρι τα 16α γενέθλιά τους, είναι πολιτικά δημοφιλές. Το κόμμα της αντιπολίτευσης λέει ότι θα είχε κάνει το ίδιο εντός μηνών, εφόσον κέρδιζε τις εκλογές. Οι ηγέτες και των οκτώ πολιτειών της Αυστραλίας υποστήριξαν ομόφωνα το σχέδιο, αν και η Τασμανία, η μικρότερη πολιτεία, θα προτιμούσε το όριο να οριστεί στο 14.
Αλλά διάφοροι ειδικοί στους τομείς της τεχνολογίας και της παιδικής ευημερίας έχουν εκφράσει την ανησυχία τους. Περισσότεροι από 140 εμπειρογνώμονες υπέγραψαν μια ανοιχτή επιστολή προς τον πρωθυπουργό Αντονι Αλμπανέζε, προειδοποιώντας ότι το όριο ηλικίας των 16 ετών δεν είναι αρκετά αποτελεσματικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των κινδύνων.
Ανήσυχοι έφηβοι
Ο Λέο Πουλίσι, ένας 17χρονος φοιτητής από τη Μελβούρνη που ίδρυσε την online υπηρεσία streaming 6 News Australia σε ηλικία 11 ετών, λέει ότι οι βουλευτές, που επιβάλλουν την απαγόρευση, δεν έχουν αντίληψη για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανάλογη με αυτή των νέων που μεγαλώνουν στην ψηφιακή εποχή. «Δεν μεγάλωσαν στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, και αυτό που πολλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν εδώ είναι ότι τα social media είναι μέρος της καθημερινής ζωής των ανθρώπων», επισημαίνει.
«Είναι μέρος των κοινοτήτων τους, της δουλειάς, της ψυχαγωγίας τους - οι νέοι δεν ακούν ραδιόφωνο, δεν διαβάζουν εφημερίδες ούτε βλέπουν τηλεόραση – και έτσι δεν μπορείς να τα αγνοήσεις (στα socila media). Η πραγματικότητα είναι ότι αυτή η απαγόρευση, εάν εφαρμοστεί, απλώς μεταθέτει το πρόβλημα χρονικά αργότερα», προσθέτει ο νεαρός που έχει κερδίσει επαίνους και αναγνώριση για τη δουλειά του στο διαδίκτυο.
Η πενθούσα μητέρα που έγινε ακτιβίστρια
Μια από τους υποστηρικτές της πρότασης είναι η αγωνίστρια για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, Σόνια Ράιαν, η οποία γνωρίζει από την προσωπική της τραγωδία πόσο επικίνδυνα μπορεί να είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τα παιδιά. Η 15χρονη κόρη της, Κάρλι, δολοφονήθηκε το 2007 στην πολιτεία της Νότιας Αυστραλίας από έναν 50χρονο παιδόφιλο που προσποιήθηκε την έφηβη στο διαδίκτυο. Το άτυχο κορίτσι ήταν το πρώτο άτομο στην χώρα που σκοτώθηκε από διαδικτυακό θύτη.
«Τα παιδιά εκτίθενται σε επιβλαβή πορνογραφία, τρέφονται με παραπληροφόρηση, υπάρχουν προβλήματα με την εικόνα του σώματος, υπάρχει εκβιασμός, διαδικτυακοί θηρευτές, εκφοβισμός. Υπάρχουν τόσοι πολλοί διαφορετικοί κίνδυνοι που καλούνται να διαχειριστούν και τα παιδιά απλώς δεν έχουν τις δεξιότητες ή την εμπειρία ζωής για να μπορέσουν να τους διαχειριστούν καλά», λέει η Σόνια Ράιαν. «Το αποτέλεσμα είναι ότι χάνουμε τα παιδιά μας. Όχι μόνο αυτό που συνέβη στην Κάρλι, αλλά επίσης βλέπουμε μια ανησυχητική αύξηση των αυτοκτονιών νέων ανθρώπων», προσθέτει.
Η ίδια είναι μέλος μιας ομάδας που συμβουλεύει την κυβέρνηση για την εθνική στρατηγική πρόληψης και αντιμετώπισης της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στην Αυστραλία. Υποστηρίζει ολόψυχα την θεσμοθέτηση του ορίου ηλικίας στα social media.
Αλλά μια σημαντική ανησυχία για τους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης όλων των ηλικιών είναι οι πιθανές επιπτώσεις της νομοθεσίας στο απόρρητο. Η τεχνολογία εκτίμησης ηλικίας έχει αποδειχθεί ανακριβής, επομένως η ψηφιακή ταυτοποίηση φαίνεται να είναι η πιο πιθανή επιλογή για να διασφαλιστεί ότι ένας χρήστης είναι τουλάχιστον 16 ετών.
Το αυστραλιανό eSafety, μια υπηρεσία που αυτοχαρακτηρίζεται ως ο πρώτος κυβερνητικός οργανισμός στον κόσμο που είναι αφιερωμένος στη διατήρηση της ασφάλειας των ανθρώπων στο Διαδίκτυο, έχει προτείνει τη χρήση εγγράφων για επαλήθευση της ηλικίας των χρηστών. Η κυβέρνηση θα κρατά τα δεδομένα ταυτότητας και οι πλατφόρμες θα διασταυρώνουν μέσω της υπηρεσίας αυτής εάν ένας πιθανός κάτοχος λογαριασμού είναι κάτω των 16 ετών.
Σκεπτικισμός ειδικών
Ο Τάμα Λίβερ, καθηγήτρια διαδικτυακών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Curtin φοβάται ότι η κυβέρνηση θα αναγκάσει τις πλατφόρμες να διατηρούν τα δεδομένα ταυτοποίησης των χρηστών. Η ίδια η κυβέρνηση, εξάλλου, έχει ήδη πει ότι η ευθύνη θα βαρύνει τις πλατφόρμες, και όχι τα παιδιά ή τους γονείς τους, για να διασφαλιστεί ότι όλοι πληρούν το όριο ηλικίας.
«Το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα φαίνεται να είναι αυτό προς το οποίο μπορεί να πιέζει ακούσια η κυβέρνηση, δηλαδή οι ίδιες οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης να είναι ο επαληθευτής ταυτότητας», προειδοποιεί ο Λίβερ. «Θα γίνουν κάτοχοι εγγράφων ταυτότητας, κάτι που είναι απολύτως τρομερό, επειδή έχουν ένα αρκετά κακό ιστορικό μέχρι στιγμής στην τήρηση προσωπικών δεδομένων», εξηγεί.
Οι πλατφόρμες θα έχουν στη διάθεσή τους έναν χρόνο, από τη στιγμή που η απαγόρευση γίνει νόμος, για να καθορίσουν πώς μπορεί να εφαρμοστεί το μέτρο. Η Ράιαν λέει ότι οι ανησυχίες για την ιδιωτικότητα δεν πρέπει να εμποδίσουν την απομάκρυνση των παιδιών από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
«Ποιο είναι το κόστος, αν δεν το κάνουμε; Αν δεν βάλουμε την ασφάλεια των παιδιών μας πάνω από το κέρδος και την ιδιωτική ζωή;» διερωτάται.