Πώς δοκιμές ατομικών βομβών του Ψυχρού Πολέμου «βοηθούν» στην προστασία του φαλαινοκαρχαρία

Μία νέα μέθοδος χρονολόγησης.
Open Image Modal
Ari Atoll, Maldives.
Trent Burkholder Photography via Getty Images

Δεδομένα από δοκιμές ατομικών βομβών που πραγματοποιήθηκαν κατά τον Ψυχρό Πόλεμο βοήθησαν επιστήμονες να υπολογίσουν με ακρίβεια την ηλικία φαλαινοκαρχαριών- του μεγαλύτερου ψαριού που υπάρχει στον κόσμο.

Οι φαλαινοκαρχαρίες είναι μεγάλα, βραδυκίνητα και σε γενικές γραμμές ήρεμα ζώα τα οποία ζουν κυρίως σε τροπικά ύδατα. Ζουν για πολλά χρόνια, ωστόσο οι επιστήμονες δυσκολεύονταν να υπολογίσουν τις ηλικίες τους με ακρίβεια- κάτι που θα βοηθούσε στην προστασία τους, δεδομένου ότι είναι ένα πλάσμα που κινδυνεύει.

Ωστόσο, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του BBC, πλέον υπάρχει μια μέθοδος που μπορεί να βοηθήσει στην προστασία τους, η οποία αξιοποιεί τη ραδιενεργή «κληρονομιά» του κόσμου μας.

Ο φαλαινοκαρχαρίας, όπως προαναφέρθηκε, είναι το μεγαλύτερο ψάρι που υπάρχει και ταυτόχρονα το μεγαλύτερο είδος καρχαρία. Το μήκος του μπορεί να φτάσει τα 18 μέτρα και το βάρος του περίπου τους 20 τόνους. Τρέφεται κυρίως με πλαγκτόν και να ταξιδεύουν σε μεγάλες αποστάσεις για να βρουν τροφή. Γενικότερα είναι ένα είδος δημοφιλές στους τουρίστες, καθώς φαλαινοκαρχαρίες συχνά αφήνουν δύτες να κολυμπούν στο πλάι τους- ωστόσο διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας της υπεραλίευσης σε μέρη του κόσμου όπως η Ταϊλάνδη και οι Φιλιππίνες.

Είναι πολλά αυτά που είναι ακόμα άγνωστα για το είδος, ενώ δεν υπήρχε αξιόπιστη μέθοδος υπολογισμού της ηλικίας του, κάτι που είναι σημαντικό για να κατανοηθούν οι ρυθμοί ανάπτυξής τους, το οποίο με τη σειρά του θα συνέβαλλε στην προστασία του είδους μακροπρόθεσμα.

Ως τώρα οι επιστήμονες μετρούσαν γραμμές στις σπονδυλικές στήλες νεκρών φαλαινοκαρχαριών, σε μια μέθοδο που θυμίζει κάπως τη χρονολόγηση των κορμών των δέντρων- αλλά δεν επρόκειτο για μια μέθοδο πλήρως αξιόπιστη. Αυτό φαίνεται πως αλλάζει, καθώς ερευνητές ανέφεραν πως βρήκαν έναν πολύ πιο ακριβή τρόπο υπολογισμού ηλικίας για τα πλάσματα αυτά.

 

Open Image Modal
Alastair Pollock Photography via Getty Images

 

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1940 και μετά, πολλά κράτη του κόσμου προέβησαν σε πολλαπλές δοκιμές ατομικών και πυρηνικών όπλων, σε διάφορες τοποθεσίες του πλανήτη (ΗΠΑ, ΕΣΣΔ, Βρετανία, Γαλλία, Κίνα κ.α.). Μία από τις παρενέργειες αυτών των δοκιμών ήταν ο διπλασιασμός ενός ισοτόπου στην ατμόσφαιρα, του Άνθρακα-14. Με το πέρασμα του χρόνου, κάθε ζωντανό πλάσμα στον πλανήτη έχει απορροφήσει αυτόν τον επιπλέον Άνθρακα-14- και, εφόσον οι επιστήμονες γνωρίζουν τον βαθμό αποσύνθεσης αυτού του ισοτόπου, αποτελεί πολύ χρήσιμο δείκτη όσον αφορά στον καθορισμό της ηλικίας, καθώς, όσο γηραιότερο ένα πλάσμα, τόσο περισσότερο Άνθρακα-14 μπορεί να βρει κανείς. «Οπότε οποιοδήποτε πλάσμα ήταν τότε ζωντανό, ενσωμάτωσε αυτή την άνοδο Άνθρακα-14 στα σκληρά του τμήματα. Αυτό σημαίνει πως έχουν έναν δείκτη χρόνου στη σπονδυλική στήλη που σημαίνει ότι μπορούμε να συμπεράνουμε την περιοδικότητα με την οποία αποσυντίθενται αυτά τα ισότοπα» είπε ο Μαρκ Μίκαν, του Αυστραλιανού Ινστιτούτου Θαλασσίων Επιστημών στο Περθ και ένας εκ των ερευνητών.

Μία από τις μεγάλες δυσκολίες όσον αφορά στον υπολογισμό της ηλικίας των καρχαριών αυτών ήταν η απόκτηση πρόσβασης σε σπονδυλικές στήλες- ωστόσο οι ερευνητές μπόρεσαν να βρουν δύο σορούς που είχαν αποθηκευτεί στο Πακιστάν και στην Ταϊβάν.

Η έρευνα έδειξε πως οι φαλαινοκαρχαρίες μπορούν να ζουν πολύ καιρό: «Η διάρκεια ζωής αυτών των πλασμάτων μπορεί να είναι πολύ πολύ μεγάλη, ίσως και 100-150 χρόνια» είπε ο Μίκαν. «Αυτό έχει τεράστιες επιπτώσεις για το είδος. Υποδεικνύει πως αυτά τα πλάσματα είναι πιθανότατα εξαιρετικά ευάλωτα στην υπεραλίευση».

Οι επιστήμονες θεωρούν πως η έρευνά τους εξηγεί γιατί οι πληθυσμοί φαλαινοκαρχαριών κατέρρευσαν σε τοποθεσίες όπως η Ταϊλάνδη και η Ταϊβάν. «Απλά δεν είναι φτιαγμένα για να τα εκμεταλλεύονται οι άνθρωποι» τόνισε ο Μίκαν.