Με τις γεωπολιτικές συμμαχίες να αλλάζουν μετά από δεκαετίες, η Ευρώπη διαπιστώνει όλο και περισσότερο πόσο εξαρτημένη ήταν για δεκαετίες από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία.
Έχοντας βασίσει την ενεργειακή της επάρκεια στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, διαπίστωσε με πικρία το 2022, με τον πόλεμο στην Ουκρανία, πόσο ευάλωτη ήταν απέναντι στη Μόσχα.
Σήμερα, διαπιστώνει πόσο ευάλωτη είναι στρατιωτικά απέναντι στις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν εξελιχθεί στον μεγαλύτερο εξαγωγέα όπλων στον κόσμο, με την Ευρώπη να διατηρεί τον ρόλο του μεγαλύτερου πελάτης της.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών της Στοκχόλμης για την Ειρήνη (SIPRI), οι ΗΠΑ αντιπροσώπευαν το 43% των παγκόσμιων εξαγωγών όπλων, μεταξύ 2020 και 2024, τέσσερις φορές περισσότερο από τη Γαλλία, τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγέα στον κόσμο.
Πρόκειται για το υψηλότερο μερίδιο της παγκόσμιας αγοράς για μια χώρα μέχρι σήμερα καθώς το διάστημα 2015- 2019 ήταν στο 35%, σύμφωνα με την ίδια έκθεση.
Η Ευρώπη ο μεγαλύτερος πελάτης
Η Ευρώπη τείνει να εξαρτάται όλο και περισσότερο από όπλα Αμερικανικής κατασκευής την τελευταία δεκαετία.
Σύμφωνα με το CNN, την τελευταία πενταετία δε - μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία - οι ευρωπαικές χώρες του ΝΑΤΟ εξοπλίστηκαν με ακόμη περισσότερα Αμερικανικά όπλα τα οποία αποτελούν σήμερα, σχεδόν τα δύο τρίτα των όπλων που κατέχουν, όταν το 2015-2019 ήταν σχεδόν τα μισά.
Για πρώτη φορά τα τελευταία 20 χρόνια, η πλειονότητα των Αμερικανικών εξαγωγών όπλων κατευθύνθηκε στην Ευρώπη και όχι στη Μέση Ανατολή, όπως θα πίστευαν πολλοί.
Η Ουκρανία έχει εισαγάγει τεράστιες ποσότητες όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού, κυρίως από τις ΗΠΑ, μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή της Ρωσίας.
Και κάπως έτσι, η Ευρώπη βρίσκεται σήμερα διπλά εξαρτημένη από τις ΗΠΑ για την ασφάλειά της: Αφενός βασίζεται σε όπλα Αμερικανικής κατασκευής και αφετέρου εξαρτάται από την στρατιωτική βοήθεια και προστασία της Ουάσιγκτον σε οποιονδήποτε πιθανό μελλοντικό πόλεμο.
Θέλει η Ευρώπη την στρατιωτική ανεξαρτησία της;
Το τελευταίο διάστημα, η Ευρώπη αναγκάστηκε «βιαίως» να συνειδητοποιήσει τα λάθη του παρελθόντος της. Μόλις τον περασμένο μήνα, ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ προέτρεψε την Ευρώπη να αναλάβει την «ευθύνη» για τη δική της ασφάλεια. Οι ΗΠΑ παραμένουν προσηλωμένες στη συμμαχία του ΝΑΤΟ, αλλά «δεν θα ανέχονται πλέον μια μη ισορροπημένη σχέση που ενθαρρύνει την εξάρτηση» ξεκαθάρισε.
Το μήνυμα ωστόσο, έγινε απόλυτα ξεκάθαρο όταν ο Τραμπ ξεκίνησε συνομιλίες με τη Μόσχα για να διερευνήσει τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, χωρίς να προσκαλέσει αξιωματούχους από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ουκρανία.
Ξαφνικά, η στρατιωτική αυτονομία της Ευρώπης μοιάζει πλέον μονόδρομος με την ΕΕ να δίνει μετά από χρόνια άκαρπων συζητήσεων, το «πράσινο φως» για να δαπανήσει δισεκατομμύρια ευρώ για τις αμυντικές της δαπάνες.
Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν στο τραπέζι την πρόταση της Ούρσουλα Φον ντερ Λέιεν για παροχή δανείου 150 δισεκατομμυρίων ευρώ προς τις 27 χώρες, το οποίο θα συζητηθεί πριν από την επόμενη συνάντηση των ηγετών, στο τέλος του μήνα.
Την ίδια στιγμή, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, πρώην Ολλανδός πρωθυπουργός, Μαρκ Ρούτε πιέζει ασφυκτικά για αύξηση των αμυντικών δαπανών των χωρών του ΝΑΤΟ κοντά στο 3%, όταν το 2024, τα κράτη της ΕΕ δαπάνησαν στο σύνολό τους περίπου το 1,9% του ΑΕΠ τους για την άμυνα.