Ο δυστυχισμένος γάμος της Ούμα Πρίμαν άλλαξε όχι μόνο τη ζωή της, αλλά και τις ζωές χιλιάδων άλλων - γιατί την βοήθησε να καταλάβει ποιος ήταν ο σκοπός της ζωής της: να βοηθάει τους φτωχούς συμπολίτες της να έχουν πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη.
Ο γάμος
Η Ούμα πάντα ονειρευόταν έναν τέλειο γάμο, σε έναν παραδοσιακό ναό της Ινδίας. Πολύχρωμα λουλούδια και ένα μεγάλο πάρτι στην παραλία.
Αλλά αυτό δεν συνέβη ποτέ. Δεν έγινε καν κανονικός γάμος.
Η Ούμα θυμάται ακόμα εκείνη τη μουντή ημέρα του Φεβρουαρίου πριν από 30 χρόνια, όταν η μητέρα της, της παρουσίασε στον Πρίμαν Ταϊκαντ. Τότε εκείνη ήταν μόνο 19 ετών και εκείνος ήταν 26 χρόνια μεγαλύτερος.
Δεν είχαν συναντηθεί ποτέ πριν, αλλά της είπαν ότι ήταν ο σύζυγός της. «Η μητέρα μου μου είπε ότι ήμουν τώρα ιδιοκτησία του Πρίμαν και μου είπε ότι ήμουν σύζυγός του αλλά δεν είχα δικαιώματα στην περιουσία του», λέει η Ούμα στο BBC.
Ο Πρίμαν την πήρε στο σπίτι του και την άφησε εκεί τη νύχτα. Το επόμενο πρωί, ο Πρίμαν επέστρεψε στις 6 το πρωί και της ζήτησε να τον συνοδεύσει σε ένα μπαρ. Εκεί, μεταξύ πολύ ποτού για εκείνον και μεγάλης σιωπής για εκείνη, της είπε ότι η Ούμα ήταν η δεύτερη σύζυγός του -γρήγορα έμαθε ότι ήταν στην πραγματικότητα η τέταρτη- ενώ της αποκάλυψε ότι είχε μια σοβαρή μορφή φυματίωσης και ότι η κύρια δουλειά της ήταν να τον φροντίζει.
Πριν
Η Ούμα μεγαλώνοντας στο Κοϊμπατόρε, μια μεγάλη πόλη στο νότιο ινδικό κράτος του Ταμίλ Ναντού, ονειρευόταν να γίνει γιατρός όπως ο πατέρας της, ΤΚ Μπαλακρισνάν.
Ο Μπαλακρισνάν είχε σπουδάσει ιατρική για ένα χρόνο αλλά ο θείος του τον ανάγκασε να αφήσει τις σπουδές του και να εργαστεί στο αγρόκτημα του. Είχε μάθει τα βασικά και χρησιμοποιούσε τις γνώσεις του για κάποια πράγματα περίθαλψης. Μαζί του πήγαινε και η Ούμα. Μια μέρα είδε κάτι που την έκανε να συνειδητοποιήσει πόσο σοβαρή ήταν η δουλειά του πατέρα της. Η θεραπεία ενός ασθενή με γάγγραινα. «Χρησιμοποιούσε γάντια κηπουρικής επειδή δεν είχε χειρουργικά, αλλά ήταν τόσο ήρεμος».
Αλλά η μητέρα της Ούμα μισούσε το γεγονός ότι ο σύζυγός της ξόδεψε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του βοηθώντας τους άλλους, λέει η Ούμα.
Όταν ήταν οκτώ, η μητέρα της έδωσε κάποια χρήματα για να αγοράσει πυροτεχνήματα για το ινδουιστικό φεστιβάλ - και όταν επέστρεψε, η μητέρα της είχε φύγει.
«Ανακάλυψα αργότερα ότι είχε ερωτευτεί έναν άλλο άνδρα και έφυγε μαζί του», λέει η Ούμα.
Ξαφνικά κλήθηκε να φροντίσει τον μικρό αδελφό της. Έμαθε να μαγειρεύει και παράλληλα πήγαινε σχολείο. Σκεφτόταν όμως πάντα τη μητέρα της και φοβόταν ότι δεν θα την δει ποτέ ξανά. Και αυτό επηρέασε όλη τη μετέπειτα πορεία της.
Όταν ήταν 17 χρονών πήγε με κάποιους γείτονες πήγε σε έναν διάσημο ναό, 87 μίλια από το Κοϊμπατόρε. Εκεί συνάντησε έναν άνδρα που της είπε ότι ήξερε μια γυναίκα που της έμοιαζε πάρα πολύ. Η Ούμα του έδωσε τη διεύθυνσή της και λίγες μέρες αργότερα της ήρθε ένα γράμμα. Ήταν από τη μητέρα της.
Η Ούμα πήγε να την βρει και εκεί έμαθε ότι ο δεύτερος σύζυγός της δανείστηκε μεγάλα χρηματικά ποσά, έπειτα την εγκατέλειψε - και οι δανειστές απαιτούσαν πληρωμή.
«Καθημερινά την παρενοχλούσαν για χρήματα», λέει η Ούμα. «Ήταν οδυνηρό να το βλέπεις».
Η λύση της μητέρας της ήταν να παντρευτεί η Ούμα τον Πρίμαν, ο οποίος ήταν αρκετά πλούσιος και θα πλήρωνε τα χρέη της. Η Ούμα δεν ήθελε. Προσπάθησε να βρει δουλειά, αλλά μάταια. Επέστρεψε πίσω στον πατέρα της για να τη βοηθήσει αλλά ήταν θυμωμένος που η Ούμα είχε έρθει σε επαφή με τη μητέρα της και της γύρισε την πλάτη. Τελικά, η Ούμα ανέδωσε στον γάμο.
Μετά
«Κάθε μέρα πριν φύγει για δουλειά, ο Πρίμαν με κλείδωνε στο σπίτι», θυμάται η Ούμα.
«Δεν μου επιτρέπεται να συναντώ κανέναν ή να βγαίνω έξω - ούτε για ένα λεπτό». «Για έξι μήνες ήμουν μόνη μου, άρχισα να μιλάω στους τοίχους, έχασα τον αυτοσεβασμό μου».
Καθώς τα χρόνια περνούσαν, η φυματίωση του Πρίμαν χειροτέρευε. Το περισσότερο διάστημα ήταν στα νοσοκομεία. Δίπλα του φυσικά και η Ούμα. Το 1997, επτά χρόνια μετά τον γάμο τους, ο Πρίμαν πέθανε. Αν και είχε πει κάποτε ότι δεν είχε δικαίωμα επί της περιουσίας του, την άφησε αρκετά χρήματα.
Η Ούμα λέει ότι αισθάνθηκε ελεύθερη για πρώτη φορά στη ζωή της.
«Δεν ήθελα να πεθάνει, αλλά δεν μπορούσα να μην αισθάνομαι ότι η ζωή μου έδωσε μια δεύτερη ευκαιρία».
Χρειάστηκε λίγος καιρός για να καταλάβει τι θα έκανε με αυτή την ελευθερία που είχε πλέον.
Όσο ήταν στο νοσοκομείο με τον Πρόμαν, η Ούμα είχε παρατηρήσει ότι οι φτωχοί άνθρωποι συχνά δεν μπορούσαν να λάβουν την κατάλληλη ιατρική περίθαλψη, όχι μόνο επειδή δεν μπορούσαν να το αντέξουν οικονομικά, αλλά και επειδή δεν είχαν τις σωστές πληροφορίες - δεν ήξεραν ποιες θεραπείες και εγκαταστάσεις ήταν διαθέσιμες.
Έτσι, η Ούμα είχε αρχίσει να τους βοηθάει, συμπληρώνοντας αιτήσεις γι ’αυτούς, καθοδηγώντας τους στους σωστούς γιατρούς ή μερικές φορές απλώς ακούγοντας τα προβλήματά τους.
Όταν έφυγε από το νοσοκομείο όπου ο Πρίμαν είχε περάσει τους τελευταίους έξι μήνες της ζωής του, η απουσία της ήταν αισθητή για αυτούς τους ανθρώπους. Αλλά υπήρχε τρόπος να την βρουν. Υπήρχε ένα περίπτερο όπου συχνά καλούσε την οικογένεια του Πρίμαν και ιδιοκτήτης έδινε το τηλέφωνο της Ούμα στους ανθρώπους που την χρειάζονταν.
Σύντομα εκατοντάδες άνθρωποι άρχισαν να ζητούν συμβουλές και έτσι γεννήθηκε το Κέντρο Ιατρικών Πληροφοριών Santhi. Η Ούμε βρήκε τον σκοπό της ζωής της - δεν έγινε γιατρός να θεραπεύει τους ανθρώπους, όπως έκανε ο πατέρας της, αλλά τους βοηθούσε να λάβουν θεραπεία.
Στην αρχή υπήρχαν πολλές δυσκολίες. Έπρεπε να κάνει πολλά ταξίδια για να λάβει και εκείνη την απαραίτητη πληροφόρηση, αλλά συχνά στα νοσοκομεία που πήγαινε, δεν την έπαιρναν σοβαρά.
Με την πάροδο των χρόνων το κέντρο ασχολήθηκε πολύ με τα άτομα που είχαν νεφροπάθεια. Δεν υπάρχουν αρκετά κέντρα αιμοκάθαρσης στη χώρα και το ποσοστό δωρεάς νεφρών είναι χαμηλό. Η Ούμα πάλεψε πολύ για να το αλλάξει αυτό, συγκεντρώνοντας κεφάλαια για νέες εγκαταστάσεις ανοιχτές σε όλους.
«Το πρώτο μας κέντρο αιμοκάθαρσης έγινε στην περιοχή Τρισούρ στην Κεράλα. Τώρα έχουμε 20 κέντρα σε ολόκληρη την Ινδία», λέει.
«Γίνε η αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο»
Η Ούμα λέει ότι το να πείσει τους ανθρώπους να δωρίσουν ένα νεφρό δεν είναι εύκολο επειδή συχνά ανησυχούν για τον αντίκτυπο στην υγεία τους. Έτσι αποφάσισε να δώσει το καλό παράδειγμα. Έδωσε το ένα της νεφρό σε ένα ορφανό παιδί που το χρειαζόταν, τον Σαλίλ.
Ο Σαλίλ λέει ότι χρωστάει τη ζωή του στην Ούμα. «Ήμουν 26 χρονών και έκανα αιμοκάθαρση. Όταν με συνάντησε μου είπε ότι θα δωρίσει το νεφρό της, με την προϋπόθεση ότι θα συνέχιζα να δουλεύω μετά τη μεταμόσχευση».
Και έτσι έγινε. Μετά από λίγο άρχισε να δουλεύει για την Ούμα.
Για τον Σαλίλ, η Ουμά είναι ένας άνθρωπος που πιστεύει πραγματικά τα λόγια του Γκάντι: «Γίνε η αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο».
Και το κάνει πράξη.