Πώς επηρεάζουν τα οικονομικά προβλήματα της Κίνας τον υπόλοιπο κόσμο

Αργή ανάπτυξη, υψηλά ποσοστά ανεργίας και σύγχιση στην αγορά ακινήτων, η οποία προκαλεί ανησυχία στον απόηχο της κρίσης του 2008.
Open Image Modal
Kindamorphic via Getty Images

Μια σειρά από σημαντικά προβλήματα αντιμετωπίζει η Κίνα, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, όπου ζουν περισσότεροι από 1,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι, καθώς η ανάπτυξη της χώρας είναι αργή, η ανεργία των νέων στα ύψη, ενώ αναστάτωση επικρατεί και στην αγορά ακινήτων.

Τώρα, σύμφωνα με το BBC, ο πρόεδρος της Evergrande, της υπερχρεωμένης εταιρείας ανάπτυξης ακινήτων της χώρας, έχει τεθεί υπό αστυνομική επιτήρηση και οι μετοχές της εταιρείας έχουν ανασταλεί στο χρηματιστήριο.

Αυτά είναι ζητήματα που συνιστούν μεγάλο πονοκέφαλο για το Πεκίνο, όμως παράλληλα έχουν αντίκτυπο και στον υπόλοιπο κόσμο. Το ζήτημα είναι πόσο μεγάλο.

Οι αναλυτές πιστεύουν ότι οι ανησυχίες για επικείμενη παγκόσμια καταστροφή είναι υπερβολικές. Αλλά οι πολυεθνικές εταιρείες, οι εργαζόμενοί τους, ακόμη και οι άνθρωποι που δεν έχουν άμεσους δεσμούς με την Κίνα, είναι πιθανό να δουν -τουλάχιστον κάποιες- επιπτώσεις.

Η επιβράδυνση της Κίνας «σκιά» στις παγκόσμιες προοπτικές ανάπτυξης

«Αν οι Κινέζοι αρχίσουν να μειώνουν την κατανάλωση μεσημεριανού φαγητού έξω, για παράδειγμα, αυτό επηρεάζει την παγκόσμια οικονομία;» ρώτησε η Ντέμπορα Ελμς, εκτελεστική διευθύντρια του Ασιατικού Κέντρου Εμπορίου στη Σιγκαπούρη.

Η Ελμς, λέει πως σίγουρα θα έπληττε τις επιχειρήσεις που βασίζονται άμεσα στην εγχώρια κινεζική κατανάλωση. Εκατοντάδες μεγάλες παγκόσμιες εταιρείες, όπως η Apple, η Volkswagen και η Burberry, αποκτούν μεγάλο μέρος των εσόδων τους από την τεράστια καταναλωτική αγορά της Κίνας και θα πληγούν από τα νοικοκυριά που ξοδεύουν λιγότερα. Τα επακόλουθα αποτελέσματα θα γίνουν αισθητά από τους χιλιάδες προμηθευτές και εργαζόμενους που βασίζονται σε αυτές τις εταιρείες.

Αν αναλογιστεί κανείς ότι η Κίνα είναι υπεύθυνη για περισσότερο από το 1/3 της ανάπτυξης που παρατηρείται στον κόσμο, οποιαδήποτε επιβράδυνση θα γίνει αισθητή και πέρα από τα σύνορά της.

Ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Fitch δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι η επιβράδυνση της Κίνας «ρίχνει σκιά στις παγκόσμιες προοπτικές ανάπτυξης».

Open Image Modal
via Associated Press

Ποιος πλήττεται όταν η Κίνα δεν εισάγει

Ωστόσο, σύμφωνα με ορισμένους οικονομολόγους, η ιδέα ότι η Κίνα είναι η ατμομηχανή της παγκόσμιας ευημερίας είναι υπερβολική.«Μαθηματικά, ναι, η Κίνα αντιπροσωπεύει περίπου το 40% της παγκόσμιας ανάπτυξης», λέει ο Τζόρτζ Μάγκνους, οικονομολόγος στο Κέντρο Κίνας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

«Αλλά ποιον ωφελεί αυτή η ανάπτυξη; Η Κίνα έχει τεράστιο εμπορικό πλεόνασμα. Εξάγει πολύ περισσότερα από όσα εισάγει, οπότε το πόσο πολύ η Κίνα αναπτύσσεται ή δεν αναπτύσσεται αφορά περισσότερο την Κίνα παρά τον υπόλοιπο κόσμο».

Ωστόσο, το γεγονός ότι η Κίνα ξοδεύει λιγότερα χρήματα για αγαθά και υπηρεσίες -ή για την κατασκευή κατοικιών- σημαίνει μικρότερη ζήτηση για πρώτες ύλες και εμπορεύματα. Τον Αύγουστο, η χώρα εισήγαγε σχεδόν 9% λιγότερα σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι -όταν ακόμα ήταν υπό τους περιορισμούς του κορονοϊού.

«Οι μεγάλοι εξαγωγείς, όπως η Αυστραλία, η Βραζιλία και αρκετές χώρες της Αφρικής, θα πληγούν περισσότερο από αυτό», λέει ο Ρόλαντ Ρατζά, διευθυντής του Κέντρου Ανάπτυξης Ινδο-Ειρηνικού στο Ινστιτούτο Lowy στο Σίδνεϊ.

Η αδύναμη ζήτηση στην Κίνα σημαίνει επίσης ότι οι τιμές εκεί θα παραμείνουν χαμηλές. Από την άποψη της κατανάλωσης από τη Δύση, θα ήταν ένας ευπρόσδεκτος τρόπος για την ανάσχεση της αύξησης των τιμών, που δεν συνεπάγεται περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων.

«Αυτά είναι καλά νέα για τους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις που αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τον υψηλό πληθωρισμό», λέει ο Ρατζά. Έτσι, βραχυπρόθεσμα, οι απλοί καταναλωτές μπορεί να επωφεληθούν από την επιβράδυνση της Κίνας.

Ανησυχία για τις επενδύσεις έργων της Κίνας 

Υπάρχουν όμως πιο μακροπρόθεσμα ζητήματα για τους ανθρώπους στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Τα τελευταία 10 χρόνια, η Κίνα εκτιμάται ότι έχει επενδύσει περισσότερα από ένα τρισεκατομμύριο δολάρια σε τεράστια έργα υποδομής, γνωστά ως Πρωτοβουλία Ζώνης και Δρόμου.

Περισσότερες από 150 χώρες έχουν λάβει κινεζικά χρήματα και τεχνολογία για την κατασκευή δρόμων, αεροδρομίων, θαλάσσιων λιμένων και γεφυρών. Σύμφωνα με τον Ρατζά, η δέσμευση των Κινέζων για τα έργα αυτά μπορεί να αρχίσει να πλήττεται εάν τα οικονομικά προβλήματα συνεχίσουν να υφίστανται στην πατρίδα τους.

«Τώρα οι κινεζικές επιχειρήσεις και οι τράπεζες δεν θα έχουν την ίδια οικονομική γενναιοδωρία για να σκορπάνε χρήματα στο εξωτερικό», λέει.

Open Image Modal
Lintao Zhang via Getty Images

Τι θα σήμαινε η οικονομική ύφεση της Κίνας για την Ταϊβάν

Μια από τις πιο ακραίες θέσεις, ορμώμενη κι από την εξωτερική πολιτική της χώρας και τη διατήρηση καλών σχέσεων με αυταρχικούς ηγέτες καθεστώτων που έχουν υποστεί κυρώσεις, όπως ο Ρώσος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Σύρος Μπασάρ Αλ Άσαντ, λέει ότι μια ύφεση της κινεζικής οικονομίας θα μπορούσε να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο η Κίνα αντιμετωπίζει την Ταϊβάν, το αυτοδιοικούμενο νησί που το Πεκίνο διεκδικεί ως δικό του έδαφος.

Υπάρχουν, ωστόσο, πολλοί άνθρωποι που απορρίπτουν αυτή την ιδέα, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν. Όταν ρωτήθηκε σχετικά με αυτό το ενδεχόμενο, είπε ότι ο Σι Τζινπίνγκ έχει επί του παρόντος «γεμάτα χέρια» για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων της χώρας.

«Δεν νομίζω ότι θα προκαλέσει την εισβολή της Κίνας στην Ταϊβάν - το αντίθετο μάλιστα. Η Κίνα πιθανώς δεν έχει την ίδια ικανότητα που είχε πριν», δήλωσε ο Τζο Μπάιντεν.

Πόσο πιθανή είναι μια κατάρρευση αντίστοιχη με αυτή που ξεκίνησε στις ΗΠΑ το 2008

Ο απόηχος του 2008 έχει κάνει ορισμένους αναλυτές να ανησυχούν για αυτό που είναι γνωστό ως «χρηματοοικονομική μετάδοση». Αυτό περιλαμβάνει το εφιαλτικό σενάριο ότι η κρίση των ακινήτων στην Κίνα θα οδηγήσει σε πλήρη κατάρρευση της κινεζικής οικονομίας, προκαλώντας χρηματοπιστωτική κατάρρευση σε όλο τον κόσμο.

Ο παραλληλισμός με την κρίση των ενυπόθηκων δανείων η οποία οδήγησε στην κατάρρευση του επενδυτικού γίγαντα της Wall Street, Lehman Brothers και σε παγκόσμια ύφεση - είναι σίγουρα δελεαστικός. Αλλά, σύμφωνα με τον Μάγκνους, δεν είναι απολύτως ακριβείς.

«Η Κίνα είναι απίθανο να αφήσει τις μεγάλες τράπεζές της να χρεοκοπήσουν - και έχουν ισχυρότερους ισολογισμούς από τις χιλιάδες περιφερειακές και κοινοτικές τράπεζες που χρεοκόπησαν στις ΗΠΑ», λέει.

Η Ελμς συμφωνεί: «Η αγορά ακινήτων της Κίνας δεν συνδέεται με τη χρηματοπιστωτική υποδομή της με τον ίδιο τρόπο που συνδέονταν τα αμερικανικά ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια μειωμένης εξασφάλισης. Εξάλλου, το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κίνας δεν είναι αρκετά κυρίαρχο ώστε να υπάρξει άμεσος παγκόσμιος αντίκτυπος, όπως συνέβη με τις Ηνωμένες Πολιτείες το 2008».

 

(Πηγή: BBC)