Η κατανάλωση τσαγιού έχει συνδεθεί με διάφορα οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένου του χαμηλότερου κινδύνου για καρδιακές παθήσεις και του βαθμού φλεγμονής στο σώμα. Τώρα, μια νέα μελέτη από ερευνητές του Πανεπιστημίου Northwestern προτείνει ένα άλλο εκπληκτικό προνόμιο του ροφήματος: Η διαδικασία παρασκευής μπορεί να βοηθήσει στον καθαρισμό του νερού.
Η παρασκευή τσαγιού μπορεί να προσροφήσει με φυσικό τρόπο βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος και το κάδμιο, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στο περιοδικό ACS Food Science & Technology. Η λέξη «προσρόφηση» αναφέρεται στην ικανότητα ενός στερεού υλικού να συγκρατεί μόρια - αερίου, υγρού ή διαλυμένης ουσίας - ως λεπτό «φιλμ» στην εξωτερική του επιφάνεια ή μέσα σε εσωτερικές επιφάνειες, όπως ρωγμές.
«Πρόκειται για μία από τις ελάχιστες ”συστηματικές” μελέτες που παρέχουν, μεταξύ άλλων, ορθολογικό έλεγχο κι ουσιαστική στατιστική σε ένα φαινομενικά καθημερινό θέμα όπως της παρασκευής τσαγιού», δηλώνει μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης δρ Βινάγιακ Ντράβιντ, καθηγητής Επιστήμης και Μηχανικής Υλικών Abraham Harris στο Πανεπιστήμιο Northwestern του Ιλινόις.
Οι συγγραφείς διερεύνησαν πώς η προσρόφηση των βαρέων μετάλλων εξαρτιόταν από τους διάφορους τύπους τσαγιού - μαύρο, πράσινο, oolong χαμηλής ζύμωσης, λευκό, χαμομήλι και κόκκινο τσάι- τις μεθόδους παρασκευής και από το αν ήταν χύμα ή σε σακούλες από βαμβάκι, νάιλον ή κυτταρίνη (ένα φυσικό βιοδιασπώμενο υλικό που παρασκευάζεται από πολτό ξύλου).
Δοκιμάζοντας το τσάι
Για το πείραμα, η ομάδα δημιούργησε διαλύματα από νερό και συγκεντρώσεις μολύβδου και άλλων μετάλλων, όπως κάδμιο, χρώμιο, χαλκό και ψευδάργυρο, και στη συνέχεια τα θέρμανε λίγο χαμηλότερα από το σημείο βρασμού. Στη συνέχεια πρόσθεσαν φύλλα ή φακελάκια τσαγιού και τα «εμβάπτισαν» στο διάλυμα για διαφορετικά χρονικά διαστήματα, από δευτερόλεπτα έως 24 ώρες, για να μετρήσουν στη συνέχεια πόσα από τα μέταλλα παρέμειναν στο νερό.
Τα φύλα κυταρρίνης είχαν την καλύτερη απόδοση, ενώ τα βαμβακερά και ναϊλον σακκουλάκια προσρόφησαν ελάχιστα από τα μέταλλα.
«Τα νάιλον φακελάκια τσαγιού είναι ήδη προβληματικά επειδή απελευθερώνουν μικροπλαστικά, αλλά η πλειονότητα που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι κατασκευασμένα από φυσικά υλικά, όπως η κυτταρίνη», δηλώνει ο δρ Μπέντζαμιν Σίντελ, πρώτος συγγραφέας της μελέτης και συμβασιούχος μηχανικός του Εθνικού Εργαστηρίου Ενεργειακής Τεχνολογίας του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, σε δελτίο τύπου. Ο Σίντελ εργάστηκε στη μελέτη έρευνας ενώ ήταν διδακτορικός φοιτητής στο Northwestern.
Ο τύπος και ο τρόπος άλεσης του τσαγιού είχαν επίσης σημασία σε μικρό βαθμό. Τα λεπτοαλεσμένα φύλλα, ιδίως εκείνα του μαύρου τσαγιού, προσρόφησαν περισσότερους ρύπους από τα ολόκληρα φύλλα.
«Όταν τα φύλλα τσαγιού γίνονται μαύρο τσάι, τσαλακώνονται και οι πόροι τους ανοίγουν», εξηγεί ο ίδιος. Αυτές οι «ρυτίδες» και οι πόροι, καθώς και το λεπτότερο άλεσμα, αυξάνουν επίσης την επιφάνεια, αυξάνοντας και την ικανότητα δέσμευσης των ρύπων.
Η παρασκευή τσαγιού μπορεί γενικά να φιλτράρει περίπου το 15% του μολύβδου από το πόσιμο νερό, διαπίστωσαν οι συγγραφείς. Η εκτίμηση αυτή βασίζεται σε μια κούπα νερό και ένα φακελάκι τσαγιού που παρασκευάζεται για τρία έως πέντε λεπτά. Ωστόσο, ο πιο σημαντικός παράγοντας μεταξύ όλων των τύπων πειραμάτων ήταν η χρονική διάρκεια που οι ερευνητές άφηναν το τσάι να «εμβαπτισθεί» τόσο καλύτερη ήταν η προσρόφηση των μετάλλων.
Τι σημαίνει αυτό για εμάς
Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η διαδικασία παρασκευής τσαγιού μπορεί να προσροφήσει βαρέα μέταλλα μέσω ιόντων βαρέων μετάλλων που προσκολλώνται στις επιφάνειες των φύλλων τσαγιού και παραμένουν παγιδευμένα μέχρι την απόρριψη της σακούλας. Στην περίπτωση που χρησιμοποιούμε φακελάκια από κυτταρίνη, μπορεί να δεσμευθούν περισσότερα από τα συνθετικά υλικά.
Η μελέτη προωθεί ή ενισχύει την ιδέα ότι μπορεί κανείς να καθαρίζει ή να φιλτράρει ένα ποτήρι νερό τη φορά σε καταστάσεις στις οποίες ο καθαρισμός μπορεί να μην είναι εφικτός, δηλώνει ο Ντράβιντ. Αλλά δεν υποδηλώνει ότι η παρασκευή τσαγιού είναι υποκατάστατο του καθαρισμού του νερού με φίλτρο, καθώς το μη φιλτραρισμένο νερό μπορεί να έχει άλλους ρύπους που τα φύλλα τσαγιού ή τα φακελάκια μπορεί να μην προσροφούν.
Αυτοί οι ρύποι μπορεί να περιλαμβάνουν νιτρικά άλατα (που χρησιμοποιούνται για λιπάσματα), υποπροϊόντα απολύμανσης, αρσενικό ή υπερ- και υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS) δηλώνει η δρ Τάσα Στόιμπερ, ανώτερη επιστήμονας της Environmental Working Groupο Στόιμπερ.
Η μείωση των επιπέδων μολύβδου στο πόσιμο νερό είναι «εύκολο να γίνει με ένα απλό φίλτρο άνθρακα», το οποίο είναι και η καλύτερη μέθοδος, διευκρινίζει η ίδια. «Ο άνθρακας δρα με παρόμοιο τρόπο με τα φύλλα τσαγιού, προσροφώντας τον μόλυβδο, αλλά το κάνει πολύ πιο αποτελεσματικά.
«Συνολικά, η μελέτη είναι μια καλή υπενθύμιση για να έχουμε επίγνωση του τι υπάρχει στο πόσιμο νερό μας», καταλήγει η ίδια, «κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για τα παιδιά, για τα οποία δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο έκθεσης σε μόλυβδο».