Το να ζει κανείς με κατάθλιψη δεν είναι εύκολο κατόρθωμα, και όταν βάζεις τη θεραπεία πλοήγησης στο «μείγμα», μπορεί να γίνει ακόμα πιο περίπλοκο.
Υπάρχουν πολλές επιλογές για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, από θεραπεία και ολιστικές επιλογές έως αντικαταθλιπτικά. Η δρ Λουντμίλα ντε Φάρια, πρόεδρος της Επιτροπής Ψυχικής Υγείας των Γυναικών της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, εξήγησε ότι «η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να διευκολύνει και να επιταχύνει τη διαδικασία επούλωσης».
Τα αντικαταθλιπτικά δεν είναι αποτελεσματικά για όλους όσους βιώνουν κατάθλιψη. Ωστόσο, αυτά τα φάρμακα μπορεί να είναι ευεργετικά σε πολλές περιπτώσεις. Λοιπόν, πώς ξέρουμε πότε είναι ώρα να πάρουμε φάρμακα για την κατάθλιψη; Οι ειδικοί λένε ότι υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί παράγοντες που πρέπει να λάβουμε υπόψη όταν διερευνάμε εάν ένα αντικαταθλιπτικό μπορεί να είναι χρήσιμο ή όχι.
Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι μπορεί να ωφεληθούμε από τη φαρμακευτική αγωγή.
Η κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσει τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική μας υγεία. Τα κοινά συμπτώματα της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής περιλαμβάνουν θλίψη, αισθήματα αναξιότητας, αλλαγές στην όρεξη και τον ύπνο, την κόπωση, την αυτοκτονία και τη δυσκολία συγκέντρωσης.
Η πρώτη σειρά φαρμάκων για τη διαχείριση της κατάθλιψης είναι τα αντικαταθλιπτικά. Ενώ υπάρχουν πολλές διαφορετικές κατηγορίες αντικαταθλιπτικών, μερικά από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα φάρμακα ονομάζονται εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) και αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και νορεπινεφρίνης (SNRIs).
Η σοβαρότητα και η διάρκεια των συμπτωμάτων της κατάθλιψης είναι δύο από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που πρέπει να έχουμε κατά νου όταν εξετάζουμε το ενδεχόμενο λήψης φαρμάκων. Μόλις η κατάθλιψη αρχίσει να παρεμβαίνει στις καθημερινές μας δραστηριότητες και σχέσεις, το επόμενο βήμα είναι να αναζητήσουμε έναν ψυχίατρο ή γιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης εκπαιδευμένο στην ψυχική υγεία.
«Συνήθως δεν θα συνιστούσαμε φαρμακευτική αγωγή όταν τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι πιο ήπια ή σύντομα», λέει ο δρ. Γκρέγκρι Σίμον, ψυχίατρος στο Washington Permanente Medical Group. «Όταν η κατάθλιψη είναι μέτρια και διαρκεί για αρκετές εβδομάδες, τότε συχνά συνιστάται είτε φαρμακευτική αγωγή είτε ψυχοθεραπεία… Ακόμα κι αν τα συμπτώματα της κατάθλιψης ακολουθούν μια σημαντική απώλεια ή άγχος, οι άνθρωποι μπορεί να ωφεληθούν από τη θεραπεία εάν αυτά τα συμπτώματα διαρκέσουν πολλούς μήνες».
Η διαβούλευση με έναν ψυχίατρο μπορεί να μας βοηθήσει να αποφασίσουμε εάν είναι ώρα να δοκιμάσουμε να πάρουμε φάρμακα.
Οι γιατροί θα συνεργαστούν στενά με τους ασθενείς τους κατά τη διάρκεια μιας διαβούλευσης για να καθορίσουν εάν η φαρμακευτική αγωγή είναι πραγματικά η καλύτερη επιλογή και να αποφασίσουν ποιο φάρμακο για την κατάθλιψη μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό.
«Η χρήση φαρμάκων για τη θεραπεία της κατάθλιψης είναι μοναδική για κάθε ασθενή και απαιτεί ανασκόπηση του ιστορικού και της τρέχουσας κατάστασής του», λέει ο δρ. Στιούαρτ Λούτσιγκ, ψυχίατρος και εθνικό ιατρικό στέλεχος για την υγεία συμπεριφοράς στην Evernorth, την επιχείρηση υπηρεσιών υγείας της Cigna.
Ο Λούτσιγκ εξηγεί περαιτέρω ότι οι ψυχίατροι λαμβάνουν υπόψη «προηγουμένως δοκιμασμένες θεραπείες, όπως η θεραπεία ομιλίας, τα συναισθήματα του ασθενούς για τη φαρμακευτική αγωγή, τυχόν υποκείμενες ιατρικές παθήσεις, την αναμενόμενη ευαισθησία σε παρενέργειες και την ικανότητά τους να ακολουθήσουν ένα σχέδιο θεραπείας».
Ενώ μπορεί να είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε με τη φαρμακευτική αγωγή, οι ψυχίατροι θα αποκλείσουν πρώτα άλλα πιθανά προβλήματα υγείας πριν συνταγογραφήσουν οτιδήποτε. Οι σωματικές παθήσεις όπως ο υποθυρεοειδισμός και ο διαβήτης συνήθως μπερδεύονται με την κατάθλιψη.
Η δρ. Κριστίν Μ. Κρόφορντ, αναπληρώτρια ιατρική διευθύντρια για την Εθνική Συμμαχία για την Ψυχική Ασθένεια, εξήγησε ότι ένας ψυχίατρος ή γιατρός πρωτοβάθμιας περίθαλψης πιθανότατα «θα κάνει μια ιατρική εξέταση μόνο και μόνο για να βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν άλλα υποκείμενα ιατρικά ζητήματα που μπορεί να συμβάλλουν στα συμπτώματα της διάθεσής τους».
Να τι πρέπει να περιμένει κανείς αν παίρνει φάρμακα για πρώτη φορά
Υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να έχουμε κατά νου εάν ξεκινάτε αγωγή με φάρμακα ψυχικής υγείας για πρώτη φορά, ακόμα και όταν είμαστε ακόμη στη διαδικασία να το σκεφτούμε.
Αν και κάθε αντικαταθλιπτικό είναι διαφορετικό, οι πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν ναυτία, αύξηση ή απώλεια βάρους, αϋπνία, ζάλη, ξηροστομία και μειωμένη σεξουαλική ορμή. Αν και αυτά είναι κοινά ζητήματα και αναμενόμενα, οι παρατεταμένες παρενέργειες μπορεί να είναι σημάδι ότι πρέπει να διερευνήσουμε άλλες επιλογές με το γιατρό μας.
Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι τα αντικαταθλιπτικά δεν είναι μια γρήγορη λύση. Το να συνεχίσουμε να έχουμε συμπτώματα κατάθλιψης κατά την έναρξη μιας φαρμακευτικής αγωγής είναι απολύτως φυσιολογικό.
«Δεν πρόκειται να είναι το είδος του φαρμάκου που μόλις το πάρουμε, αισθανόμαστε αμέσως 100% καλύτερα», λέει η Κρόφορντ, προσθέτοντας ότι μπορεί να χρειαστούν τέσσερις έως έξι εβδομάδες μέχρι να τεθούν σε πλήρη δράση τα φάρμακα.
Επιπλέον, τα φάρμακα ψυχικής υγείας δεν είναι μια θεραπεία για την κατάθλιψη, αλλά ένα άλλο εργαλείο που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να διαχειριστούμε τα συμπτώματα. Η Λόρα Γκέφτμαν, θεραπεύτρια και ιδρύτρια του The Calm, Cool and Collected, ανακάλυψε ότι «η διαχείριση φαρμάκων σε συνδυασμό με ψυχοθεραπεία και άλλες ολιστικές μεθόδους τείνει να είναι η καλύτερη πρακτική και να βελτιώνει την ποιότητα ζωής».
Δεν είναι ντροπή να παίρνουμε φάρμακα για την κατάθλιψη
Η λήψη της απόφασης για λήψη φαρμάκων για την κατάθλιψη μπορεί να είναι δύσκολη και ακόμη και εκφοβιστική στην αρχή. Παρά το στίγμα που περιβάλλει τη λήψη φαρμάκων για την ψυχική μας υγεία, η επιλογή να μιλήσουμε με έναν ψυχίατρο δεν είναι σημάδι αδυναμίας ή αποτυχίας.
«Η λήψη αντικαταθλιπτικών είναι το ίδιο με τη λήψη αντιβιοτικών για τη μόλυνση ή τη λήψη φαρμάκων για την υψηλή αρτηριακή πίεση για να διατηρήσετε την αρτηριακή σας πίεση φυσιολογική», λέει η ντε Φάρια.
Η αναζήτηση υποστήριξης από ψυχίατρο ή γιατρό όταν αρχίσουμε να παρατηρούμε ότι τα συμπτώματα επιδεινώνονται θα μπορούσε να μας βοηθήσει να αποτρέψουμε ένα πιο σοβαρό καταθλιπτικό επεισόδιο μακροπρόθεσμα. Η λήψη φαρμάκων δεν είναι ο σωστός δρόμος για όλους, αλλά τα αντικαταθλιπτικά μπορεί να είναι ένα σωτήριο εργαλείο.