Ο Ντμίτρο Ντούμπας νόμιζε ότι ο πόλεμος γι΄αυτόν είχε τελειώσει. Τώρα οι ΗΠΑ προειδοποιούν για μια ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ο βετεράνος εθελοντής μαχητής δεν μπορεί να το αγνοήσει.
«Την περασμένη εβδομάδα ήμουν αρκετά ταραγμένος· πήγα ακόμη και στον ψυχολόγο μου για βοήθεια», παραδέχεται μιλώντας στο BBC.
Για μήνες, οι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας εστιάζουν στα ρωσικά στρατεύματα που συγκεντρώνονται στα σύνορα. Αυτό ώθησε στρατιωτικούς αναλυτές στο εξωτερικό να παράγουν ατελείωτους χάρτες καλυμμένους με βέλη που προβλέπουν με σιγουριά πώς θα προχωρήσουν τα στρατεύματα του Βλαντιμίρ Πούτιν στο Κίεβο.
Οι Ουκρανοί που θα ήταν στην πρώτη γραμμή οποιασδήποτε τέτοιας εισβολής είναι πολύ λιγότερο πεπεισμένοι ότι υπάρχει πιθανότητα να πραγματοποιηθεί μια ρωσική εισβολή. Αλλά κάθε συζήτηση περί πολέμου δεν παύει να προκαλεί ανησυχία.
«Η Ρωσία μπορεί πάντα να μεταφέρει στρατεύματα στα σύνορα μέσα σε λίγες μέρες και μετά να εισβάλει, επομένως αυτή η συσσώρευση δεν είναι τίποτα διαφορετικό», υποστηρίζει ο Ντμίτρο καθώς βρίσκεται στο διαμέρισμά του στο Κίεβο.
Το 2014, που τότε εργαζόταν στις πωλήσεις, εντάχθηκε μαζί με πλήθος συμπολιτών στο σώμα εθελοντών στρατιωτών που ξεχύθηκε στα ανατολικά όταν ξέσπασαν σφοδρές μάχες εναντίον δυνάμεων που υποστηρίζονται από τη Ρωσία.
Η επίσημη κατάπαυση του πυρός τέθηκε σε ισχύ από το 2015 αλλά συχνά υπάρχουν εντάσεις και η απειλή μιας ξαφνικής κλιμάκωσης είναι πάντα παρούσα.
Ωστόσο, ο Ντμίτρο είχε επιστρέψει στην καθημερινότητά του ενώ κρατά ενθύμια από τις ημέρες που πέρασε στα χαρακώματα σε ένα παλιό κουτί πυρομαχικών που έχει βάψει και το έχει τοποθετήσει στο τραπεζάκι του σαλονιού του.
Ασκήσεις στα σχολεία, βενζίνη, τρόφιμα και οδός διαφυγής
Προσπαθεί να ελέγξει το στρες που βιώνει προετοιμαζόμενος καθημερινά για το χειρότερο δυνατό σενάριο: έχει πάντα γεμάτο βενζίνη το αυτοκίνητό του, αγοράζει τρόφιμα για περίπτωση έκτακτης ανάγκης έχει εγγραφεί εγγραφεί στην τοπική μονάδα αμυντικής δράσης για να βελτιώσει τις δεξιότητές του.
Οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν αποδώσει κάθε λογής σχέδια στον Βλαντιμίρ Πούτιν, συμπεριλαμβανομένης της πολιορκίας του Κιέβου. Ο πρόεδρος της χώρας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι και πλήθος αξιωματούχων έχουν απορρίψει ένα τέτοιο ενδεχόμενο και είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί τελευταία στις τοποθετήσεις τους, θέλοντας να αποτρέψουν την εκδήλωση πανικού.
Την ίδια στιγμή, τα σχολεία των πόλεων πραγματοποιούν ασκήσεις για την προστασία των μαθητών σε περίπτωση βομβαρδισμού, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι γεμάτα από επίσημους οδηγούς για την προετοιμασία μιας «τσάντας έκτακτης ανάγκης» σε περίπτωση ανάγκης εκκένωσης και οι άνθρωποι έχουν αρχίσει να σχεδιάζουν τη οδό διαφυγής τους, η οποία προβλέπει κυρίως την μετακίνηση τους με όχημα προς τα δυτικά όσο πιο γρήγορα γίνεται.
Στη ”μάχη” της άμυνας και οι συνταξιούχοι
Ακόμη και συνταξιούχοι συμμετέχουν τα Σαββατοκύριακα σε ασκήσεις που διεξάγονται σε δάση έξω από το Κίεβο, όπου ερείπια εργοστασίου σκυροδέματος καλυμμένα με γκράφιτι προσομοιάζουν με πεδίο μάχης.
Οι περισσότεροι από τους συνταξιούχους άνδρες είναι πολύ μεγάλοι αλλά οι στρατιωτικοί εκπαιδευτές δεν τους απομακρύνουν.
«Δεν νομίζω ότι οι Ρώσοι θα εισβάλουν τώρα γιατί οι δυτικοί σύμμαχοί μας μάς δίνουν όπλα», λέει ο 61χρονος Βασίλ Ναζάροφ κατά τη διάρκεια ενός διαλείμματος από το σκάψιμο στον πάγο και την εξάσκηση στο ”όπλο” του.
Καθώς συμμετέχει για πρώτη φορά το «όπλο» του είναι φτιαγμένο από ξύλο.
«Δεν πιστεύω ότι θα φτάσουν στο Κίεβο, αλλά πρέπει να είμαστε έτοιμοι για αυτό», προσθέτει ο Βασίλ. «Νομίζω ότι η απειλή της Δύσης για τρομερές κυρώσεις θα σταματήσει τον Πούτιν», λέει ο Σερχι Καλίνιν.
Έχουν περάσει μερικές δεκαετίες από τότε που ο 64χρονος τελείωσε την υποχρεωτική στρατιωτική του θητεία, οπότε χρειαζόταν ένα πρόγραμμα επανεκπαίδευσης. «Ο εχθρός είναι στα σύνορά μας», λέει. «Άρα όλοι πρέπει να είναι προετοιμασμένοι».
Ο Πούτιν δεν θέλει να κάνουμε τις δικές επιλογές, όπως δεν ήθελαν οι σοβιετικοί ηγέτες
Στο ιδιόκτητο τηλεοπτικό κανάλι Priamyi, η ανάπτυξη περίπου 100.000 στρατιωτών της Ρωσίας στα σύνορά της με την Ουκρανία έχει γίνει πλέον «το νούμερο ένα» θέμα.
Ο παρουσιαστής Τάρας Μπερεζόβετς περιγράφει τον πρόεδρο της Ρωσίας ως «απρόβλεπτο» και ανησυχεί για την εμμονή του Πούτιν πως η Ουκρανία δεν υπήρξε ποτέ κυρίαρχο έθνος.
«Ο Πούτιν θέλει να σταματήσει ένα έθνος να κάνει τις δικές του επιλογές όπως έκαναν οι Σοβιετικοί ηγέτες στην Ανατολική Ευρώπη για δεκαετίες», λέει ο δημοσιογράφος.
Η δική του ζωή καταγράφει κάποια στοιχεία από την πολυπλοκότητα αυτής της σύγκρουσης: η πρώτη του γλώσσα είναι τα ρωσικά, καθώς κατάγεται από την Κριμαία, την οποία η Ρωσία προσάρτησε παράνομα από την Ουκρανία στον απόηχο των μαζικών διαδηλώσεων το 2014.
Όμως ο κ. Μπερεζόβετς λέει ότι οι ρίζες του δεν τον κάνουν να είναι υπέρ της Μόσχας ή μέρος οποιουδήποτε υποτιθέμενου «ρωσικού κόσμου». «Κάναμε την επιλογή μας το 2014 και είναι ξεκάθαρο: δεν θέλουμε να είμαστε μέρος της ρωσικής «αυτοκρατορίας», λέει αποφασιστικά.
«Ακόμη και αν δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να ενταχθούμε στην ΕΕ ή στο ΝΑΤΟ, ο στόχος μας είναι να γίνουμε μέρος του δυτικού πολιτισμού που σημαίνει κράτος δικαίου, ελευθερία του λόγου. Αυτά είναι πράγματα για τα οποία οι Ουκρανοί είναι έτοιμοι να πολεμήσουν».
Παρά τις αναφορές των δυτικών μυστικών υπηρεσιών, ο Ντμίτρο Ντούμπας και οι φίλοι του δεν αισθάνονται ότι μια ολοκληρωτική μάχη για το μέλλον της Ουκρανίας είναι προ των πυλών.
«Είναι φυσιολογικό στην Ουκρανία τα πάντα γύρω να φλέγονται»
Οι βετεράνοι έχουν κάνει σχέδια να στείλουν τις οικογένειές τους σε ασφαλείς περιοχές, για παν ενδεχόμενο, και έχουν καταλήξει στο πού θα συναντηθούν οι μαχητές και πώς θα οπλιστούν.
Έτσι πλέον επικεντρώνονται στη καθημερινότητά τους και δεν ασχολούνται με την εξωτερική απειλή με την οποία έχουν μάθει να ζουν καιρό τώρα ή με τις γεωπολιτικές ισορροπίες που ούτως ή άλλως αδυνατούν να ελέγξουν.
«Είναι ένα διάσημο meme ότι ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος για την Ουκρανία είναι να είναι δίπλα στη Ρωσία», λέει σηκώνοντας τους ώμους του ο Ντμίτρο ενώ γύρω του είναι στενοί φίλοι και συνάδελφοί του.
Ένας συνάδελφος βετεράνος εθελοντής απαριθμεί τις τόσες κρίσεις που η χώρα του έχει ήδη βιώσει και επιζήσει: από την πυρηνική καταστροφή του Τσερνόμπιλ το 1986 έως δύο επαναστάσεις και στη συνέχεια πόλεμο στα ανατολικά.
«Είναι φυσιολογικό στην Ουκρανία τα πάντα γύρω να φλέγονται», χαμογελάει ο Άρτεμ. «Αν σκέφτεσαι τον πόλεμο κάθε ώρα της ημέρας, απλά τρελαίνεσαι», συμφωνεί μια άλλη φίλη, η Γιούλια. «Σε τελική ανάλυση, δεν μπορούμε απλώς να σηκώσουμε τη Ρωσία και να τη μεταφέρουμε κάπου αλλού, όσο κι αν θέλουμε. Είναι ο γείτονάς μας και πρέπει να ζήσουμε με αυτό».
Πηγή: BBC