Τα ακραία καιρικά φαινόμενα συμβάλλουν στην παράνομη μετανάστευση και επιστροφή μεταξύ Μεξικού και Ηνωμένων Πολιτειών, γεγονός που υποδηλώνει ότι περισσότεροι μετανάστες θα μπορούσαν να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους διασχίζοντας τα σύνορα, καθώς η κλιματική αλλαγή τροφοδοτεί ξηρασίες, καταιγίδες και άλλες δυσκολίες, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.
Άνθρωποι από γεωργικές περιοχές του Μεξικού είναι πιο πιθανό να διασχίσουν παράνομα τα σύνορα μετά από ξηρασίες και ήταν λιγότερο πιθανό να επιστρέψουν στις αρχικές τους κοινότητες όταν συνεχίζονταν οι ακραίες καιρικές συνθήκες, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται αυτή την εβδομάδα στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, η κλιματική αλλαγή -που προκαλείται από την καύση ορυκτών καυσίμων όπως ο άνθρακας και το φυσικό αέριο- επιδεινώνει τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Οι ξηρασίες είναι μεγαλύτερες, η ζέστη είναι πιο θανατηφόρα και οι καταιγίδες εντείνονται ραγδαία με βροχοπτώσεις ρεκόρ.
Στο Μεξικό, μια χώρα με σχεδόν 130 εκατομμύρια κατοίκους, η ξηρασία έχει δημιουργήσει σοβαρές ελλείψεις νερού και έχει μειώσει δραστικά την παραγωγή καλαμποκιού, απειλώντας τα μέσα διαβίωσης.
Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι η μετανάστευση θα αυξάνεται όσο ο πλανήτης θερμαίνεται
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι το Μεξικό είναι μια αξιοσημείωτη χώρα για τη μελέτη των δεσμών μεταξύ μετανάστευσης, επιστροφής και καιρικών παραγόντων. Η μέση ετήσια θερμοκρασία του προβλέπεται να αυξηθεί έως και 3 βαθμούς Κελσίου (5,4 βαθμούς Φαρενάιτ) έως το 2060, και τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι πιθανό να καταστρέψουν οικονομικά τις αγροτικές κοινότητες που εξαρτώνται από τη γεωργία. Οι ΗΠΑ και το Μεξικό έχουν επίσης τη μεγαλύτερη διεθνή μεταναστευτική ροή στον κόσμο.
Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι η μετανάστευση θα αυξάνεται όσο ο πλανήτης θερμαίνεται. Τα επόμενα 30 χρόνια, 143 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως είναι πιθανό να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, της ξηρασίας, τις καυτές θερμοκρασίες και άλλες κλιματικές καταστροφές, σύμφωνα με την έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή.
Η νέα έρευνα για τη μετανάστευση έρχεται καθώς ο Ρεπουμπλικανός Ντόναλντ Τραμπ επανεξελέγη στην προεδρία των ΗΠΑ αυτή την εβδομάδα. Ο Τραμπ αποκάλεσε την κλιματική αλλαγή «φάρσα» και υποσχέθηκε μαζικές απελάσεις περίπου 11 εκατομμυρίων ανθρώπων που βρίσκονται παράνομα στις ΗΠΑ.
Οι κοινότητες που αντιμετώπιζαν ξηρασία είχαν υψηλότερα ποσοστά μετανάστευσης
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι τα ευρήματά τους αναδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο οι ακραίες καιρικές συνθήκες οδηγούν στη μετανάστευση.
Ο Filiz Garip, ερευνητής της μελέτης και καθηγητής κοινωνιολογίας και διεθνών υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο του Princeton, δήλωσε ότι τα προηγμένα κράτη έχουν συμβάλει πολύ περισσότερο στην κλιματική αλλαγή από ό,τι οι αναπτυσσόμενες χώρες που επωμίζονται το κύριο βάρος.
Η μετανάστευση «δεν είναι μια απόφαση που οι άνθρωποι παίρνουν ελαφρά τη καρδία ... και όμως αναγκάζονται να την πάρουν περισσότερο και αναγκάζονται να παραμείνουν περισσότερο στις Ηνωμένες Πολιτείες» ως αποτέλεσμα των ακραίων καιρικών συνθηκών, δήλωσε ο Garip.
Οι ερευνητές ανέλυσαν καθημερινά δεδομένα για τις καιρικές συνθήκες μαζί με τις απαντήσεις ερευνών από 48.313 άτομα μεταξύ 1992 και 2018, εστιάζοντας σε περίπου 3.700 άτομα που διέσχισαν τα σύνορα χωρίς έγγραφα για πρώτη φορά.
Εξέτασαν 84 γεωργικές κοινότητες στο Μεξικό, όπου η καλλιέργεια καλαμποκιού εξαρτιόταν από τις καιρικές συνθήκες. Συσχέτισαν την απόφαση ενός ατόμου να μεταναστεύσει και στη συνέχεια να επιστρέψει με μη φυσιολογικές αλλαγές στη θερμοκρασία και τις βροχοπτώσεις στις κοινότητες προέλευσής τους κατά τη διάρκεια της περιόδου καλλιέργειας καλαμποκιού από τον Μάιο έως τον Αύγουστο.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι κοινότητες που αντιμετώπιζαν ξηρασία είχαν υψηλότερα ποσοστά μετανάστευσης σε σύγκριση με τις κοινότητες με κανονικές βροχοπτώσεις. Και οι άνθρωποι ήταν λιγότερο πιθανό να επιστρέψουν στο Μεξικό από τις ΗΠΑ όταν οι κοινότητές τους ήταν ασυνήθιστα ξηρές ή υγρές. Αυτό ίσχυε τόσο για τους πρόσφατα αφιχθέντες στις ΗΠΑ όσο και για τους ανθρώπους που βρίσκονταν εκεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Οι άνθρωποι που ήταν σε καλύτερη οικονομική κατάσταση είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες να μεταναστεύσουν. Το ίδιο και άτομα από κοινότητες με καθιερωμένη μεταναστευτική ιστορία, όπου φίλοι, γείτονες ή μέλη της οικογένειας που είχαν μεταναστεύσει στο παρελθόν μπορούσαν να προσφέρουν πληροφορίες και βοήθεια.
Αυτοί οι κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη μετανάστευση είναι καλά κατανοητοί, αλλά ο Garip δήλωσε ότι τα ευρήματα της μελέτης υπογραμμίζουν τις ανισότητες της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Με τα ακραία καιρικά φαινόμενα, δεν επηρεάζονται όλοι ή δεν αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο, είπε, «και τα τυπικά κοινωνικά και οικονομικά πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα διαμορφώνουν επίσης τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βιώνουν αυτά τα γεγονότα».
Για την Kerilyn Schewel, συνδιευθύντρια του Προγράμματος για το κλίμα, την ανθεκτικότητα και την κινητικότητα του Πανεπιστημίου Duke, οι οικονομικοί παράγοντες υπογραμμίζουν ότι ορισμένοι από τους πιο ευάλωτους ανθρώπους δεν είναι αυτοί που εκτοπίζονται από τα ακραία κλιματικά φαινόμενα, αλλά μάλλον «παγιδεύονται στον τόπο τους ή δεν έχουν τους πόρους για να μετακινηθούν».
Η Schewel, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε ότι η ανάλυση περιοχών με ιστορικό μετανάστευσης θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόβλεψη από πού θα προέρχονται οι μετανάστες και ποιοι είναι πιο πιθανό να μεταναστεύσουν λόγω των κλιματικών σοκ. Σε «μέρη όπου οι άνθρωποι ήδη φεύγουν, όπου υπάρχει υψηλός βαθμός επικράτησης της μετανάστευσης, ... εκεί μπορούμε να περιμένουμε ότι θα φύγουν περισσότεροι άνθρωποι στο μέλλον».
Τα δεδομένα της έρευνας που χρησιμοποιήθηκαν από το Mexican Migration Project καθιστούν τη μελέτη αυτή μοναδική, σύμφωνα με την Hélène Benveniste, καθηγήτρια στο τμήμα περιβαλλοντικών κοινωνικών επιστημών του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ. Δεδομένα μετανάστευσης αυτής της κλίμακας που είναι συγκεκριμένα για την κοινότητα είναι «σπάνια διαθέσιμα», δήλωσε η ίδια σε ηλεκτρονικό μήνυμα. Το ίδιο ισχύει και για τις πληροφορίες σχετικά με το πλήρες μεταναστευτικό ταξίδι ενός ατόμου, συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής του.
Η διαπίστωση ότι οι αποφάσεις για τη μετανάστευση της επιστροφής καθυστερούσαν λόγω της καιρικής πίεσης στις κοινότητες προέλευσης είναι «σημαντική και νέα», δήλωσε η Benveniste, η οποία μελετά την ανθρώπινη μετανάστευση που σχετίζεται με το κλίμα και δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Λίγα σύνολα δεδομένων επιτρέπουν την ανάλυση αυτού του ερωτήματος».
Όμως η αυξημένη επιτήρηση και επιβολή κατά μήκος των συνόρων ΗΠΑ-Μεξικού καθιστούν την επιστροφή στην πατρίδα - και τη μετακίνηση προς τα εμπρός και προς τα πίσω - πιο δύσκολη, δήλωσε ο Michael Méndez, επίκουρος καθηγητής περιβαλλοντικής πολιτικής και σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Irvine. Και όταν οι μετανάστες χωρίς χαρτιά βρίσκονται στις ΗΠΑ, συχνά ζουν σε ερειπωμένες κατοικίες, στερούνται υγειονομικής περίθαλψης ή εργάζονται σε κλάδους όπως οι κατασκευές ή η γεωργία που τους καθιστούν ευάλωτους σε άλλες κλιματικές επιπτώσεις, είπε. Ο Méndez δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Καθώς η κλιματική αλλαγή απειλεί την κοινωνική, πολιτική και οικονομική σταθερότητα σε όλο τον κόσμο, οι εμπειρογνώμονες δήλωσαν ότι η μελέτη υπογραμμίζει την ανάγκη για παγκόσμια συνεργασία γύρω από τη μετανάστευση και την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή.
«Το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής μας έχει επικεντρωθεί, κατά κάποιον τρόπο, στα σύνορα και στην εξασφάλιση των συνόρων», δήλωσε η Schewel από το Duke. «Αλλά χρειαζόμαστε πολύ περισσότερη προσοχή όχι μόνο στους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι φεύγουν, αλλά και για ζήτηση για μετανάστες εργαζόμενους εντός των ΗΠΑ».