Ρωσική επιδρομή σε πλοίο στα ανοιχτά των τουρκικών ακτών έφερε τα «απόνερα» του πολέμου στην Ουκρανία στα σύνορα άλλης μιας χώρας- μέλους του ΝΑΤΟ, αυξάνοντας το διακύβευμα ενώ η Άγκυρα προσπαθεί να πείσει τη Μόσχα να επιστρέψει στη συμφωνία εξαγωγής σιτηρών που θα επέτρεπε να επιστρέψει, τουλάχιστον σε έναν βαθμό, η ηρεμία στη Μαύρη Θάλασσα.
Πεζοναύτες πραγματοποίησαν επιδρομή στο σκάφος, το οποίο εδρεύει στην Τουρκία, επιχειρώντας από ελικόπτερο την Κυριακή, περίπου 60 χλμ από τις βορειοδυτικές ακτές της Τουρκίας, σε διεθνή ύδατα μα κοντά στην Κωνσταντινούπολη, σε κάτι που η Μόσχα αποκάλεσε νηοψία πριν το σκάφος πλεύσει προς την Ουκρανία.
Η Τουρκία δεν προέβη σε δημόσια σχόλια για το συμβάν, ωστόσο αναλυτές λένε πως δοκιμάζει την αποφασιστικότητα του Ερντογάν για τη διατήρηση καλών σχέσεων με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, τον οποίο έχει προσκαλέσει στην Τουρκία αυτόν τον μήνα για συζητήσεις ως προς την επανέναρξη της συμφωνίας με τη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ που προστάτευε τις εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία.
«Αυτού του είδους η επιθετικότητα που ασκείται τόσο κοντά στην Κωνστνατινούπολη πέρασε ανεξέλεγκτη και δεν σέβεται τα συνολικά δικαιώματα της Τουρκίας» είπε ο Γιορούκ Ισίκ, γεωπολιτικός αναλυτής που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη, στο Bosphorus Observer.
«Η σιωπή της Άγκυρας είναι περίεργη μα δείχνει πως πιστεύει ακόμα πως ο Πούτιν θα πραγματοποιήσει επίσκεψη και θα γυρίσει στη συμφωνία για τα σιτηρά».
Από τότε που η Ρωσία εγκατέλειψε τη συμφωνία τον προηγούμενο μήνα, τόσο η ίδια όσο και η Ρωσία έχουν προβεί σε προειδοποιήσεις και επιθέσεις σε σκάφη στα ανοιχτά των ακτών τους, δημιουργώντας ανησυχίες πως η εμπορική ναυτιλία θα αντιμετώπιζε μεγαλύτερους κινδύνους σε όλη τη Μαύρη Θάλασσα.
Ενώ η Ουκρανία και κάποιες χώρες της Δύσης έχουν προωθήσει εναλλακτικές διαδρομές για τις ουκρανικές εξαγωγές, η Άγκυρα, που έχει καλές σχέσεις και με το Κίεβο, σιωπηλά αντιτίθεται σε αυτές. Η ίδια θέλει η Δύση να αποδεχτεί κάποιες ρωσικές απαιτήσεις και η Ρωσία να αφήσει κάποιες άλλες για να επανεκκινήσει η συμφωνία, υπό την επίβλεψη της Τουρκίας και του ΟΗΕ.
Την Τετάρτη η Ρωσία χτύπησε περισσότερες ουκρανικές εγκαταστάσεις σε λιμάνια ενώ το Κίεβο ανακοίνωνε πως ένα σκάφος μεταφοράς κοντέινερ απέπλεε από την Οδησσό μέσω του δικού της «ανθρωπιστικού διαδρόμου»- μιας εκ των εναλλακτικών επιλογών.
Η Ρεμπέκα Γκρίνσπαν, γενική γραμματέας της Συνδιάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη, είπε την Τετάρτη πως είναι σε επαφή με όλες τις πλευρές για να επιστρέψουν στο τραπέζι αν και αυτό θα ήταν «δύσκολο» εν μέρει λόγω των πρόσφατων βομβαρδισμών σε υποδομές σιτηρών.
Η Μαύρη Θάλασσα και τα Στενά είναι η κύρια οδός που χρησιμοποιούν η Ουκρανία και η Ρωσία- δύο από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς γεωργικών προϊόντων στον κόσμο- για να φτάσουν στις διεθνείς αγορές.
Από τότε που κατέρρευσε η συμφωνία, ανεβάζοντας τις τιμές διεθνώς και οξύνοντας τους προβληματισμούς του ΟΗΕ για τη διεθνή πείνα, η Ρωσία και η Ουκρανία έχουν πει πως θα αντιμετωπίζουν τα πλοία που πλησιάζουν τα λιμάνια της άλλης χώρας ως πιθανά στρατιωτικά σκάφη.
Ο Αϊντίν Σεζέρ, Τούρκος πρώην διπλωμάτης και αναλυτής εξωτερικής πολιτικής με έδρα στην Άγκυρα, είπε πως η νηοψία του Sukru Okan, υπό σημαία Παλάου, τεχνικά έλαβε χώρα σε εμπόλεμη ζώνη, δεδομένων των προειδοποιήσεων της Μόσχας και του Κιέβου.
Καθώς η Τουρκία έχει στείλει οπλισμένα drones και άλλα όπλα στην Ουκρανία ενώ ισχυρίζεται πως είναι ουδέτερη στον πόλεμο, «είναι πρόκληση για την Τουρκία να βρει τη φωνή της σε αυτό το θέμα».
Η Τουρκία έχει αντιταχθεί στη ρωσική εισβολή, μα και στις δυτικές κυρώσεις στη Μόσχα, και έχει εντείνει την οικονομική συνεργασία με τη Ρωσία κατά τον πόλεμο. Τούρκος αξιωματούχος του υπουργείου Άμυνας, μιλώντας υπό καθεστώς ανωνυμίας, είπε ότι η Άγκυρα εξέταζε την επιδρομή, μα δεν έδωσε λεπτομέρειες. Έκτοτε το σκάφος έχει μεταβεί σε ρουμανικά ύδατα, σύμφωνα με δεδομένα της Refinitiv Eikon.
H Ρωσία έχει πει ότι θα επιστρέψει στη συμφωνία για τα σιτηρά όταν η Δύση εκπληρώσει υποχρεώσεις της που έχουν να κάνουν με τη διασφάλιση της ομαλής εξαγωγής των δικών της σιτηρών και λιπασμάτων, περιλαμβανομένων πληρωμών και logistics. Ο Σεζέρ είπε ότι οι δύο απαιτήσεις- κλειδιά περιλαμβάνουν μια ρωσική τράπεζα στο παγκόσμιο σύστημα πληρωμών SWIFT. «Ως εκ τούτου ο Ερντογάν θα έπρεπε να διαπραγματευτεί και να προσπαθήσει να πείσει τις χώρες της Δύσης, όχι τον Πούτιν, για την επαναφορά της συμφωνίας» είπε.
Με πληροφορίες από Reuters